Review - 'niemand anders dan Jezus alleen' (Ruud van der ven) ‘Niemand anders dan Jezus alleen’ verscheen voor het eerst in 1993. Deze versie is de dit jaar verschenen, gewijzigde herdruk. Het boek vertelt het verhaal van Ruud die van jongs af aan geplaagd wordt door een sterk ‘doodsbewustzijn’. Desondanks zoekt hij het geluk en belandt hij via allerlei vormen van hulp in het alternatieve circuit waar hij steeds verder verstrikt raakt in occultisme en New Age. Als huisarts opgeleid, kiest hij er uiteindelijk voor om natuurarts te worden. Hij houdt zich bezighoudt met zaken als iriscopie, magnetiseren en homeopathie. Het gevoel van innerlijk dood zijn blijft echter. Verslaafd aan drank, vervreemd van mensen om hem heen, voelt hij dat hij richting het einde gaat wanneer de duisternis zal winnen en hij een einde aan zijn leven zal maken. Maar gaandeweg ontdekt hij ook dat Jezus de Christus is en de weg, de waarheid en het leven. Dat wordt zijn redding. Het boek is, ondanks dat het in de jaren ’90 voor het eerst verscheen, nog steeds relevant. De aangehaalde therapieën uit de alternatieve wereld zijn enigszins door de tijd ingehaald, maar de kern van deze duistere wereld is nooit veranderd en daar legt het boek ook voor nu precies de vinger op de zere plek: het schetst hoe de mens zichzelf tot god maakt en hoe in deze wereld allerhande valse christussen aangeboden worden. Zo werkt het kwaad ook vandaag nog. Ruud van der Ven beschrijft zijn reis in hoofdstukken die hij aandoet als stations in zijn levenstrein. Deze vertelvorm leent zich goed om helder over te brengen hoe de ondergang in occultisme en de alternatieve (New Age) wereld vrijwel nooit ineens gaat. Het zoeken vanuit leegte is het startpunt om langzaamaan verstrikt te raken. Het duister geeft steeds een beetje, maar vraagt steeds meer. Bij de auteur ligt de wortel van zijn ‘doodsbewustzijn’ in zijn jeugd, maar hij laat ook ruimte voor zijn eigen verantwoordelijkheid. Waardevol is de beschrijving van de zoektocht naar Christus. Hier geen rechte weg naar de verlossing, maar een worsteling. Zelfs na de bekering moet er nog jarenlang gestreden worden tegen de geestelijke aanvallen van het kwaad. Toch blijft Jezus Overwinnaar! Ruud van der Ven, ‘Niemand anders dan Jezus alleen: een ex-natuurarts vertelt over de enige weg uit een occulte nachtmerrie’ – Uitgeverij Maatkamp, € 20,45 (ISBN-13: 978 90 90367 15 6)
0 Comments
Zijn er waterdichte argumenten voor de geloofsdoop?Door Piet Guijt Inhoudsopgave
1. Inleiding Al eeuwen wordt door christenen verschillend gedacht over de doop. De meer traditionele kerken zoals bijvoorbeeld de Reformatorische kerken kennen de kinderdoop (soms ook wel baby- of zuigelingenbesprenging [-besprenkeling] genoemd), terwijl o.a. de Evangelische, Baptisten- en de Pinkstergemeenten de geloofsdoop kennen. Er is bovendien ook nog een tussenvorm: het onderdompelen van (naakte) baby’s. Er zijn zeer vele boeken en artikelen over het onderwerp geschreven. Na een artikel van ds. Mark de Jager in het Nederlands Dagblad (medio 2022) (7) kwam een maandenlange gedachtewisseling over de doop op gang (6, 9). Het was voor mij aanleiding om het onderwerp weer eens te overdenken. Vooraf wil ik opmerken dat ik besef dat de doop een gevoelig thema is, en dat het consciëntieus besproken moet worden. Ik heb begrip voor de zorg en angst van ouders voor hun kinderen wat mede heeft geleid tot de kinderdoop. Maar toch is het nodig om gezien het belang van de doop eerlijk en open na te gaan wat de Bijbel erover te zeggen heeft. Eerst zal worden aangegeven wat heeft geleid tot het ontstaan van de kinderdoop en vervolgens zullen de argumenten worden besproken die voor zowel kinderdoop als geloofsdoop naar voren zijn gebracht. Tot slot zal worden nagegaan waarom men vaak een (star?) standpunt inneemt en wat de oplossing zou kunnen zijn. 2. Ontstaan van de kinderdoop Een voedingsbodem was het meer en meer samenvallen van het burgerschap van de Romeinse samenleving en het christen zijn. Als je in die maatschappij wilde meetellen, dan moest je christen zijn. Zo werd de doop ook een sociaal relevant gebeuren. Een andere belangrijke voedingsbodem voor de kinderdoop die pas enkele eeuwen na Christus is ontstaan en, nog wat later, de zuigelingenbesprenkeling, blijkt angst te zijn. Dit hing samen met de opgekomen theologie van de erfzonde. Motief voor de kinderdoop was de angst dat de ongedoopte zuigeling verloren zou gaan, en daardoor was er bij ouders de wens om het heil van hun kind veilig te stellen. Kennelijk is in de loop van de kerkgeschiedenis een koppeling ontstaan tussen kinderdoop en heil. Bekend zijn de verhalen dat, terwijl de moeder nog op het kraambed lag, de vader zo snel mogelijk naar de priester ging om het kind te laten dopen. Vooral in (bijv. middeleeuwse) tijden van massale kindersterfte kwam dat voor. Tot in de jaren 1950 was het bij katholieken de gewoonte dat een kind zo snel mogelijk na de geboorte gedoopt werd. Een ongedoopt kind zou, zo dacht men, in geval van overlijden niet in de hemel komen (18). Maar zien we hier niet een verkeerd beeld van onze hemelse Vader, die elk mens zo liefheeft (Joh. 3:16) en niet wil dat iemand verloren gaat? Tegenover deze ‘angst’visie kan worden gesteld dat zuigelingen of baby’s op voorhand niet verloren gaan als ze, ongedoopt, vroegtijdig zouden sterven. Immers een zuigeling heeft nog geen besef van goed en kwaad en heeft nog geen bewuste zonden gedaan (19). Schuld ontstaat pas als een mens (een volwassene of een jong kind) bewust de wetten van God overtreedt. In de erfzondeleer heeft men eigen zonden verward met de gevolgen van de zonde van het voorgeslacht. Het feit, dat een baby de nare gevolgen van zonden van het voorgeslacht ervaart, is nog geen bewijs van het hebben gedaan van zonden door de baby zelf. Denk aan een baby van drugsverslaafde ouders. Als die baby dagenlang huilt, is dat dan een gevolg van de zonde van dat kind? Nee, natuurlijk niet, het is een gevolg van de verslaving van een van de ouders of beide ouders. Overigens is een jong kind, dat zonden heeft gedaan en vroegtijdig overlijdt, ook niet op voorhand verloren. Immers het kind heeft nog niet eens een bewuste keuze voor Jezus kunnen maken. Maar wij hoeven daar niet over te oordelen, want dat oordeel is voorbehouden aan God. Hij kent ieders hart. Dan maakt het voor God niet uit of een baby wel of niet enkele druppels water op het hoofdje heeft ontvangen. Het is pure magie om te denken dat het wel wat zou uitmaken. 3. Argumenten voor de kinderdoop en de weerlegging ervan De argumenten zijn te verdelen in enkele categorieën: A. argumenten die ontleend zijn aan het Oude Testament (met nadruk op gezin en sociale gemeenschap; collectiviteit) en aan de besnijdenis B. andere argumenten voor de kinderdoop C. men kent de kinderdoop een waarde toe die het niet heeft. Ad A. OT-ische familie als collectief a. Het geloof van het volk Israël en de bijbelse feesten van het volk waren altijd gezinsvieringen. Denk aan het verhaal van de uittocht uit Egypte en hoe de Israëlieten in de nacht dat ze uit Egypte vertrokken samen als gezin het Pascha beleefden (Ex. 12: 2). Rachab werd met heel haar familie in haar huis gered (Jozua 2: 18 e.v.). Door de eeuwen vierde Israël dit als een familiefeest waarbij alle mannen, vrouwen en kinderen betrokken waren. De teksten wijzen op de waarde van gezinnen maar de connectie met de later door Jezus ingestelde doop is daar niet aan de orde, en het gaat zelfs ook niet over de besnijdenis. Bij de doop in de naam van Jezus Christus gaat het om een nieuwtestamentisch gebeuren, dus kan men het Oude Testament (hoe belangrijk dat als zodanig ook is) niet aanvoeren ter verdediging van de kinderdoop. b. Men zegt: “Zoals de besnijdenis een blijvend teken voor de joodse jongen was dat hij bij Gods volk hoorde, is de doop dat teken voor ons. Iedereen die wordt geboren binnen de familie, het volk van God, hoort door de doop bij het volk, al heeft de zuigeling daar nog geen weet van. Onze baby's zijn ook voor honderd procent onderdeel van dit volk van God”. Wat is de denkfout? In het Oude Testament ging het om natuurlijke geboorte, in het Nieuwe Testament gaat het om wedergeboorte, de besnijdenis des harten (Rom. 2: 29), ook al zien we dat ook in het Oude Testament (Deut. 10: 16). Die wedergeboorte heeft niets met jonge leeftijd te maken maar met het feit dat iemand Jezus Christus als zijn of haar Verlosser heeft aangenomen en daardoor een kind van God is geworden (Joh. 1: 12) en tot het nieuwtestamentische volk van God is gaan behoren. Een kind van gelovige ouders is wel onderdeel van een plaatselijke kerk of gemeente en is zelfs geheiligd, dat wil zeggen apart gesteld, op een bevoorrechte plaats in een gezin waar het kind het evangelie kan horen en zien worden voorgeleefd in de gelovige ouder(s) (1 Kor. 7: 14), maar het kind is nog geen lid van het universele Lichaam van Christus. In Kol. 2: 11, 12 staat: “In Hem bent u ook besneden, niet door mensenhanden, maar met de besnijdenis van Christus, door het afleggen van het aardse lichaam. Toen u gedoopt werd, bent u immers met Hem begraven, en met Hem bent u ook tot leven gewekt, omdat u gelooft in de kracht van God die Hem uit de dood heeft opgewekt”. In het Nieuwe Verbond dat Jezus heeft ingesteld, is de doop geen voortzetting van de lichamelijke besnijdenis - de biologische lijn - maar van een geestelijke besnijdenis, ‘door het geloof’. En iemand is pas een nakomeling van Abraham als hij/zij Jezus toebehoort door het geloof (Gal. 3: 7) en naar de belofte erfgenaam is (Gal. 3: 29). Kol. 2 spreekt de kinderdoop duidelijk tegen (1). Ad B. Andere argumenten voor de kinderdoop Vooraf moet worden opgemerkt dat bij de kinderdoop zelfs de benaming ‘doop‘ niet eens juist is want het besprenkelen van zeer jonge kinderen met een paar druppels water is geen doop want dopen = onderdompelen (Grieks: baptizoo). a. Aanhangers van de kinderdoop wijzen op de zgn. gezins- of huisteksten in het boek Handelingen (huis van Cornelius, Lydia, Stefanus, gevangenbewaarder van Filippi) want daaruit zou zijn af te leiden zijn dat ook baby’s en kleine kinderen zouden zijn gedoopt. Maar uit nauwkeurig lezen van de desbetreffende teksten kan men afleiden dat alleen zij die het Woord gehoord hadden (bijv. Hand. 10: 44-48) en de Heilige Geest ontvingen (vers 45) en in nieuwe tongen spraken (vers 46) gedoopt werden. Zuigelingen en baby’s kunnen nog niet naar het woord van God luisteren en het begrijpen en de Heilige Geest ontvangen. In Hand. 16:40 wordt gesproken over Lydia en de broeders (geen baby’s of zuigelingen), die bemoedigend toegesproken werden. Uit 1 Kor. 16: 15 blijkt, dat het huis van Stefanus zich ten dienste van de heiligen had gesteld. Zeer kleine kinderen kunnen zich nog niet ten dienste van anderen opstellen (1, 5). b. Men noemt Markus 10: 13-16: “Laat de kinderen tot Mij komen”. Hieruit kan men geen argument voor de kinderdoop ontlenen (1). Jezus zegent de kinderen, bedoeld ter bescherming van hen. Hij doopte hen echter niet. Ook werden zij niet door de discipelen gedoopt. Er moet op worden gewezen dat in Mark. 10:14 niet staat ‘van hen’ (auton) maar ’van zodanigen’ (tontoiouton). Het gaat er namelijk om dat wij als volwassenen de gezindheid/gesteldheid (ontvankelijk, afhankelijk) van een kind moeten hebben. Zie vers 15 waar staat: “Voorwaar, Ik zeg u: Wie het Koninkrijk Gods niet ontvangt als een kind, zal het voorzeker niet binnengaan”. En zie ook Matt.18:3: “Voorwaar, Ik zeg u, wanneer gij u niet bekeert en wordt als de kinderen, zult gij het Koninkrijk der hemelen voorzeker niet binnengaan”. c. Men wijst op Hand. 2:39: “want voor u geldt deze belofte, evenals voor uw kinderen en voor allen die ver weg zijn en die de Heer, onze God, tot zich zal roepen”, en voorstanders van de kinderdoop zeggen: “Onze kinderen horen automatisch onder Gods beloften”. Echter over het hoofd wordt gezien dat “Voor u is de belofte” een toelichting is op “Bekeert u en een ieder late zich dopen .. en gij zult de gave des Heiligen Geestes ontvangen” (vers 38). Die oproep tot bekering en dopen en het ontvangen van de Heilige Geest kan alleen maar betrekking hebben op volwassen toehoorders. Dat hoeven niet per se volwassenen van 18 jaar en ouder te zijn. Het gaat om een zekere geestelijke volwassenheid. De vroege kerk keek naar ‘bewust geloof’ (begrip, inzicht en bekering waarvan de uitwerking te zien was). Dat kan al op 14-jarige leeftijd. d. “In het doopformulier staat dat God in de doop bevestigt dat een baby ook erfgenaam van Gods rijk, een kind van God en een lid van Christus’ gemeente is geworden” (10) Hier zien we dat een aantal zaken door elkaar heen wordt gehaald. Uiteraard is het Gods bedoeling dat mensen uiteindelijk erfgenaam zullen zijn van Gods Koninkrijk, maar dat kan alleen door persoonlijk geloof in Jezus Christus en als men als uiterlijk teken daarvan gedoopt wordt door onderdompeling wat een uiterlijk teken is van iets dat binnenin heeft plaatsgevonden (wedergeboorte). Pas dan wordt iemand geacht lid te zijn van het universele Lichaam van Christus. Lid zijn van een plaatselijke gemeente (kerk) is heel wat anders. Ad C. Men kent de kinderdoop een waarde toe die het niet heeft. Menprobeert de kinderdoop te verdedigen door het een zekere betekenis te geven, die het niet heeft. Omdat dit punt de oorzaak is van veel misverstanden en onbegrip bij gesprekken over de doop, zullen we hier wat langer bij stilstaan. Aan het eind van het artikel komen we er nog op terug. a. Men zegt: “De kinderdoop is zegel of teken van Gods trouw en liefde. Hij zet Zijn stempel op jouw leven. Dan hoor je bij Christus” (de vroegere kerkvader Irenaeus sprak zelfs over wedergeboren baby’s, en dat terwijl baby’s nog niet eens kunnen geloven). Ik wil vooropstellen dat ik de goede intenties erken. Echter, nergens staat in het Nieuwe Testament dat de kinderdoop zegel of teken is van Gods trouw. Noch de kinderdoop noch de geloofsdoop is een teken, een getuigenis, een bewijs van Gods liefde, maar het ware teken ligt in het feit, dat God de wereld, dus elk mens, zo lief heeft gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat eenieder, die in Hem gelooft, niet verloren ga, maar eeuwig leven hebbe (Joh. 3:16). b. Men zegt: “De kinderdoop is Gods getuigenis aan mij. Hij neemt mij dankzij het offer van Jezus Christus weer aan tot zijn kind” (10). Dit zijn op zich hele mooie woorden. Echter, niet de dóóp is Gods getuigenis, maar het feit dat hij voor ons Zijn Zoon gaf omdat Hij ons zo lief had (Joh. 3:16), is Gods getuigenis! Met onze bekering nemen wij met grote dankbaarheid Gods aanbod van genade in Jezus Christus aan. De doop door onderdompeling is de uitbeelding (Rom. 6:4) van ons getuigenis dat wij op Gods liefde-aanbod zijn ingegaan door Jezus als Verlosser aan te nemen, waardoor wij verzoend zijn met God de Vader. Pas dan neemt Hij ons aan als Zijn kind (Joh. 1:12). Uiteraard heeft God elk mens al lief, ook al is die nog niet Zijn kind. c. In een lezing van ds. Procee (14) werden de volgende vier uitspraken (cursief) over de (kinder)doop gedaan, met daarachter onze reactie. “God laat in de doop zien dat Hij de dood, de duivel, de macht van de zonde en de hel heeft overwonnen”. Wat in deze uitspraak staat, heeft God in Jezus Christus laten zien! En de onuitsprekelijke gave die de mens kan ontvangen, is niet de doop maar (na Jezus Zelf als onze Redder) de Heilige Geest die met Pinksteren is uitgestort op oprechte gelovigen. “De kinderdoop betekent dat God in Zijn grootheid, macht en heiligheid Zich ontfermt over mensen die naar God niet gevraagd hebben. De volwassendoop is dus niet nodig is om Jezus te volgen. De navolging van Christus ligt ingebakken in de kinderdoop”. God ontfermt Zich inderdaad over mensen, maar toch is de uitspraak een onjuiste voorstelling van zaken, want in Christus heeft God Zich over zondige mensen ontfermd en Zijn genade aan ons aangeboden. En de keuze voor het aanvaarden van die genade en die navolging wordt alleen in de geloofsdoop uitgedrukt. Dus hoe onjuist is het om te menen dat de geloofsdoop niet nodig is! “De doop symboliseert wedergeboorte, leven (Joh. 7: 37, 38)”. Een baby kan nog niet wedergeboren zijn, want de zuigeling heeft nog niet eens van het evangelie gehoord, laat staan dat het dat evangelie kan omarmen. Pas door persoonlijk geloof in Jezus Christus als Redder wordt een mens wedergeboren, en een kind van God de Vader geworden. En het afleggen van het oude leven wordt alleen in de geloofsdoop uitgebeeld (Rom. 6: 4). “De (kinder)doop is pleitgrond”. Ook dit is niet juist. Alleen de genade van God, blijkend uit het feit, dat Hij Zijn Zoon gaf tot redding van zondaren, is onze pleitgrond. Bij de geloofsbelijdenis van de gelovige wordt dat beleden, hetgeen wordt uitgedrukt in de doop door onderdompeling; het oude leven wordt begraven en de dopeling staat met Christus op in een nieuw leven (Rom. 6:4). Daar kunnen een paar druppels niet tegenop! d. Men (17) denkt dat een kind door de kinderdoop bij God en bij de gemeente behoort. Iemand (10) zegt zelfs: “Men moet de kinderdoop waarderen als ‘beter passend bij de instelling van Christus’ en bij de uitspraak dat een kind van gelovige ouders ‘in Christus voor God heilig is en daarom als lid van zijn gemeente gedoopt behoort te zijn”. Hier blijkt een misverstand over wat men onder gemeente verstaat. Gelukkig heeft God elk mens lief, dus ook elk kind. En ook al is een kind niet gedoopt, het kan gewoon een onderdeel zijn van de plaatselijke gemeente en is geheiligd in de ouders (1 Kor. 7: 14). Daarvoor is de kinderdoop dus niet nodig. Immers, ook de ongelovige ouder die is geheiligd in de gelovige ouder, is niet gedoopt. En door de kinderdoop is een kind nog niet ingelijfd in het universele Lichaam van Christus, ook al wijst men (15) ten onrechte soms op 1 Kor. 12: 13 en Rom. 6: 3 (maar dat slaat op iemands persoonlijk geloof in Jezus). Iemand is pas een kind van God en ingelijfd in het universele Lichaam van Christus door Jezus Christus als Verlosser aan te nemen (Joh. 1: 12) en daarvan in de doop door onderdompeling getuigenis heeft afgelegd (Mark. 16: 16). e. “De baptisten dragen kinderen op (een ‘droge doop’ in de ogen van de kinderdopers) en dopen later met water. Protestanten, gereformeerden en katholieken dopen de kinderen die later belijdenis van hun geloof afleggen (een ‘droge doop’ in de ogen van de baptisten)” (10). Het is onjuist om het opdragen van kinderen te zien als een ‘droge doop’. Bij het opdragen gaat het om heel wat anders: de ouders vragen in aanwezigheid van de gemeente om Gods hulp bij het opvoeden van hun kind in de vreze des Heren opdat het kind later zelf zijn keuze voor de Heer zal maken. En de belijdenis van het geloof wordt uitgebeeld in de geloofsdoop door onderdompeling, en dus is het onjuist om een baby (die niet eens gelooft) te besprenkelen en dat ‘doop’ te noemen. f. “Als je iemand pas doopt die tot geloof is gekomen dan is dat ‘te laat’, omdat je God zo’n twintig jaar laat wachten voor Hij Zijn beloften, die Hij zo graag aan de gelovigen én hun kinderen wil geven, op iemand mag zetten” (10). Ten onrechte wordt gedacht dat God Zijn beloften tot heil in Christus geeft bij de kinderdoop, maar die gelden in beginsel voor elk mens, gedoopt of ongedoopt als kind. Gods beloften worden echter pas ingevuld, effectief, als iemand Jezus Christus als Verlosser en Heer heeft aanvaard en leeft zoals God bedoelt. 4. Vermeende bezwaren tegen de geloofsdoop. a. Samenhangend met het feit dat men (ten onrechte) aan de kinderdoop een grote waarde toekent, is men tegen de geloofsdoop, want dat zou een ‘overdoop’ of ‘herdoop’ zijn. Voorstanders van de kinderdoop vinden de geloofsdoop een verloochening van de kinderdoop. Ze zeggen: “Er is maar één doop (in hun visie de kinderdoop), dus niemand van de gedoopten hoeft zich nog een keer te laten dopen” (13). Maar die gedachte is onjuist. Kinderdoop en geloofsdoop zijn twee geheel verschillende zaken. De besprenkeling van baby’s wat men ‘doop’ noemt, is helemaal geen doop in bijbelse zin omdat er geen sprake is van geloof bij de dopeling (i.c. de baby). Dus kan er bij de geloofsdoop ook geen sprake zijn van een overdoop, maar alleen van de enige echte bijbelse geloofsdoop. Als de Bijbel spreekt over de ene doop dan is daarmee bedoeld de (geloofs)doop door onderdompeling op basis van persoonlijke bekering en geloof in Jezus Christus. Een aanhanger van de kinderdoop gaat in zijn kritiek op de overdoop zelfs zover door te zeggen dat de overdoop de tegenstelling tussen de beide dooppraktijken benadrukt. Maar o.i. MOET dat inderdaad benadrukt worden, want de kinderdoop is niet juist en de geloofsdoop is wél zoals de Bijbel bedoelt! Het Evangelisch Werkverband dat steeds meer te maken krijgt met christenen die zich willen laten dopen zoals de Bijbel aangeeft, wil het probleem van overdoop ‘oplossen’ door het invoeren van de term ‘doopbevestiging’. Maar ook dit is een misvatting, want de kinderdoop (een ritueel dat is ontstaan als gevolg van een verkeerd verstaan van de Schrift) is helemaal geen doop, en dus kan die ook niet bevestigd worden. Wat in de volwassen doop wél uitgebeeld en bevestigd wordt, is dat de gelovige belijdt dat hij Jezus Christus als Verlosser nodig heeft en Hem heeft aanvaard. Ook lijkt het ons geen goed idee om bij een geloofsbelijdenis door het aanraken van het doopvont nog eens de relatie uit te drukken met een on-bijbelse vorm van ‘dopen, waarbij niet sprake is van geloof en onderdompeling (1). Andere kinderdopers zeggen: “Christus verbindt zich door de kinderdoop aan een kind. Dat kun je nooit overdoen”. Dit is niet juist, want Jezus verbindt Zich met ons door ons geloof in Hem, dus alleen bij de geloofsdoop. Ds. Procee (14) meent zelfs “dat door de herdoop iemand zou zeggen dat de naam van God in hun jeugd over hen uitgeroepen ijdel en nietszeggend was en ijdel werd gebruikt, en dat de herdoop het verachten van de inzettingen van God is”. En ds. Mark de Jager zegt: “Baptistencollega’s zouden zich bewuster moeten worden van de schade die kan worden gedaan aan gemeenschappen en families door overdoop”. Echter bedacht moet worden dat de kinder’doop’ helemaal geen inzetting van God is, maar een inzetting van mensen, die misleid door een eeuwenlange kerkelijke traditie de Schrift niet goed hebben begrepen, dus kan bij de geloofsdoop geen sprake zijn van overdoop of herdoop. Als iemand zich heeft laten dopen door onderdompeling om ervan te getuigen dat Jezus zijn/haar Redder is en hij/zij door geloof in het offer van Jezus een kind van God is geworden (Joh. 1:12), dan is dát een daad van gehoorzaamheid aan het Woord van God (Mark. 16:16; Hand. 2:38; 8:12; 19:5; 22:16) en dus niet een verachting van de (overigens goedbedoelde) intenties van de ouders en ook niet het onteren van de heilige naam van God. Eerder zou men moeten spreken van misbruik van Gods Naam bij de kinderdoop. En wat de opmerking van ds. de Jager betreft, gehoorzaamheid aan Gods Woord kan toch nooit schadelijk zijn? Tot slot willen we er nog op wijzen dat overdoop ook in de Bijbel voorkomt. Immers de apostel Paulus heeft hen die door Johannes gedoopt waren opnieuw gedoopt (Hand. 19: 1-5). Tot zover de overdoop. Opvallend is dat aanhangers van de kinderdoop ook andere onjuiste argumenten (eigenlijk hetzelfde argument maar dan iets anders geformuleerd) aanvoeren tegen de geloofsdoop. Men toont m.i. daarmee eerder het eigen ongelijk aan! b. “Bij de geloofsdoop staat de mens centraal en niet God, en wordt de afhankelijkheid aan God veronachtzaamd en staat menselijke inbreng voorop” (10) Dit is pertinent onjuist. Juist het liefdevolle genade-aanbod van God om in Jezus Christus onze zonden te vergeven en ons in staat te stellen om door persoonlijk geloof in dat offer een kind van God te mogen worden (Joh. 1:12) staat bij de geloofsdoop centraal. Want van het aannemen van die genade door geloof in Jezus Christus legt de dopeling getuigenis af. De afhankelijkheid van God is juist de basis van de geloofsdoop. c. “Christenen die zich verzetten tegen de doop van kinderen, leggen vaak nadruk op de ‘vrije wil’. Dat je als mens zelf voor God kunt kiezen” (10) Dit is toch een misvatting, zelfs de omgekeerde wereld! Immers God biedt in Christus Zijn genade aan de mens aan, en het is nota bene God Zelf die ervoor gekozen heeft aan ons te vragen om Gods genade wel of niet aan te nemen (Joh. 3: 16). Als iemand in Jezus Christus gelooft en Hem als zijn Verlosser aanneemt, kan hij/zij zich op grond van Mark. 16: 16 laten dopen, wat een uitbeelding is van het feit dat iemand zijn oude leven (zonder Christus) aflegt, en in nieuwheid des levens (met Christus) opstaat (Rom. 6: 4). Wie zich op grond van zijn geloof laat dopen getuigt dat hij een nieuwe mens is geworden die zich met Christus heeft bekleed (Gal. 3: 27). d. “Maar kom niet aan Gods initiatief, Zijn keuze voor ons! Hij laat zich de eer niet roven voor de verlossing die zijn werk alleen is” (10) Het is een onjuiste voorstelling van zaken om te denken dat iemand met de geloofsdoopopvatting aan Gods initiatief zouden komen. Uiteraard nam God het initiatief voor onze redding. Immers, God Zelf was het die Zijn Zoon gaf en God Zelf vraagt aan ieder mens dat aanbod van genade aan te nemen, juist voor onze redding. Dus de dopeling komt echt niet aan Gods initiatief. Integendeel, de dopeling mag met erkenning van en in antwoord op Gods initiatief ervoor kiezen om op Gods initiatief in te gaan, en wel met zeer grote dankbaarheid! e. “De doop vraagt om een belijdend antwoord” Niet de doop, maar God Zelf vraagt een belijdend antwoord op Zijn aanbod van genade (in het offer van Zijn Zoon), dus het evangelie. Als iemand Jezus als zijn Verlosser heeft aangenomen, dan belijdt hij dat tegenover God, mensen, engelen en demonen, en belijdt hij dat hij zijn oude leven heeft afgelegd en opstaat in een nieuw leven met Christus, en dat wordt uitgebeeld door de doop door onderdompeling (Rom. 6: 4). f. “Geloofsdopers hebben zwakke bewijsteksten, namelijk Matt. 28: 19 en Markus 16: 16” (14) Deze twee teksten op zich heeft een baptist niet eens nodig, omdat er andere teksten zijn waarbij de combinatie van geloof en dopen wordt genoemd, bijv. Hand 2: 41 en 18: 8, dus juist een sterke bewijsvoering. g. “De keuze- en belevingscultuur zouden mede de oorzaak zijn van de belangstelling voor de geloofsdoop” (17) Dat zou soms kunnen meespelen, maar daar gaat het niet om. De hoofdreden is dat steeds meer mensen inzien dat de kinderdoop bijbels gezien niet te verdedigen is. Een gelovige wil zich niet laten dopen vanwege ‘beleving’, maar om te voldoen aan een bijbelse opdracht (Hand. 22: 16). 5. Enkele bijbelse argumenten voor de geloofsdoop (volwassen doop door onderdompeling) (1,2,3) a. De nieuwtestamentische doop is een uitbeelding van de begrafenis van de oude, zondige mens, en de opstanding van de nieuwe mens met Christus. "Wij zijn dan met Hem begraven door de doop in de dood, opdat, gelijk Christus uit de doden is opgewekt is door de majesteit des Vaders, zo ook wij in nieuwheid des levens zouden wandelen" (Rom. 6: 4). Ook in Kol. 2: 11b en 12 is sprake van met Jezus begraven zijn in de doop en met Hem mede opgewekt zijn door het geloof. De besprenkeling van baby’s (en ook van volwassenen) is van deze begrafenis een onjuiste uitbeelding. De doop door onderdompeling (het Griekse woord voor dopen betekent: onderdompelen) is wél een goede uitbeelding. b. Hand. 8: 38: "….beiden (zowel Philippus als de kamerling, dus zowel de doper als de gedoopte) daalden af in het water (er was dus meer water dan een paar druppels) en hij doopte hem". Bij de kinderdoop wordt het kind volkomen passief naar het doopvont gedragen. c. Jezus liet Zich als volwassene dopen in de Jordaan door onderdompeling (Mark. 1: 9). We lezen “toen Hij opsteeg uit het water” (vers 10) en “Er was daar veel water” (Joh. 3: 23). De kinderdoop is niet in overeenstemming met het voorbeeld dat Jezus Zelf gaf. d. Aan de doop moet prediking voorafgaan (Matt. 28: 19). Baby’s kunnen nog geen prediking hebben begrepen, laat staan geloven. e. “Wie gelooft en zich laat dopen, zal behouden worden” (Mark. 16: 16). Een baby heeft nog geen geloof en heeft geen enkel besef van het belang van het universele lichaam van Christus, de gemeente. f. De apostelen doopten geen baby’s. Ook Jezus doopte nooit kinderen, maar Hij legde ze de handen op en zegende hen. Jezus doopte evenmin volwassenen (Joh.4: 2). g. De doop is het bad der wedergeboorte (Titus 3: 5). Bij baby’s is geen sprake van wedergeboorte. De zgn. ‘veronderstelde wedergeboorte’ vermindert voor een kind de gevoelde noodzaak van een latere bekering en een persoonlijk aannemen van Jezus Christus omdat men op een foutieve basis ervan uitgaat dat een kind al opnieuw geboren is. De kinderdoop kan leiden tot een magisch geloof in de sacramenten. h. De geloofsdoop na bekering is het beeld van de besnijdenis des harten, een besnijdenis die geen werk is van mensenhanden (Kol. 2: 11). Dus de doop als zodanig is niet de besnijdenis van het hart, maar de uitdrukking, de uitbeelding ervan. De besnijdenis des harten is de bekering, en als uitdrukking dáárvan laat degene, die tot geloof gekomen is, zich dopen in Jezus’ naam. Een baby is nog niet naar het hart besneden, omdat hij het evangelie nog niet eens gehoord heeft. i. Johannes de Doper doopte geen zuigelingen, want men werd alleen gedoopt als men zijn zonden beleden had. Bij een zuigeling is nog geen sprake van belijdenis van zonden. Bovendien hoeft dat ook niet, want een baby heeft nog geen bewuste zonden gedaan. Overigens was de doop van Johannes een andere dan de doop in Naam van Christus. j. De doop is een bede van een goed geweten tot God (1 Petr. 3: 21). Bij een baby is geen sprake van een weten of een bewust geweten, en kan geen gebed bedenken of uitspreken. De kinderdoop is daarom, hoe goed men het ook bedoelt, niet bijbels, omdat zij niet voldoet aan de door God gestelde voorwaarden. k. De kinderdoop leidt de mens af van het echte geloof en doet hem waarde hechten aan ceremonies van slechts menselijke oorsprong. Omdat de kinderdoop niet gebaseerd is op enige opdracht van God, gebruikt men de naam van God tevergeefs, dus ijdel (Mark. 7: 7). l. De kinderdoop heeft geen nut omdat baby’s geen werken hebben op grond waarvan zij veroordeeld kunnen worden. De kinderdoop is een ‘loze’ handeling, want alleen opnieuw geboren en dus ‘geestelijke’ christenen hebben deel aan het nieuwe, geestelijke verbond. OPM. Bij het woord dopen (onderdompelen) kan men onderscheid maken tussen twee Griekse woorden, namelijk ‘bapto’ (tijdelijk onderdompelen) en een sterkere vorm, namelijk ‘baptizo’ (wat een blijvende verandering teweegbrengt) dat wijst op het achterlaten van je oude situatie (en leven) en op een werkelijke vereniging en vereenzelviging en identificatie met Jezus Christus. Het dopen, het tijdelijk onderdompelen in water is een uitbeelding van het begraven van je oude leven en wat een blijvende verandering teweegbrengt, en zelfs een eenwording met Christus (11). Uit de vroege kerk (Didachè) weten we dat dopelingen bij hun doop eerst een periode van bidden en vasten doorliepen. Van baby’s kan dat niet verwacht worden. 6. Naar een doorslaggevende argumentatie voor de bijbelse geloofsdoop Naar aanleiding van de discussie over de doop in het Nederlands Dagblad in 2022 had de redactie van CVandaag (een digitale nieuwsbrief met artikelen) in augustus 2022 (15) een interview met Nico van der Voet, docent en pastor aan de Evangelische Hoogeschool. Deze had begin 2022 het artikel “Zet een punt achter de discussie over kinderdoop-volwassendoop” geschreven (17). Want kinderdoop en geloofsdoop binnen kerkelijke praktijken lagen volgens hem dichter bij elkaar dan we meestal denken. In dat artikel schreef Van der Voet: “Nog nooit is echter hét doorslaggevende theologische argument voor geloofsdoop te berde gebracht. Dat zal ook niet gevonden worden”. Dat was aanleiding om voor het onderwerp doop te gaan bidden en ik kreeg het volgende in gedachten (zie cursievetekst). De Bijbel bestaat uit het Oude en Nieuwe Testament, de tijd vóór en na de komst van onze Verlosser Jezus Christus, Die de essentie is van Gods reddingsplan. Met de komst van Jezus was en is het Koninkrijk Gods nabijgekomen (o.a. Mark. 1: 15; Luk. 10: 11). Dat was daarvóór nog ver weg. Alleen door geloof in Jezus kan een mens, als een nieuwe schepping (2 Kor. 5: 17; Gal. 6: 15) worden overgeplaatst in het Koninkrijk van God. Jezus zei tegen Nicodemus: “tenzij iemand geboren wordt uit water en Geest, kan hij het Koninkrijk Gods niet binnengaan” (Joh. 3: 5). De mens gaat over van de dood (het gescheiden zijn van God door de zonde) naar het leven met God. De mens is door geloof in het offer van Jezus Christus verzoend met God. Onder het oude verbond was de situatie nog anders. Immers, zelfs de rechtvaardigen van het oude verbond gingen na hun overlijden naar (de lichtzijde van) het dodenrijk, en waren dus nog niet in het Koninkrijk van God. Wat is nu het kernpunt? Dat na de komst van Jezus voor het eerst een in zonde verloren mens door geloof in Jezus een nieuwe schepping kon worden en verzoend kon worden met God en kon worden overgeplaatst in het Koninkrijk van God (!), en is overgegaan van de dood in het leven. Dat nu is zo wezenlijk dat de Bijbel dit gegeven (dat iemand in Jezus is gaan geloven en het gevolg ervan) wil uitbeelden met het onderdompelen van de dopeling in het watergraf, wat weergeeft dat het oude leven zonder Christus wordt afgelegd en begraven, en dat de dopeling daarna opstaat in een nieuw leven met Christus. “En nu, …… wat aarzelt gij nog? Sta op, laat u dopen (geloofsdoop) en uw zonden afwassen, onder aanroeping van Zijn naam” (Hand. 22: 16). Eigenlijk is bovenstaande niets nieuws maar wel een nadere toelichting bij en onderbouwing van het belang van de al enkele keren genoemde kerntekst in Rom. 6: 4 waar staat: “Wij zijn dan met Hem begraven door de doop in de dood, opdat, gelijk Christus uit de doden opgewekt is door de majesteit des Vaders, zo ook wij in nieuwheid des levens zouden wandelen”. Iemand die het Nieuwe Testament onbevangen en met een open mind leest, zal dit kunnen begrijpen en aanvaarden, lijkt mij, maar helaas kunnen gelovigen zo door traditionele dogma’s en leringen (die ten onrechte als heilig worden gezien) bevooroordeeld zijn, dat ze het niet kunnen/durven of willen geloven. Daarom is het merkwaardig dat ds. Mark de Jager (8) uitgerekend over deze tekst Rom. 6 :4 schrijft: “Ook de kinderdoop symboliseert het sterven en opstaan met Christus zoals in Romeinen 6 beschreven wordt. Voor zowel kinderen als volwassenen geldt dat God genadig initiatief neemt en met zijn Geest het geloof wekt”. Nogmaals, uiteraard zal niemand ontkennen dat God Zelf het genadig initiatief nam en dat die genade voor alle mensen bedoeld is, maar dat is géén argument voor de kinderdoop. Een baby heeft nog geen ‘oud’ leven zonder Christus en weet nog niet eens wie Jezus is, en kan ook nog niet in Hem geloven. En de geloofsdoop vraagt geloof van de dopeling zélf. 7. Waaróm is de geloofsdoop zo belangrijk? Niet alleen gaat het om de vraag welke doop de door de Bijbel bedoelde doop is, maar vooral om de vraag waaromdie bijbelse doop zo belangrijk is. Het behoort namelijk tot de grote opdracht in Matt. 28 en het fundament van ons geloof (Hebr. 6: 1-3). Zonder de geloofsdoop waarop vaak het ontvangen van de Heilige Geest volgt (zie bijv. Hand. 2: 38), is er geen stevig fundament van ons geestelijk leven. Ook Jezus Christus werd gedoopt en ontving toen de Heilige Geest (Mark. 1: 10). Zonder geloofsdoop loopt de gelovige nog met het oude leven rond. Men is dan geen nieuwe schepping en men krijgt/heeft geen geestelijke kracht door de Heilige Geest en zal men niet de werken van Jezus kunnen doen (Joh. 14: 12). Wel moet worden opgemerkt dat de geloofsdoop als zodanig geen garantie is voor een toegewijd en Godvruchtig leven, want dat is afhankelijk van wat een christen ermee doet. Mark.16: 16 laat dit zien door te wijzen op het geloof. 8. Slotopmerkingen Uit bovenstaande kan worden geconcludeerd dat de bijbelse doop een eenmalig gebeuren dient te zijn, echter de kinderdoop is om diverse redenen absoluut geen bijbelse doop te noemen en daarom zeker geen volwaardige. De intentie erachter is goedbedoeld maar berust op o.a. een denkfout, want de Bijbel spreekt duidelijk over onderdompeling van een gelovige op grond van diens eigen geloof (dus niet het geloof van de ouders). De doop is ten diepste een teken van inlijving van de mens in Gods heil. Maar die inlijving vindt pas plaats op grond van iemands persoonlijke geloof door ja te zeggen op het aanbod wat God doet in het verzoenend offer Jezus Christus, dus door Jezus te erkennen als Verlosser die onze zondeschuld wegdroeg. Het moet in de gedachtewisseling omtrent de doop uiteraard niet gaan om gelijk te krijgen, maar om het verlangen dat er toch eindelijk eens een einde komt aan de onnodige verdeeldheid op dit punt, mede ook vanwege het belang van de betekenis van de doop voor de christen. We mogen elkaar als broeders/zusters liefhebben, maar we hoeven niet de dwalingen te accepteren die een gevolg zijn van een verkeerde Bijbelexegese. Ook al kan men begrijpen dat voor vele christenen de eeuwenlang bestaande traditie van de kinder’doop’ a.h.w. iets heiligs is, en wat men niet zomaar kan loslaten, het is toch wel triest dat er zoveel verschil van mening is over de doop. En mijns inziens toch eigenlijk onnodig. Of durft men uit angst voor verwarring in de kerk niet met een traditie die niet op het Nieuwe Testament is gebaseerd, te breken? (uiteraard zal dat met wijsheid moeten gebeuren). Of is men bang voor het ontslag/vertrek van een dominee? Durft men eerlijk over deze materie na te denken. Is er liefde tot de waarheid? En… is Gods liefde dat niet waard? Ieder die vasthoudt aan tradities zou moeten willen nagaan waarom hij of zij dat doet. Ik stel mijzelf ook steeds die vraag. Is dat uit angst om een (schijn)zekerheid waar men jaren in geloofd heeft, te verliezen als blijkt dat het niet bijbels te funderen is? We moeten bedenken dat niet tradities ons fundament zijn, maar het geloof in het Woord van God. Ik heb geen moeite met traditie als zodanig, maar we moeten ons wel steeds durven afvragen of het in overeenstemming is met de Bijbel. Traditie kan als kerkleer een eigen leven gaan leiden, waardoor de zeggingskracht van het Woord wordt afgezwakt. Traditie, die niet klopt met de Bijbel, is ballast waarvan we verlost mogen worden (4). De waarheid is altijd confronterend tegenover de leugen, maar alleen Gods waarheid maakt de mens echt vrij. Het vraagt een persoonlijke keuze én moed om los te komen uit leringen (of ze nu kerkelijk zijn of niet) die niet bijbels zijn. God zegent mensen die de moed hebben om te breken met verkeerde tradities en die durven te handelen naar de waarheid van Gods Woord. Dat betekent ook dat men niet de Bijbel moet aanpassen aan zijn eigen mening maar de eigen mening moet aanpassen aan wat Gods Woord zegt en bedoelt. Wat zal de toekomst brengen? Is te verwachten is dat de kinderdoop een verdwijnend verschijnsel zal zijn? Immers, vele traditionele kerken lopen leeg, mede omdat ze geen waarachtig geestelijk leven bieden en geen kracht en geen onderscheiding hebben, en men onder het motto van liefde vaak gaat goedpraten wat God in Zijn Woord duidelijk verbiedt zoals homohuwelijk en het ‘ombouwen’ van mensen. En dat terwijl God in Zijn Woord een betere oplossing biedt. Bovendien gaan heel veel oprechte christenen inzien dat de geloofsdoop de door de Bijbel bedoelde doop is. Vandaar de oproep: “En nu, wat aarzelt gij nog? Sta op, laat u dopen” (geloofsdoop) (Hand. 22:16). Laat u wat betreft de geloofsdoop door goede bijbelse argumenten overtuigen van de waarheid, want die maakt vrij. 9. Literatuur
De waanzin van oorlogDoor Piet Guijt
Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Oorlog een grote vorm van ruzie of haat 3. Dwang 4. Type oorlogsvoering 5. Verwoesting 6. Angst en verdriet 7. Kosten 8. Ethiek en economie 9. Is er ook een gerechtvaardigde oorlog? 10. Tot slot Bronnen 1. Inleiding Ieder weldenkend mens weet dat oorlog (een gewapende strijd tussen volkeren of staten) om diverse redenen waanzin(nig) is. De paus, die eind januari 2022 al had opgeroepen tot een wereldwijd gebed voor de vrede, zei in een video op Aswoensdag: “Oorlog is waanzin” (5). Deze keer zijn we het van harte met hem eens. Oorlog gaat in tegen de menselijkheid. Oorlog is ‘achterlijk’ en zou in een geciviliseerde samenleving niet meer mogen plaatsvinden. Bepaalde leiders hebben kennelijk niets geleerd of willen niets leren van de gruweldaden uit het verleden. Maar hoe komt het dan dat het toch gebeurt? Elke oorlog heeft zijn eigen bepaalde aanleiding of oorzaak. Er zijn vele, vele boeken over (het ontstaan van) oorlogen verschenen, bijvoorbeeld Waar de waanzin begon. De Frans-Duitse oorlog 1870—1871’ (G.J.I. Klokhuis), ‘Totale waanzin’ (Janine di Giovanni), ‘Het monster van de oorlog’ (Rob Kammelar, Jacques Sicking & Menno Wielinga). Als we kijken naar de huidige oorlog in Oekraïne, dan zien we hoe een Russische dictator probeert zijn grootheidswaanzinnige droom waar te maken. Dat doet hij door Oekraïne, dat op democratische wijze een niet-Russisch gezinde leider heeft gekozen, weer onder zijn invloed en macht te krijgen. Met geraffineerde leugens, halve waarheden en retoriek (propaganda) wil hij de oorlog ‘legitimeren’ en bedriegt en misleidt hij zijn eigen landgenoten. Hij deinst er zelfs niet voor terug om over vele lijken te gaan. Het is demonisch wat deze man in gedachten heeft. En dat wordt nota bene bij monde van de patriarch Kirill ook nog door de zgn. Russisch-Orthodoxe Kerk verdedigd. Ook al heeft elke oorlog zijn eigen specifieke aanleiding of oorzaak, er zijn enkele algemene factoren die vrijwel universeel gelden. Deze zullen we eerst kort benoemen en daarna zullen we aangeven waarom oorlog zo waanzinnig is. 2. Oorlog een grote vorm van ruzie of haat Tussen mensen kunnen verschillen van mening bestaan die kunnen overgaan in conflicten als men zijn eigen zin wil doordrijven. Enkele voorbeelden van klein naar groot: jonge kinderen in een huisgezin ruziën over speelgoed, buren ruziën over geluidsoverlast of over de vraag van wie een stuk grond is, landen ruziën over de vraag van wie een bepaald grensgebied is, of zijn er conflicten tussen bevolkingsgroepen binnen een land (burgeroorlog). Soms is er sprake van geweld, bijv. in het voetbalstadion als hooligans vuurwerk op het veld gooien, er rellen ontstaan en vechtpartijen tussen supporters onderling, en de ME moet ingrijpen. Of baldadige jongeren zoeken ruzie met de politie. Sommigen gaan vanwege woede over bijv. de avondklok de straat op, richten vernielingen aan en er ontstaan gevechten met de politie en ME. Ook in het uitgaansleven kan er ineens ruzie over iets ontstaan wat kan ontaarden in een handgemeen waarbij messen of ander wapens worden gebruikt en er gewonden, soms zelfs doden vallen. Niet vergeten mag worden dat er in verschillende landen helaas veel geweld gepleegd wordt door extremistische moslimgroepen zoals bijv. Boko Haram en de Faluni-herders in Nigeria, ISIS in Syrië en Al Shahab in Somalië. Met name christenen worden door deze extremisten aangevallen en gedood. Hierbij gaat het niet zozeer om ruzie maar om een zgn. heilige oorlog (jihad) en blinde haat tegenover het christelijk geloof. Helaas hebben ook christenen geweld gebruikt, denk onder andere aan de Kruistochten. 3. Dwang Maar als het gaat om oorlog tussen landen waarbij leiders die de macht hebben bepaalde beslissingen nemen, dan worden mensen erbij betrokken die op zich er niets mee te maken (zouden willen) hebben. Men wordt gedwongen om ook mee te vechten in een leger. We zagen dat al tijdens de eerste en tweede wereldoorlog, en we zien het nu bijvoorbeeld in Rusland. Als men tegensputtert en dus weigert, dan gaat men de gevangenis in. Terwijl andere gevangenen juist worden ‘vrijgelaten’, op voorwaarde dat ze vóór Rusland gaan vechten tegen de Oekraïne. Veel ongetrainde misdadigers blijken daar gemakkelijk kanonnenvoer te zijn. De waanzin zit ook in het gegeven dat vele soldaten niet eens willen vechten maar door de legerleiding worden gedwongen om te vechten. De generaals op hun beurt voelen zich en/of worden door de leiders van het regime gedwongen om te vechten. Zelfs komt het voor dat soldaten die in de voorste linies vechten, weten dat als ze zich terug zouden willen trekken, ze door legereenheden in de meer naar achteren gelegen linies worden neergeschoten. Ze zitten dan letterlijk tussen twee vuren in. Afschuwelijk! De absurditeit van oorlog blijkt uit het verhaal over de eerste wereldoorlog dat soldaten die in de loopgraven waren, op Kerstavond uit de loopgraven kwamen om met elkaar Kerst te vieren en liederen te zingen en daarna weer de zinloze oorlog moesten voeren. Men zit gevangen in een systeem waar ieder bang is voor meerderen die weer bang zijn voor hún meerderen. Zo zit men opgesloten in een soort macht-pyramide. Dat zagen we jaren geleden ook in het Roemenië van dictator Ceauçescu. Het machtssysteem werd uiteindelijk doorbroken door de morele moed van een dominee. In december 1989 brak er een grote opstand uit in Timișoara, aangevoerd door de held dominee László Tőkés, die behoorde tot de Hongaarse minderheid in Roemenië. Maar de essentie van de waanzin zit in de geest van de leiders achter een oorlog, bijv. een gewetenloze dictator die veel macht heeft en alleen maar aan eigen eer en roem denkt. Zo iemand denkt alleen maar aan zichzelf en gaat over lijken om zijn doel te bereiken (zijn zin te krijgen). Vaak zijn dit leiders die ook niet bereid zijn hun fouten toe te geven (want dat zou een ontstellend gezichtsverlies betekenen, het gaat immers om eigen eer en trots). Eerder nog komen ze met nog meer draconische maatregelen om alsnog hun wil op te leggen. Dictators kunnen overigens slechts functioneren met behulp van veel vriendjes, die allerlei beloningen kunnen verwachten. 4. Type oorlogsvoering Oorlog voeren ging vroeger heel wat anders dan tegenwoordig. Vroeger waren er vaak gevechten van man tot man. Wat mij bij het zien van afbeeldingen ervan zo schokt, is dat het zo intens in strijd is met Gods bedoeling met de mensheid. Men slaat elkaar dood (dat begon al in Gen. 4: 8) of men verwondt/verminkt elkaar, terwijl het Gods bedoeling is dat mensen elkaar lief zouden hebben, in harmonie en vrede met elkaar zouden leven en gelukkig zijn. Een paradijs op aarde, met aan niets gebrek. Geen angst, honger en verdriet. Tegenwoordig heeft men ‘dankzij’ vele uitvindingen en de ontwikkeling van de techniek de beschikking over veel zwaarder en destructiever oorlogstuig, en kan men met tanks, vliegtuigen, raketten en artillerie etc. vanaf grote afstand elkaar bestoken, soms zonder elkaar te zien. Zelfs wordt gebruik gemaakt van drones, die via GPS gestuurd worden naar een bepaald doel en daar hun destructief ‘werk’ kunnen verrichten. Verder zijn er zgn. killer robots. Dat zijn autonome wapensystemen die een doelwit kunnen selecteren en aanvallen zonder menselijke controle. Dit betekent dat het wapensysteem dodelijk geweld kan gebruiken zonder directe instructies van een mens. Dit kan worden geïntegreerd in allerlei andere wapensystemen, zoals een tank, een gevechtsvliegtuig of een oorlogsschip. Dit is een zorgwekkende ontwikkeling, want de beslissingsbevoegdheid moet altijd bij mensen blijven liggen. Naast de conventionele wapens zijn er nog de biologische en chemische oorlogsmiddelen, en ook de atoombom (ABC-wapens). 5. Verwoesting De verwoestende en desastreuze gevolgen van oorlog zijn onbeschrijfelijk. Denk allereerst aan de doden en gewonden aan het front, in vaak erbarmelijke omstandigheden. Terwijl de netjes in het pak gestoken opdrachtgevers veilig en warm, hoog en droog in hun paleis of ministerie zitten en geen besef (willen) hebben van wat de gevolgen zijn van hun opdrachten. Je leest regelmatig over bijvoorbeeld duizenden doden en gewonden, en je beseft bij het lezen van zo’n getal nauwelijks de werkelijke omvang van het leed. Maar als je even een concrete situatie van slechts één persoon voor ogen neemt, bijv. een soldaat die een arm of been moet missen of anderszins zwaargewond is geraakt, en ook aan de bloederige situatie voordat iemand naar een hospitaal kan worden vervoerd, dan is één gewonde al te veel. Als je een foto ziet van een dode soldaat (of het nu een Rus of een Oekraïner is) dan kan je bedenken dat die man door het thuisfront (ouders, kinderen, broers en zussen, familie) voor altijd gemist zal worden. En denk ook aan de ontberingen in de koude en soms natte en zelfs blubberige loopgaven. Wat een drama en waanzin! Dan zijn er nog de materiële schaden aan gebouwen zoals huizen, scholen, kerken, ziekenhuizen, fabrieken, kantoren, en openbare nutsinstallaties voor licht, warmte en energie, etc. In kranten, tijdschriften, op het internet en op tv zien we (vrijwel) dagelijks foto’s van de gevolgen van bombardementen en raketbeschietingen. Maar niet alleen moet worden gedacht aan de schade aan gebouwen, wegen, installaties, maar ook aan de inboedels in de huizen. Stelt u zich een woning of flatwoning voor. De bewoners waren in de schuilkelder, maar van het huis en de inboedel is na bijv. een raketinslag en/of brand niets meer over. Moet u zich dat eens indenken. Niet alleen allerlei meubels, apparaten, computers, maar ook dierbare foto’s en herinneringen zijn vernietigd. Wat een bijna onvoorstelbaar en ondragelijk gemis en verdriet, vaak met traumatische gevolgen! En het gaat niet om één woning, maar om honderden en zelfs duizenden woningen! Dat is qua verlies en leed niet of nauwelijks te bevatten! En waar moeten de bewoners die hun huis kwijt zijn naar toe? Allerlei sociale contacten en verbanden zijn ineens verbroken. Wanneer nutsinstellingen zijn beschadigd of verwoest (soms zelfs doelbewust om een tegenpartij op de knieën te krijgen), dan is er ook gebrek aan water, warmte, licht, elektriciteit. Dat is met name in de strenge winter een zeer groot probleem. Doordat soms ook land- en tuinbouwgronden gebombardeerd zijn en soms ook fabrieken die voedsel produceren zijn beschadigd of verwoest, stagneert de voedselproductie en wordt hongergeleden, zoals ons land de hongerwinter van 1944/1945 heeft meegemaakt. Door het leggen van mijnenvelden worden gebieden ontoegankelijk gemaakt. Ook mag het nadelige effect van oorlogvoering op het milieu niet worden onderschat. Men denke alleen maar aan het risico dat een kerncentrale door oorlogshandelingen wordt beschadigd. 6. Angst en verdriet (10) Oorlog veroorzaakt angst. Alleen al de angst die men doormaakt, omdat men niet weet wanneer er weer een bom of raket inslaat. Daarnaast is er heel veel verdriet en wanhoop bij nabestaanden vanwege het gemis van hen die zijn omgekomen. En wat een pijn bij hen die gewond zijn en zelfs levenslang gehandicapt zullen blijven, of de trauma’s van mensen die martelingen hebben doorgemaakt. Vaak is in oorlogssituaties ook sprake van verkrachting van vrouwen. Kinderen raken getraumatiseerd door wat ze meemaken (bijv. als gevolg van oorlog zoals in de Oekraïne en in de burgeroorlog in Jemen die sinds 2014 het leven van meer dan 150.000 volwassenen heeft geëist en waardoor meer dan 11.000 kinderen gedood zijn of verminkt geraakt, en volgens UNICEF ruim 2,2 miljoen kinderen ernstig ondervoed zijn) (2). Door een oorlog komt het slechtste uit de mens tevoorschijn (8), terwijl God bedoeld heeft en nog steeds bedoelt dat wij beelddragers van onze hemelse Vader zullen zijn, dus vol liefde voor onze naaste. Als wij oorlog en de gevolgen ervan al zo verschrikkelijk vinden, hoe erg zal onze heilige en liefdevolle hemelse Vader het vinden? Zijn hart huilt om de ellende en het onrecht. 7. Kosten Hierboven is al gewezen op het aantal doden (9) en gewonden als gevolg van oorlog. Daarbij moet worden bedacht wat het kost om hen te begraven of te verplegen en te verzorgen. Oorlog voeren kost ontzettend veel geld wat veel beter besteed had kunnen worden. Wereldwijd wordt veel meer geld geïnvesteerd in defensie ($1100 miljard voor alleen al de 5 landen met de grootste defensie-uitgaven) (3) dan wordt besteed aan ontwikkelingshulp (ca. € 130 miljard) (6,7). De oorlog in Oekraïne kost Rusland tot nu toe (eind november 2022) naar schatting ongeveer 82 miljard dollar (raketten, artilleriegranaten, munitie, brandstof, verliezen van vliegtuigen en tanks, soldij, smartengeld voor gesneuvelde en gewonde soldaten) hetgeen een kwart is van het jaarlijkse budget van Rusland. Inmiddels heeft Rusland de oorlogsproductie verhoogd, en besteedt tot de helft van de staatsbegroting aan het leger en de oorlog (1). Behalve het budget voor het reguliere leger zullen in geval van oorlog ook reservisten worden opgeroepen. Dat betekent extra kosten voor o.a. het levensonderhoud en de huisvesting van deze soldaten. En bovendien betekent het een aanslag op de economie want vele arbeidsplaatsen zullen niet meer worden ingevuld, immers de arbeiders zijn nu gedegradeerd tot ‘milítairen (kanonnenvoer). Door sancties en boycotten van andere landen zullen inkomsten drastisch verminderen en zullen vele artikelen en diensten niet of minder beschikbaar zijn. Het nationaal product zal verminderen. Tot slot moet nog worden bedacht dat heel veel geld nodig zal zijn voor het herstel van gebouwen en infrastructuur die in de oorlog vernietigd of beschadigd zijn. De kosten van oorlog zijn dus zeer hoog, en de vraag kan worden gesteld of dan alle uitgaven voor defensie ten onrechte zijn. Nee, want een land mag zich toch verdedigen tegen agressors. We komen in paragraaf 9 hierop terug. 8. Ethiek en economie Bij geld en kosten denkt men al snel aan economie (huishoudkunde), de wetenschap die de mens bestudeert in zijn streven zijn behoeften te bevredigen met schaarse alternatief aanwendbare middelen en zich bezighoudt met de keuzes die mensen maken bij de productie, distributie en consumptie van goederen en diensten. Het gaat om het verkrijgen van een zo groot mogelijk nut. Dat blijkt bij oorlog zeer negatief te zijn, zeker als men economie in ruime zin opvat. Immers, in de jaren zestig van de vorige eeuw kwamen de welvaartseconomie en welzijnseconomie op. Men keek niet meer alleen naar de nutmaximalisatie van afzonderlijke individuen, maar ook van de nutmaximalisatie van een gehele samenleving. Daarbij was de inkomensverdeling een belangrijk thema. En men keek niet alleen naar door mensen geproduceerde goederen en diensten, maar er kwam ook aandacht voor het milieu en de natuur. Immers ook het milieu en de natuur zijn ‘goederen’ die behoeftebevrediging kunnen opleveren en in die zin ‘economische’ goederen zijn met een bepaald nut voor mensen. Milieuverontreiniging (lawaai, stank, bodem-, water- en luchtvervuiling) is een negatief ‘product’. Bedacht moet worden dat het van invloed is op de gezondheid van mens en dier, maar ook dat het productievermogen van de natuur in gevaar kan worden gebracht. Meer en meer won de gedachte veld dat ook het milieu een schaarste-factor is geworden, niet alleen als een productiefactor, maar ook als consumptiefactor. Als de productie van bepaalde goederen zoveel nadelige milieueffecten met zich meebrengt, dat per saldo een negatief resultaat optreedt, dan kan men de productie beter staken. Dus door minder productie zou de welvaart juist kunnen worden vergroot. Economie en milieu vormen dus geen tegenstelling maar dragen beide bij aan onze behoeftebevrediging (welvaart). Een volgende ontwikkeling was de opkomst van de welzijnseconomie. De vraag is welk welzijn men ervaart door het beschikbare aanbod van goederen en diensten, ook bijv. vrije tijd, want ook immateriële goederen (diensten) zijn van groot belang. Ook vrede, dus de afwezigheid van oorlog, is een groot goed. Denk aan de al genoemde angst als gevolg van oorlog(sdreiging). Verlammende angst is een zeer negatieve gevoelssituatie in de geest, en volkomen anders dat de uiterlijke en innerlijke vrede van het Koninkrijk van God. Dat geldt ook voor verdriet dat in vele gradaties kan voorkomen. Je kan een geliefde verliezen, maar ook goederen. Ook al moeten we niet aan het aardse gehecht zijn en moet onze relatie met de Heer de grootste prioriteit hebben, het is toch Gods bedoeling dat wij ook van het aardse leven met grote blijdschap mogen genieten De ethiek van het Koninkrijk van God zoals Jezus ons leerde, kan dus ook in economische termen begrepen worden. Het economisch handelen van de mens is geheel te koppelen is aan de ethiek van Gods Woord. Wat is nuttig, goed en rechtvaardig? Dat de mens tot zijn door God bedoelde recht en bestemming komt. De gevolgen van een oorlog zijn niet dus alleen in economische zin een ramp, maar ook in ethische en religieuze zin. 9. Is er ook een gerechtvaardigde oorlog? Oorlog is verschrikkelijk, vooral ook als het veroorzaakt is door de machtswellust van een gewetenloze tiran, die zijn zin wil doordrukken, hoeveel mensenlevens en leed het ook kost. Toch kan een oorlog of strijd soms nodig en onvermijdelijk zijn, dus in zekere zin ‘gerechtvaardigd’, bijv. om een volk of een groep mensen te verlossen van een tiran. Of dat een land een bezetter wil terugdrijven, denk bijv. aan het tegenoffensief door de geallieerden bij Normandië (D-day). Immers een land mag zichzelf toch verdedigen! Ook al zal die oorlog veel levens kosten, zelfs van onschuldige mensen, het gerechtvaardigde doel van de strijd is het verkrijgen van vrijheid of recht, en is men zeer gemotiveerd. Uiteraard is gebed van ons als christenen tijdens die oorlog van belang. We kunnen bidden om bescherming en moed van ‘onze’ soldaten en om successen op het slagveld, en bidden dat degenen die ervoor verantwoordelijk waren dat zij ons land binnenvielen, tot besef zullen komen dat ze moeten terugtrekken. Los van fysieke oorlog, ook in geestelijke zin hebben wij als christenen een ‘oorlog’, een strijd te voeren. Een strijd niet tegen vlees en bloed, dus niet tegen mensen, maar tegen de boze geesten in de hemelse gewesten. Dat is de geestelijke oorlogsvoering waarover o.a. Ef. 6 spreekt. “Want wij hebben niet te worstelen tegen bloed en vlees, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de wereldbeheersers dezer duisternis, tegen de boze geesten in de hemelse gewesten” (Ef. 6:12). Deze geestelijke strijd als zodanig kost geen fysieke mensenlevens. Maar wel is het mogelijk dat mensen die het niet eens zijn met het christelijk geloof, christenen gaan haten en vervolgen of zelfs doden. In het laatste Bijbelboek Openbaring wordt veel over oorlog gesproken, bijv. “En er kwam oorlog in de hemel; Michael en zijn engelen hadden oorlog te voeren tegen de draak; ook de draak en zijn engelen voerden oorlog” (Opb. 12: 7). “Maar het Lam zal hem (het beest) overwinnen (want Hij is de Here der heren en de Koning der koningen) en zij, die met Hem zijn, de geroepenen en uitverkorenen en gelovigen” (Opb. 17: 14). De grootste strijd werd al gestreden door Jezus, toen Hij aan het kruis van Golgotha de duivel en dienst demonen overwon, en door de kracht van de Heilige Geest opstond uit de dood. Uiteindelijk zullen de in Openbaring genoemde overwinningen leiden tot de realisatie (hoe dat precies zal gaan, weten we niet) van het eeuwige Koninkrijk van God waarin geen oorlog meer zal zijn maar eeuwigdurende vrede (shalom) in alle opzichten. 10. Tot slot Oorlog is een onvoorstelbaar grote waanzin. Een uitvinding van de duivel. Het is niet te bevatten wat het aan verdriet, ellende en verwoesting met zich mee heeft gebracht en meebrengt. Helaas heeft de mensheid niet veel geleerd en blijven er conflicten die leiden tot oorlog en zijn er dictators die oorlog willen voeren. Degenen die het op hun geweten hebben, zullen uiteindelijk een rechtvaardige straf niet kunnen ontlopen, tenzij zij hun zonden belijden en Jezus Christus als hun Verlosser aanvaarden. Maar wat een troost voor ons als volgelingen van Jezus Christus de Vredevorst (Jes. 9: 6), dat wij mogen weten dat er een einde zal komen aan alle ellende en oorlog: “En Hij zal richten tussen volk en volk en rechtspreken over machtige natiën. Dan zullen zij hun zwaarden tot ploegscharen omsmeden en hun speren tot snoeimessen; geen volk zal tegen een ander volk het zwaard opheffen, en zij zullen de oorlog niet meer leren” (Jes. 2: 4). “Zalig zijn de vredestichters” (Matt. 5: 9). God zal alle tranen afwissen (Opb. 7: 17; 21: 4). Zij, die Gods genade hebben aanvaard en Zijn liefde hebben leren kennen en de weg van heiliging (hebben) willen volgen door de kracht van de inwonende Heilige Geest, mogen uitzien naar Gods eeuwige Koninkrijk van gerechtigheid en vrede. Van de redactie: voor meer over de relatie tussen geweld, oorlog alsmede de oorlogen van het Oude Testament, zie het artikel: ‘God van liefde en geweld?’ van Willem Jan Pijnacker Hordijk op deze site. Bronnen 1. Jan van Benthem, Partners in het kwaad. Bron: Nederlands Dagblad van 13 december 2022 2. Alien Boele, Hongerdood dreigt voor kinderen in Jemen. Bron: Nederlands Dagblad van 13 december 2022 3. Laurens Bouckaert, Visueel: 5 wereldmachten geven dit jaar meer dan 1 biljoen dollar uit aan defensie. Business AM. Bron: Visueel: 5 wereldmachten geven dit jaar meer dan 1 biljoen dollar uit aan defensie - Business AM 4. Defensie-uitgaven wereldwijd gestegen. Bron: Defensie-uitgaven wereldwijd gestegen | 04 | Defensiekrant 5. Paus Franciscus: ‘Oorlog is waanzin. Stop alsjeblieft! Bron: Nederlands Dagblad van 6 maart 2022 6. Nu.nl, Uitgaven aan ontwikkelingshulp vorig jaar gestegen. Bron: Uitgaven aan ontwikkelingshulp vorig jaar gestegen. Economie. Nu.nl 7. ONE.org, Wereldwijd budget voor ontwikkelingssamenwerking op recordhoogte – maar ’s werelds armsten ontvangen minder. Bron: https://www.one.org/nl/press/datarapport2017 8. Reuters, Het Nigeriaanse leger heeft duizenden kinderen vermoord in oorlog tegen Boko Haram. Bron: Bron: Het Nigeriaanse leger heeft duizenden kinderen vermoord in oorlog tegen Boko Haram (msn.com) 9.Top 10 Meest Gruwelijke Oorlogen. Bron: Top 10 Meest Gruwelijke Oorlogen - Alletop10lijstjes 10. Joël Voordewind bezocht oorlogsslachtoffers Oekraïne: "Ik begrijp dat mensen bidden om de dood van hun vijand". Bron: Joël Voordewind bezocht oorlogsslachtoffers Oekraïne - cvandaag.nl11. Willem Jan Pijnacker Hordijk, God van liefde én van geweld? Promise Magazine, oktober 2019 11. Willem Jan Pijnacker Hordijk, 'God van liefde en geweld?' Promise Magazine, oktober 2019. 12. M.R. van den Berg, Bijbel en oorlog (Den Haag, Voorhoeve), 1981 13. J.N. Sevenster, Bijbel en bewapening (Den Haag, Boekencentrum), 1980 Veel gestelde vragen - een standaardartikelAls Stichting Promise krijgen we voortdurend vragen over allerhande varianten in alternatieve therapieën en ‘behandelwijzen’. [1] Vragen zoals: kent u deze therapie en wat vindt Promise daarvan? Is er een reden waarom jullie een bepaalde benadering op grond van de Bijbel afraden of niet? En zo, ja wat is dan die reden? Bent u bekend met deze ‘heler’ of ‘therapeut’ en kan ik daarmee in zee gaan? En ga zo maar door. Vele terechte en kritische vragen over even zovele ‘behandelwijzen’, therapieën en behandelaars. Het is voor ons kleine team van vier vrijwilligers niet te doen om dat allemaal bij te houden. Je zou er een dagtaak aan kunnen hebben, zeg maar. Steeds weer duiken er in het alternatieve circuit nieuwe therapieën op, steeds weer ontstaan er varianten van reeds bekende werkwijzen, waarbij het nieuwe niet direct herkenbaar is en een andere naam draagt, maar nog wel dezelfde wortels en bron heeft. We hebben daarom besloten om dit artikel te schrijven, waarin we een aantal basisprincipes en een beslisboom willen geven die als leidraad kunnen dienen bij de beantwoording van bovengenoemde veel gestelde vragen. Daarnaast kunt u altijd gebruik blijven maken van ons uitgebreide archief op het gebied van bijvoorbeeld ethiek en alternatieve therapieën. Bij het afwegen van alternatieve ‘behandelwijzen’ en therapieën kun je jezelf altijd de volgende drie afwegingen voorleggen. Afweging 1 – Informeren A. Kennis van de alternatieve therapievorm ‘Weet wat je eet’, was een bekende slogan uit het verleden. Hetzelfde principe gaat ook op voor alternatieve therapievormen: weet wat je tot je neemt en waar jij je mee inlaat. Doe dus onderzoek en verdiep je vooral ook naar achtergronden. Er zullen maar weinig therapieën openlijk worden aangeboden als occult of gebaseerd op gevoel, magisch denken, etc. Alles wordt door voorstanders verkocht als verantwoord en (wetenschappelijk) onderbouwd. Zoek daarom die kennis niet alleen bij de mensen die lyrisch zijn over de therapie en/of die deze vorm aanbieden, maar ook bij tegenstanders en sceptici, bij goede en gedegen christelijke bronnen en bekijk ook de wetenschappelijke achtergrond en weging ervan, voor zover je die kunt vinden. Maatgevend daarbij moet zijn of het uit een schone bron komt. B. Wat leert Gods Woord over deze therapievorm? Denk je erover om een bepaalde therapie uit het alternatieve circuit te gaan volgen? Vraag je dan af hoe deze zich verhoudt tot de uitgangspunten van geloof in Gods Woord, de Bijbel. Dit veronderstelt ten eerste dus kennis van Gods Woord. Filippenzen 1: 9 en 10 leert dat wij mogen groeien ‘in kennis en alle fijngevoeligheid, opdat u kunt onderscheiden wat wezenlijk is…’ Kennis is van levensbelang. Het is dus evenzeer van levensbelang dat we die kennis opdoen door studie te maken in en van de Bijbel. Van daaruit kunnen we vervolgens vragen gaan beantwoorden als: wordt God ermee geëerd als de enige die redt als jij hiermee inlaat? Krijgt Jezus als Geneesheer de ruimte? Past de achterliggende filosofie en spiritualiteit van deze therapievorm bij de Bijbel? Heel vaak zijn alternatieve therapievormen gebaseerd op oosterse spiritualiteit, mystiek en New Age. Belangrijk kenmerk daarvan is dat het goddelijke wordt vermengd met het menselijke. Daar waar de Bijbel onderscheid maakt tussen Schepper en geschapene, gaat oosterse spiritualiteit, mystiek en New Age uit van het goddelijke in de mens en schepping. Zo zijn er (goddelijke) energiebanen die stromen in levende wezens, chakra’s die in balans moeten worden gebracht, de aarde en de kosmos die een spirituele kracht in zich hebben (‘chi’ of een andere variant ervan) en ga zo maar door. De Bijbel leert echter dat God God is en dat wij dat als zijn schepsels niet zijn. Het goddelijke zit niet van nature in ons. Een andere alarmbel is het zoeken naar balans tussen goed en kwaad. Ook dat is oosters en ook dat vinden we terug in de westerse New Age. Denk aan het symbool van Ying en Yang, zwart en wit, mannelijk en vrouwelijk, goed en kwaad. Als de balans in het lichaam verstoord is dan zouden mensen ziek worden en zou hij of zij psychische problemen en blokkades krijgen. Het herstel van evenwicht, het herstel van balans is dan de weg naar heling en genezing. Gods Woord laat echter een andere weg naar herstel zien: niet het evenwicht tussen goed en kwaad, niet zwart én wit, maar vergeving van zonden en reiniging van alle ongerechtigheden. Heiliging en uiteindelijk vervolmaking in Christus. ‘Al waren uw zonden als scharlaken, ze zullen wit worden als sneeuw’, zegt God in Jesaja 1: 18. Afweging 2 – Hoe werkt het? Dat alternatieve therapieën kunnen werken, betwisten wij bij Promise niet. De vraag is dan ook niet of een therapievorm iets doet, maar vooral hoe het dat dan doet? Centrale en belangrijkste vraag daarbij is of iets aantoonbaars en verklaarbaar werkt of niet. Is er sprake van werkzaamheid uit stoffen bijvoorbeeld? Natuurgeneeswijzen die werkzame bestanddelen uit planten nemen tot ons welzijn, zijn hier een goed voorbeeld van. Nog tot op de dag van vandaag ontdekken wij allerlei nieuwe toepassingen en werkwijzen van wat God in al zijn wijsheid in de schepping heeft gelegd. Deze geneeswijzen kunnen we met dankbaarheid gebruiken, omdat ze door Hem gegeven zijn. Hun werkzaamheid is aan te tonen en te onderbouwen met logica, data en onderzoek. Anders wordt het bij veel alternatieve (psychologische) therapievormen. De exacte werkwijze daarvan is niet of nauwelijks bekend. Dat hoeft niet per definitie een probleem te zijn, maar we waarschuwen er wel voor. Wij hebben uit onze jarenlange ervaring in het alternatieve circuit namelijk geleerd dat veel ervan is gebaseerd op suggestie en soms zelfs keihard bedrog, of dat het werkt omdat het de bron heeft in het occulte. De duivel en zijn trawanten willen immers best een ruil maken: jouw ziel voor een tijdelijke ‘genezing’ of ‘verbetering’. In de praktijk blijkt dan uiteindelijk dat het middel veel erger was dan de kwaal waarop het werd toegepast, maar dat hoor je vaak niet meer. Stel jezelf daarom voortdurend de vraag of er iets aantoonbaars en verklaarbaars werkt in deze therapievorm of dat het richting ‘magie’ [2]gaat (wat altijd gepaard gaat met manipulatie om macht over iets of iemand te krijgen), omdat de werkzaamheid niet kan worden aangetoond anders dan met een verwijzing naar verbeeldingskracht/geestelijke machten, of lichaamsbeelden en filosofische overtuigingen die geen basis hebben in de werkelijkheid noch Gods Woord (zie ook punt 1). Veel therapeuten beweren dat er onaangebroken (goddelijk) potentieel is in de mens, dat zich kan uiten als die wordt aangetapt, maar dat is niet waar. Dit mensbeeld is pertinent onbijbels, evenals vele andere alternatieve mensbeelden die vooral het goddelijke en menselijke vermengen. In zo’n geval is het een duidelijk teken dat we met een therapie te maken hebben die afgewezen moet worden. Maar kan er dan niet iets zijn dat wel werkt, waarvan nog niet is aangetoond hoe, terwijl dat later wel zal blijken? Ja, dat zou uiteraard kunnen. Ons menselijk kennen is maar beperkt, leert immers Gods Woord. Het risico echter dat je in een kuil valt waar je niet zomaar meer uitkomt als jij je vergist, is levensgroot. ‘Bij twijfel niet doen’ is een verstandig motto voor een christen in deze. Mocht later alsnog blijken dat er wel sprake is van concrete werkzaamheid (wat ook blijkt uit herhaalbaar onderzoek en wat met logica, kennis en gezond verstand te verklaren is), dan kun je alsnog kiezen om je ermee in te laten. Daarbij laat de Geest van God die werkt zich niet manipuleren of sturen door de mens. Een occulte genezer moet zich altijd opladen of kan op commando iemand genezen tijdens een ‘spreekuur’, gelovig of niet. Dat is niet hoe Gods Geest werkt. Hij is vrij en werkt hoe, waar en wanneer Hij wil. Hij is niet gebonden aan personen, tijden of plaatsen. Gaven van genezingen (1 Kor. 12: 10, 28) kunnen dus ook niet geclaimd worden of doorgegeven. Er mag om gevraagd worden, maar Gods Geest is vrij om te doen zoals Hij wil. Let daarbij op dat ook in het reguliere circuit inmiddels allerlei therapieën zijn binnengeslopen die geen basis hebben in aantoonbare werkzaamheid. Deze therapieën zijn voor een groot deel terug te voeren op het alternatieve en magische denken met bijbehorend wereldbeeld. Een goed voorbeeld hiervan is hypnotherapie voor kinderen. Dit wordt binnen Nederlandse ziekenhuizen en door kinderartsen verkocht als wetenschappelijk en verantwoord. Het zou niets te maken hebben met hypnose en dergelijke, maar dat is een leugen. Afweging 3 – Wie past de therapie toe? Wat ons opvalt bij allerlei therapieën in het alternatieve circuit, is dat veel therapeuten en behandelaars allerlei vormen van therapie aanbieden. Hun werkzaamheden blijven vaak niet beperkt tot één ‘behandelwijze’. Soms bieden zij daarbij ook therapieën aan die wellicht an sich niet direct schadelijk of verkeerd zijn, maar zij nemen daarin zichzelf wel mee als behandelaar. En als behandelaars houden zij zich dan vaak daarnaast ook nog bezig met allerlei occulte behandelvormen. Ze praktiseren bijvoorbeeld waarzeggerij of spiritisme, doen aan reiki, healing touch of een andere variant van energieoverbrenging. Zelfs als je bij zo iemand een ‘schone’ behandelwijze zou vinden, dan nog is de bron zo besmet dat je er niet op kunt vertrouwen dat iemand zuiver omgaat met wat jij hem of haar vraagt. Zo weet jij niet of iemand bij een gangbare massagebehandeling stiekem toch ook (bewust, dan wel onbewust) reiki gebruikt. De scheiding die er op papier is, wordt in de praktijk niet altijd zo scherp gemaakt. Wellicht vraag jij je af of je hiervoor niet beschermd bent, want je laat je er dan immers niet bewust mee in en stelt jezelf er niet bewust voor open. Dit is waar, voor zover jij het niet weet of niet kunt weten. Christenen hoeven in die zin niet angstig en krampachtig te leven, want ‘Hij die in ons is, is groter dan hij die in de wereld is,’ zegt 1 Joh. 4: 4. Maar laten we evenmin naïef en blindelings alles en iedereen vertrouwen. Als jij bewust een ‘heler’ opzoekt waarvan je door even op diens site te kijken kunt ontdekken dat er meer aan de hand is, dan speel je op z’n minst met vuur om met hem of haar in zee te gaan. Wij hebben een eigen verantwoordelijkheid en die moeten we niet licht nemen. Beslisboom  Tot slot Keuzes maken hoort bij een (gelovig) leven. God heeft ons daarvoor ook de mogelijkheden gegeven in ons verstand, in Zijn Woord en door de leiding die Hij door zijn Heilige Geest wil geven. Blijf zoeken en bidden en vind je weg. Iedere therapie, therapeut, medicijn of behandelmethode moet door uw persoonlijke geweten als een middel gezien kunnen worden om God erdoor te danken. Persoonlijk vind ik hierbij het principe van rust heel belangrijk. Als ik afweeg en ik kom op basis van het bovenstaande tot een conclusie, dan mag ik verwachten vrede te ervaren die Gods Geest mij geeft. Bij enige onvrede of een gevoel van twijfel houd ik mij er verre van en zet de stap niet. Je moet geen risico’s opzoeken. De vrede van God is als het fluitje van de hemelse scheidsrechter in deze. Bovenal echter wil ik eindigen met datgene waar het uiteindelijk allemaal om draait: God, de Heer en Vader, Jezus de Zoon en de Heilige Geest. Het gaat uiteindelijk niet om wat wij willen, maar om wat God wil, Zijn doelen, zijn voorwaarden. En dat is zo mooi, want de Drie-enige God is bij machte meer te doen dan wij bidden of beseffen. Hij houdt de wereld in Zijn hand en zal volvoeren. Ook in uw leven. Vertrouw op Hem. Hij is onze Geneesheer! Namens het team van Promise, Roelof Ham Met dank aan br. Gerard Feller voor het beschikbaar stellen van de beslisboom Noten: [1] We schrijven ‘behandelwijze(n)’ bewust tussen aanhalingstekens, omdat er weinig echte behandeling plaatsvindt bij het overgrote deel van deze therapievormen. Waar dat wel het geval is, is er vaak sprake van een middel dat erger is dan de kwaal, omdat men zich inlaat met de machten van de duisternis die niets voor niets geven en altijd een hogere prijs terugvragen. [2] De oudtestamentische varianten van toverijen of magie zijn bij de meeste christenen wel bekend. De moderne varianten zijn minder bekend. We noemen enkele voorbeelden van bezweringstoverij zoals: belezen, mentale suggestie, vervolgingsmagie, liefdesmagie; en voorbeelden van rituele magie, zoals: magische orden, hekserij, satanisme, geestdrijverijen, bloed-pakten, medische magie, bewustzijn veranderende methoden, etc. Speciaal noemen we nog de moderne magie van de geest, zoals: visualisatie, positief denken, hypnose, etc., die juist in onze tijd zo'n opgang maken. En die onder het mom van nieuwe wetenschap, moderne theologie en (para)psychologie subtiel hun intrede doen in de maatschappij. De nieuwe succesformule is zelfontwikkeling en ontplooiing, ook wat betreft het praktiseren van ’paranormale’ gaven. Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier. De leugen als wapen van het kwaadDoor drs. Piet Guijt Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Wat is een leugen? 3. Soorten onwaarheden 4. Waarom liegen mensen? Wat zijn hun motieven? 5. Waarom geloven mensen een leugen? 6. Nadelen van liegen 7. Gevolgen van de leugen: misleiding, dwaalleringen, bedrog, schade, verdriet 8. Praktische bescherming tegen leugens 9. Verlost van de leugen. Literatuurlijst 1. Inleiding Vanaf de zondeval is er een strijd gaande tussen licht en duisternis, tussen leven en dood, tussen vrijheid en gebondenheid, tussen waarheid en leugen. De oorsprong en het wezen van de leugen is de satan of duivel. Jezus zei over hem: “Die was een mensenmoorder van den beginne en staat niet in de waarheid, want er is in hem geen waarheid. Wanneer hij de leugen spreekt, spreekt hij naar zijn aard, want hij is een leugenaar en de vader der leugen” (Joh. 8: 44). Dit betekent dat hij de oorsprong van het principe ‘leugen’ is. En door leugens verleidt hij dan ook de hele mensheid om te zondigen. Ook de eerste zonde is een gevolg van misleiding en leugen (vergelijk Genesis 2: 16-17 met 3: 1 en 4). Wanneer we liegen (de onwaarheid verkondigen, de waarheid verdraaien, de waarheid ten onder houden), treden we in de voetsporen van de duivel (24). Door de leugen leeft de mens niet meer in de volledige vrijheid van een hechte relatie met God. Wie los is van God, zit verstrikt in de leugen. 2. Wat is een leugen? Een leugen is een bewering of schriftelijke verklaring die niet in overeenstemming is met de waarheid en werkelijkheid. Wij spreken van een vergissing als er geen sprake is van opzet. Gebeurt het bewust? Dan spreken we van een leugen. Hieronder zullen we diverse soorten leugens noemen, en nagaan waarom mensen liegen en/of leugens geloven. ‘Leugen’ kan men ook ruimer opvatten, bijv. als dwaling, namelijk alles wat niet overeenstemt met de waarheid of werkelijkheid, en zelfs nog ruimer, namelijk in normatieve zin: alles wat niet is volgens Gods heilige wil. Alles wat tegen het Woord van God ingaat, is leugen en zelfs rebellie en afgoderij. Dat is het werk van de duivel, die niet wil dat mensen gelukkig zijn en in de leugen, die ongelukkig maakt, blijven. In dit artikel wordt vooral ingegaan op leugens in het hier en nu en de gevolgen ervan, maar met het diepe besef dat het niet los gezien kan worden van de geestelijke achtergrond. Immers de Bijbel spreekt in heel veel teksten over waarheid (met name in het Johannes Evangelie) en leugen, bijv. Deut. 5: 20; Ps. 119: 29, 163; Ef. 4: 25; Openb. 14: 5; 21: 27. 3. Soorten onwaarheden (24) Er zijn verschillende soorten onwaarheden/leugens, en er bestaan gradaties in de mate van opzet en de mate waarin een bewering afwijkt van de waarheid. Ook de schaal waarop de leugen van invloed is, kan verschillen. a 1. Bij afwezigheid van opzet spreken we van fantasie of vergissing (of bijv. slechte journalistiek, misinformatie). a 2. Soms is een leugen bedoeld als satire of grap of wordt dit achteraf als excuus aangevoerd. Een zgn. leugentje om bestwil is bedoeld om een goed doel te bereiken en wordt daarom vaak milder beoordeeld (29). En in het kader van een bepaalde traditie, bijv. Sinterklaas, worden dingen aan kinderen verteld die feitelijk niet waar zijn. b. Bij geringe afwijkingen van de waarheid spreken we van overdrijving of bagatellisering (29). Dit gebeurt heel veel. c. Halve waarheid. Dit is een misleidende verklaring die enige elementen van de waarheid omvat. De verklaring kan gedeeltelijk waar zijn. De verklaring als zodanig kan ook geheel waar zijn maar slechts een gedeelte van de hele waarheid omvatten. De verklaring kan ook bedrieglijke elementen bevatten zoals dubbelzinnigheid en foutieve interpunctie. De bedoeling van een halve waarheid is te bedriegen, te ontwijken, de schuld af te schuiven of een verkeerde voorstelling van zaken te geven (29). Andere voorbeelden: misleidende reclame, oplichting, nepnieuws, deep fakes. Van deep fake is sprake wanneer er filmpjes worden gemaakt van mensen en op internet worden geplaatst die dingen doen en zeggen die zij nooit hebben gedaan of gezegd. Deze deepfake-technologie kan zeer gevaarlijk zijn, en “bevestigt een cultuur waar het onderscheid tussen echt en onecht, en waar en onwaar vervaagt. Niet voor niets spreken velen over een post-truth-samenleving… het laat allemaal zien hoezeer waarheid en leugen vervloeien” (6). d. Een mondelinge of schriftelijke bewering waarvan de spreker of schrijver weet dat die in strijd is met de waarheid. Voorbeeld: propaganda, het opzettelijk spreken van onwaarheid met de bedoeling een ander te misleiden en kwaad of schade te berokkenen. Oplichting door bijv. phishing en matchfixing. Liegen kan tot strafbare feiten leiden zoals valsheid in geschrifte, smaad, meineed (29). e 1. Dwaling, een verkeerd idee hebben. Dit kan op heel veel zaken betrekking hebben. Bijvoorbeeld een verkeerd zelfbeeld hebben. Je kan steeds gehoord hebben: je bent niks en je kan niks. En je gaat dat geloven. Dat is heel schadelijk. Dwaling kan ook betrekking hebben op een verkeerde visie op Bijbelteksten (daarom moet alles getoetst worden (16)) of op het aanhangen van een verkeerde (valse) godsdienst. e 2. Een ander soort van dwaling zijn waanvoorstellingen of waandenkbeelden. Men leeft in een waanwereld. f. Zelfbedrog. Men liegt zoveel dat men zelf niet meer weet wat nu eigenlijk de werkelijkheid is. Je gelooft je eigen leugen en dus je eigen werkelijkheid (31). 4. Waarom liegen mensen? Wat zijn hun motieven? (24, 25, 26, 33) De in zonde gevallen mensheid leeft in een wereld waarvan satan nog de overste is (Joh. 12: 31; 14: 30; 16: 11). De nog niet in vrijheid levende egoïstische mens is nog gericht op eigenbelang dat mede de basisoorzaak is van liegen (en bedriegen). a. Liegen als troost. Dit gebeurt omdat leugens soms troost kunnen bieden wanneer de waarheid verontrustend kan zijn. Maar waar ligt de grens? Wat is wijsheid? Als bijvoorbeeld een arts weet dat een zieke erg kwetsbaar is dan zal hij de afweging moeten maken om de laatste maanden van de patiënt dragelijker te maken door de korte levensverwachting te verzwijgen, óf om hem daadwerkelijk de waarheid te vertellen zodat de patiënt de kans krijgt die laatste maanden zinvol in te vullen (32, 34). Soms bedriegt men zichzelf door bepaalde problemen te verdringen. b. Liegen vanwege tact. Men wil de ander niet kwetsen. Als ik ervanuit ga dat ik de waarheid vertel en de ander heeft een andere waarheid, hoe voorkom ik dan dat ik de ander kwets? Want de waarheid kan in sommige gevallen pijnlijk en zelfs kwetsend zijn. Stel ik ga op kraamvisite bij een kennis of vriendin. Ik kijk in de wieg en vind dat ik nog nooit zo’n lelijke baby heb gezien. Vertel ik dat dan? Nee, want de moeder vindt haar baby uiteraard de mooiste van de hele wereld. Ik kwets haar als ik mijn mening zou vertellen (32). Maar als men de waarheid niet mag verzwijgen, dan gaat het erom het met wijsheid, begrip en tact te doen, en evt. steun te bieden (13). c. Men denkt met liegen voordeel te kunnen behalen, bijv. men wil leuk, aardig of populair gevonden worden. Met pakkende en/of sensationele koppen (14) wil men aandacht trekken en er meer geld mee verdienen. Men wil iets voor elkaar krijgen, je zin willen krijgen, dus manipulatie. d. Een geheel ander soort motief is dat men liegt uit schaamte (men zegt “Ik weet het niet” – omdat men de waarheid niet durft te zeggen), of omdat men confrontaties wil vermijden of uit angst voor consequenties, bijv. bepaalde ongewenste gevolgen zoals straf of gevangenschap, ontlopen. Men gebruikt smoesjes, bijv. “De bus had vertraging”. Petrus betuigde driemaal: “Ik ken die mens niet”, en vervloekte daarbij zelfs zichzelf. En Abraham verzweeg bewust de (volle) waarheid, namelijk dat Sara ook zijn vrouw was (Gen. 12: 11-13; 20: 1-3). Of men liegt om aan de werkelijkheid te ontsnappen (28). Leugen is een middel om iets te ontkennen. Toen na het vertrek van het Russische leger uit het Oekraïense Bucha diverse mensen op straat waren gevonden, die gedood waren door Russische soldaten, werd door het Kremlin de leugen verkondigd dat het allemaal in scène zou zijn gezet om de Russen te kunnen beschuldigen. Het ontkennen heeft mogelijk iets dubbels. Enerzijds een grove, brutale leugen, anderzijds een poging om schuld te ontkennen, want anders word je misschien wel hartstikke gek van schuldgevoelens. e. Liegen om een of meer mensen bewust te misleiden of om schade toe te brengen. Men houdt bepaalde informatie achter, bijv. verborgen gebreken van een auto die men wil verkopen. Een oplichter geeft iemand valse informatie om een geldbedrag afhandig te maken. Ook kunnen mensen samenspannen om andere mensen voor te liegen. Bijvoorbeeld een groep politici die geheimhouden dat er een enorme milieuverontreiniging is vastgesteld, omdat zij herkozen willen worden (13). e. Invloed, controle, macht willen hebben. Men gebruikt leugenretoriek. Retoriek is de beeldspraak die gebruik maakt van clichés en bombastisch taalgebruik. Oorspronkelijk was het synoniem met retorica, maar later is het verworden tot een negatieve verwijzing naar holle frasen, waarbij breed wordt gesproken, maar weinig wordt gezegd. Er wordt dan ook wel gesproken van holle retoriek (31). Soms willen mensen koste wat het kost een ideologie promoten, ook als er een leugen en bedrog voor nodig zijn. Vaak speelt de honger naar macht en geld een belangrijke rol. Allemaal onzuivere en egoïstische motieven. Machtige sectoren hechten nog steeds veel waarde aan leugens als een manier om de geesten te manipuleren van de mensen die ze willen beïnvloeden. Op die manier slagen ze erin om mensen te overtuigen het onaanvaardbare toch te aanvaarden. Vaak wil men ook controle houden over de media en over alle instellingen om die ideologie over te brengen (33). De leugen wordt verkondigd via propaganda (het Latijnse propagare dat vermeerderen of voortplanten betekent), een vorm van communicatie waarbij door de belanghebbende partij wordt getracht aanhangers voor haar gedachtegoed te winnen. Door het bewust verspreiden van eenzijdige en/of (zelfs) verzonnen informatie wordt geprobeerd de publieke opinie te bespelen. Daarbij worden diverse propagandatechnieken gebruikt, zoals bijv. herhaling, trucs, misleiding, suggestief woordgebruik, eufemismen, framing, symbolen, slogans, cameratechnieken, fotovervalsing (30). Propagandistische campagnes met de omvang van die als in nazi-Duitsland, maar ook van bijvoorbeeld de Sovjet-Unie onder Jozef Stalin, Noord-Korea en het Irak onder Saddam Hoessein, worden ook wel indoctrinatie genoemd. Ze komen vooral voor - en kunnen ongecorrigeerd blijven bestaan - in dictaturen zonder vrijheid van meningsuiting (30). Vaak is er ook sprake van dwang, waarbij de vrijheid in keuze bij de ontvanger (sterk) beperkt kan zijn. Wie de leugen niet gelooft, wacht jaren gevangenisstraf. Een recent voorbeeld is de Russische inval in Oekraïne. Wij zien hoe de leugen een dekmantel of legitimatie ervan is. Poetin wil Oekraïne ‘bevrijden’ van het ‘nazi’-regime in Kiev. En ex-KBG-er Kirill (nu patriarch van de Russisch-Orthodoxe ‘Kerk’) legitimeert de oorlog met het schijnargument Rusland te verdedigen tegen westerse decadentie. Maar dat was niet het argument en het doel van Poetin. En bovendien moet men decadentie niet bestrijden met oorlog en vernietiging, maar met geestelijke middelen. Bedacht moet worden dat de legitimatie afhankelijk is van geloof in de leugen. Het draagvlak is medeschuldig aan het kwaad. f. Zieke geesten (15). Bijv. pathologisch liegen, dat is liegen om het liegen. Het kan zo ver gaan dat het echt een verslaving wordt. Een pathologische leugenaar weet (in tegenstelling tot de pseudologische leugenaar die zijn eigen leugens gaat geloven) heel goed dat zijn beweringen niet waar zijn, maar kan de impuls om te liegen niet bedwingen (10,29). Een speciaal soort leugens en/of waanvoorstellingen zijn complottheorieën. Vaak worden ze verzonnen en rondgebazuind door mensen die paranoïde zijn en de overheid wantrouwen (8). Ik heb mij verbaasd over wat mensen zoal willen geloven. De Amerikaanse complotdenker Alex Jones meende dat twee schietpartijen in de USA met dodelijke afloop voor tientallen basisschoolleerlingen in scene waren gezet. En dat de ouders acteurs waren. Onlangs is Jones in een rechtszaak veroordeeld, maar volgens hem is het een heksenjacht en zijn de aanklagers, de rechters en de jury allemaal ‘demonisch bezeten’ en ‘in de greep van de cultideologie van de Nieuwe Wereldorde’ (1). Tot slot van deze paragraaf willen wij nog opmerken dat niet alle leugens met egoïsme of ‘slechtheid’ te maken heeft. Denk aan de Egyptische vroedvrouwen Sifra en Pua (Ex. 1) en de hoer Rachab in Jericho die loog over de twee verspieders (Jozua 2). En zou je niet mogen liegen als in de tweede wereldoorlog nazi’s aan je vroegen of je Joden in huis verborgen had? 5. Waarom geloven mensen een leugen? a. Leugens kunnen soms gemakkelijker te begrijpen zijn dan de waarheid (33). b. Mensen geloven graag wat ze willen horen. Ze willen liever geen negatieve boodschap (13). We willen allemaal (graag) berichten geloven die ons aangenaam de oren klinken. Men is zelfs bereid om iets te geloven dat tegen alle bewijzen ingaat (33). Een ongemakkelijke waarheid wordt zelfs veranderd in een gemakkelijk te slikken leugen en men doet de waarheid geweld aan (27). c. Mensen die in problemen zijn (bijv. armoede, eenzaamheid) zijn (meer) vatbaar voor misleiding door mooie verlokkende beloften in reclames of van oplichters en criminelen. Denk aan bijv. ‘phishing’ (oplichting van mensen door ze te lokken naar een valse (bank)website, die een kopie is van de echte website) en ‘matchfixing’ (het door omkoping manipuleren van een wedstrijd dat deze eindigt in een op voorhand vastgestelde uitslag). d. Mensen die de overheid wantrouwen, zullen graag berichten geloven die hun wantrouwen bevestigen. We zagen dit in de tijd van de coronacrisis. Ook mensen die een hekel hebben aan bepaalde (groepen) mensen zullen graag bepaalde leugens over hen geloven. Dus als een misleider leugens verkondigt om een draagvlak voor zijn verkeerde bedoelingen te verkrijgen, dan zijn zij die de leugen geloven en daarmee voor het gewenste draagvlak zorgen, medeschuldig aan het nadelige gevolgen van die leugen. Wie bepaalde leugens gelooft (wil geloven) is dan in zekere zin net zo ‘kwaadaardig’ als degene die deze leugens vertelt of rondbazuint. Wie zo ‘slecht’ is dat hij denkt dat de leugen de waarheid is, is inderdaad ‘slecht’. Dus is steeds de vraag hoeveel belang de lezer of de luisteraar hecht aan de waarheid. 6. Nadelen van liegen We kunnen daarbij een tweedeling maken, namelijk nadeel voor degene die de leugens verkondigt (of gelooft), en nadelige gevolgen voor andere mensen die slachtoffer zijn van de leugens (par. 7). Wie liegt, is in zekere zin een dienstknecht van de boze. Mensen denken dat ze met liegen een voordeel kunnen behalen, maar liegen is veel destructiever dan de meesten denken. Als je vaak genoeg liegt, houd je uiteindelijk ook jezelf voor de gek. En als er bij herhaling wordt gelogen, passen de hersenen zich aan en reageren nauwelijks meer. Er treedt een gewenning op. Hierdoor is men in staat tot het vertellen van steeds grotere en destructievere leugens (26). “Het ernstige gevolg hiervan is ook een verlies van moraliteit en een verhoogde innerlijke staat van onrust” (28). Bovendien moet bedacht worden dat liegen onnodig veel energie kost. Als men gaat liegen, zal men al snel gaan overwegen wat het beste verhaal is, wat de factoren zijn die je moet veranderen, wat je wie wel en niet wijs kunt maken, enzovoort. En als je iets vertelt, zal je altijd moeten bedenken wat je eerder verteld hebt. Dat allemaal om maar niet betrapt te worden. Want op de waarheid kan je niet betrapt worden, die is er gewoon; maar een leugen kan ontdekt worden (13). En verder: al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel (26). Ook wie de leugen gelooft of de waarheid ontkent, beschadigt en benadeelt zichzelf (13). Denk aan bijv. een oplichter die in zijn eigen leugen gelooft. Of aan een drankverslaafde die beweert helemaal niet verslaafd te zijn, en geen hulp wil aanvaarden. Een ander soort misleiding is anorexia, waarbij iemand die heel mager is, denkt dat zij heel dik is en moet afvallen. Als liegen een masker is voor een dieperliggend probleem, of omdat men bepaalde omstandigheden niet onder ogen durft te komen of dat men iets wil verbergen, is het van groot belang om jezelf onder ogen te komen en met het liegen te stoppen. De realiteit is immers, dat alleen de waarheid je vrij maakt. Immers je bewust worden van liegen, hiermee afrekenen en beginnen met eerlijk worden, kan een enorme bevrijding betekenen voor jezelf, en je omgeving. 7. Gevolgen van de leugen: misleiding, dwaalleringen, bedrog, schade, verdriet Er zijn ‘oneindig’ veel situaties waarin leugens en bedrog en waandenkbeelden tot heel veel verdriet en ellende hebben geleid. We zullen een aantal voorbeelden noemen. Eerst een aantal op kleine, meer persoonlijke schaal, en vervolgens enkele voorbeelden op grotere schaal. Door oplichting kunnen mensen grote financiële schade lijden. In bijv. het tv-programma Opgelicht hoor je de meest schrijnende verhalen. In een aantal gevallen is ook sprake van emotionele schade als iemand zich voordoet als minnaar of potentiële huwelijkspartner, maar vaak alleen op geld uit is. Loverboys kunnen jonge meisjes met mooie praatjes en beloften inpalmen en diepongelukkig maken. Sommige mensen hebben het waanidee dat ze in een verkeerd lichaam zitten en de leugen geloven dat het probleem zou zijn op te lossen met operatief ingrijpen. Maar dat is geen oplossing. Integendeel, want vaak leidt het tot zelfs meer problemen, niet alleen lichamelijk maar ook tot psychische en sociale problemen. Als gevolg van de leugens van de Amerikaanse complotdenker Alex Jones werden de ouders van de vermoorde kinderen vaak belaagd met doodsbedreigingen en moesten zij zelfs regelmatig verhuizen. Opmerkelijk was dat de leugens van deze man een gretig gehoor vinden bij wapenlobby-aanhangers (1). Omdat men denkt dat de ivoren slagtanden van olifanten en hoorns van neushoorns potentie verhogend zouden werken, worden vele dieren onnodig gedood. Met name in Pakistan komt het voor dat christenen door een moslim vals worden beschuldigd van iets en daarvoor jaren in de gevangenis terechtkomen. Een bekend voorbeeld is Asia Bibi die jarenlang onschuldig in de gevangenis zat. In Noord-Korea worden christenen gevangengenomen of naar een werkkamp gebracht omdat men de leugen gelooft dat zij een slechte invloed op het land zouden hebben. Het tegendeel is waar. De taliban in Afghanistan denken dat vrouwen een gevaar vormen voor de openbare eerbaarheid/zedelijkheid, en daarom moeten ze helemaal gesluierd zijn, zodanig dat je niets meer van hen ziet. En ze mogen geen onderwijs ontvangen. Dat is overigens ook heel dom, want dan kunnen vrouwen ook geen medische opleiding volgen. Het is om te huilen. Gods wil is het dat mensen, ook in het openbaar, mogen worden wie ze mogen zijn en dat hun talenten tot ontwikkeling komen, mede ten dienste van het land. Valse godsdiensten zijn misleidend omdat ze mensen niet leiden naar Jezus die de (enige) Weg, de Waarheid en het Leven is. En bovendien is vaak het gevolg dat christenen volkomen ten onrechte op alle mogelijke manieren vervolgd worden vanwege hun geloof. Denk aan vervolging door bijv. ISIS, die op basis van leugens en waanideeën medemensen doden. Extreem waren de zeer brute en beestachtige onthoofdingen van met name christenen door ISIS in Irak en Syrië. We zien dat leugen vaak samengaat met dwang en geweld. In mei 2022 werd in Nigeria Deborah Samuel Takubu door medestudenten gelyncht vanwege een gerucht dat zij op Whatsapp Mohammed zou hebben beledigd. In de eerste drie maanden van 2022 werden bijna 900 Nigeriaanse christenen gedood door de aanvallen van extremistische moslims (Bron: Open Doors). Het gevolg van de leugenachtige legitimatie (mede ‘dankzij’ het door de bevolking van Rusland geleverde draagvlak) van de Russische inval in Oekraïne is een onvoorstelbaar grote hoeveelheid verdriet, angst, pijn, verlies van mensenlevens, vernietigingen, etc. Bovendien roept de ene leugen de andere op. Poetin noemt de NAVO de oorzaak van de inval in Oekraïne en de Russische minister van buitenlandse zaken Lavrov beschuldigt Oekraïne van agressie omdat het zich tegen Rusland verdedigt met westerse wapens. Ook meeheulen met o.a. anarchisten, die de overheid in een kwaad daglicht willen plaatsen, kan zeer negatieve maatschappelijke gevolgen hebben. Denk aan bijvoorbeeld de ontkenning van de klimaatproblematiek. Of geloof in de complottheorie dat de overheid bewust de coronacrisis in het leven zou hebben geroepen, terwijl later bewezen is dat het virus ontstaan is op een dierenmarkt in China. Een magistraal voorbeeld van hoe geraffineerd de waarheid wordt verdraaid en daardoor de gehele wereldbevolking wordt misleid, is te lezen in het boek Iedermans Ondergang van Roelof Ham (9). In de eindtijd zal de antichrist hetzelfde kunnen doen, en is het voor ons als christenen van groot belang om zeer waakzaam te zijn, en trouw te blijven aan het Woord van God, zelfs in grote verdrukking. 8. Praktische bescherming tegen leugens Dagelijks wordt wereldwijd heel veel informatie (zowel tekst, beeld als video) uitgewisseld. Zowel in directe fysieke contacten als ook via telefoon. En verder via diverse media zoals radio en televisie, dagbladen, tijdschriften, reclamefolders en in deze tijd ook via social media en vele (ca. 2 miljoen) websites (22). De grote vraag is welke informatie in dat oerwoud van data juist en betrouwbaar is. Een groot probleem is namelijk dat niet iedereen die informatie op het internet plaatst dat doet met zuivere bedoelingen. Wie of wat kun je nog geloven en vertrouwen? (22). Dat we nieuwsberichten steeds vaker wantrouwen, heeft een nieuw fenomeen In het leven geroepen, de zogenaamde factcheckers die controleren of de dingen die beweerd worden wel waar zijn. Maar ook hier geldt weer dat je niet zomaar met zekerheid kan zeggen dat het label ‘waar’ of ‘onwaar’ dat door hen op artikelen of beweringen wordt geplakt, echt betrouwbaar is. De Duits-Amerikaanse van origine Joodse filosofe Hannah Arendt zei eens: “Wanneer een mens niet meer weet wat juist is of fout, kun je hem alles wijsmaken, en in de wereld waarin goed en kwaad, waarheid en leugen afhankelijk zijn geworden van ieders persoonlijke keuze (wat in toenemende mate het geval is), is beïnvloeding van mensen gemakkelijker dan ooit, en dat is een gevaarlijke ontwikkeling” (22). Om nepnieuws op internet te herkennen, moet men altijd nagaan waar het bericht geplaatst is en wat de bron van de informatie is. Google naar de genoemde bron. En ga na wie de afzender is. Als dat niet zeker is, zoek het account dan online op. Bij de grote nieuwswebsites zie je op Facebook vaak een ‘blauw vinkje’ staan. Dit betekent dat ze gecontroleerd en geverifieerd zijn vanuit Facebook. En uiteraard ook het bericht controleren bij andere media. En kijk goed naar foto’s en video’s. Slaan ze op het artikel? (2, 14) Tot zover een paar praktische punten. Maar belangrijker is dat men wezenlijk van de leugen en de leugenaar verlost wordt. 9. Verlost van de leugen Als men werkelijk en voor altijd verlost wil zijn van de leugen, van de waan, van het kwaad, van satan, dan is er maar één mogelijkheid, namelijk geloof in het verzoenend offer van Jezus Christus, Die zei: “Ik ben de Weg, en de Waarheid en het Leven” (Joh. 14: 6a). Dan wordt men overgeplaatst in het Koninkrijk van God, waar men voor eeuwig de bestemming heeft gevonden in volmaakte vrede, vrijheid en gelukzaligheid. Dan hoeft men niet meer te liegen en is men ook geen slachtoffer meer van leugen en dwaling, want men leeft voor eeuwig in het licht van Gods liefde en heerlijkheid. Dan leeft men in de waarheid met een andere, normatieve dimensie, namelijk datgene wat in overeenstemming is met wat God heeft bedoeld. Jezus zegt: “Heilig hen in Uw waarheid, Uw Woord is de waarheid” (Joh. 17: 17). En u zult de waarheid verstaan, en de waarheid zal u vrijmaken (Joh.8: 32). Waarheid is alles wat naar Gods wil is. Literatuurlijst 1. Jan van Benthem, Complotdenker Alex Jones moet de waarheid erkennen. Nederlands Dagblad, 5 augustus 2022. Bron: https://www.nd.nl/nieuws/buitenland/1136095/de-amerikaanse-complotdenker-alex-jones-moet-de-waarheid-eindel#/reader?page=3 2. Ruben den Boer, Tuin er niet in: 7 soorten nepnieuws & voorbeelden. Bron: Tuin er niet in: 7 soorten nepnieuws & voorbeelden - Frankwatching 3. Marlien Boom, Satan, de vader van de leugen. Bron: Satan, de vader van de leugen - She-rises.net 4. Paul Boonefaes, Zwijg! Waarom woke niet deugt. 5. Paul Boonefaes, Het woke-isme is een aanval op de redelijkheid. Bron: Het woke-isme is een aanval op de redelijkheid - Wynia's Week (wyniasweek.nl) 6. Ad de Bruijne, Deepfake. Column in Nederlands Dagblad, 12 juni 2022 7. De legende over leugens en waarheid. Bron: De legende over leugens en waarheid - Verken je geest 8. Piet Guijt, Het leugenmechanisme van complottheorieën. Bron: https://www.stichtingpromise.com/complottheorieeumln.html 9. Roelof Ham, Iedermans Ondergang. November 2020. ISBN 9789083027883 10. Info.nu. Wat is de reden waarom mensen liegen? Bron: https://mens-en-samenleving.infonu.nl/communicatie/118899-wat-is-de-reden-waarom-mensen-liegen.html 11. Lotte Lambrecht, Factcheck: nee, deze video toont geen protest tegen de coronamaatregelen. In: Knack. 28-10-2021. Bron: Factcheck: nee, deze video toont geen protest tegen de coronamaatregelen (knack.be) 12. René Leverink, De macht van leugens. Bron: De macht van leugens - René Leverink Tekst 13. Ed Meester, Waarheid, geheimen en leugens - A different kind of honesty. Bron: https://www.nnic.nl/nnic-blog/waarheid-en-leugen.html 14. Online.nl, Hoe herken je nepnieuws? Bron: Hoe herken je nepnieuws? 5 handige tips | Online.nl 15. Hessel von Piekartz, Complotdenken ‘steeds extremer’. In Nederlands Dagblad van 28 april 2022. Bron: Poetin is de nieuwe held van kleine anti-overheidsgroepen; extreemrechtse aanslag ‘voorstelbaar’ | Nederlands Dagblad 16. Willem Jan Pijnacker Hordijk. Toetst alles - waarheid en leugen in de christelijke gemeente. ISBN 9789058290021 17. Salt of the Earth, Verborgen in de schuilplaats van leugens | Salt of the earth 18. Carlijn Simons, Drie redenen om te liegen (en hoe je de waarheid kunt spreken) 15/02/2022. Bron: https://www.quest.nl/mens/psychologie/a39073476/leugen-om-bestwil-redenen/ 19. Margriet Sitskoorn, Hersenhack. Update je brein. ISBN: 978-9044639124 20. Cor Stoker, De leugen van de ideologie. Bron: De leugen van de ideologie | Columns Cor Stoker (wordpress.com) - Search (bing.com) 21. Jurgen Tiekstra, Sentimenten en onjuistheden verdringen feiten in het klimaatdebat. Bron: https://www.leugens.nl/2022/03/06/sentimenten-en-onjuistheden-verdringen-feiten-in-het-klimaatdebat/ 22. Upstream, Seizoen 2022, Aflevering 8. Bron: Upstream | Family7 23. Julia Vanonte, De waarheid achter leugens: zo weet je dat iemand liegt. Donders Instituut, 27 juli 2020. Bron: https://www.gelderlander.nl/nijmegen/de-waarheid-achter-leugens-zo-weet-je-dat-iemand-liegt~afa63714/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.bing.com%2F 24. Waarheid en leugen (1). Bron: Waarheid en leugen (1) : Frisse Wateren 25. Waarheid en leugen (2). Bron: Waarheid en leugen (2) : Frisse Wateren 26. Waarom blijven wij liegen als we weten dat het niet juist is. Bron: Waarom blijven wij liegen als we weten dat het niet juist is (psychologievansucces.nl) 27. Wat is waarheid? Bron: Wat is Waarheid - De waarheid kan gekend worden! 28. Wat voor invloed hebben leugens op ons? Bron: https://verkenjegeest.com/invloed-leugens-op/ 29. Wikipedia, Leugen. Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Leugen 30. Wikipedia. Propaganda (communicatie). Bron: Propaganda (communicatie) - Wikipedia 31. Wikipedia, Retoriek. Bron: Retoriek - Wikipedia 32. Winneylicious, Getroost door een leugen of gekwetst door de waarheid? 4 mei 2016. Bron: winneylicious (wordpress.com) 33. Wordt een leugen waarheid als deze duizend keer herhaald wordt? Bron: https://verkenjegeest.com/leugen-waarheid-herhaald-wordt/ 34. J.J. Buskes, Waarheid en leugen aan het ziekbed. Uitgeverij: W. Ten Have N.V. Amsterdam, 1964. ISBN 9789025930233 Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier. Nieuw boek 'complementaire zorg in het licht van de Bijbel |
- Home
- Doneren & geven
- nieuwste artikelen
- Gesproken Bemoedigingen
-
Archief
-
Alternatieve therapieën
>
- sjamanisme
- Spirituele aromatherapie
- Rebirthing
- osteopathie en de cranio
- Quantum Touch
- Iriscopie
- hypnose, terug van weggeweest
- acupunctuur
- Bio-resonantie Therapieën (BRT)
- homeopathie
- Bio-energetica
- Archetypen - NLP (in Bijbels perspectief)
- Antroposofische geneeskunst
- autogene training (A.T.)
- Emotional Freedom Techniques
- aandachtstraining en mindfulness
- Alternatief balanceren in de gezondheidszorg
- Astrologie
- Bezwaren ten aanzien van yoga
- Biofeedback-therapieën occult of niet?
- bloementherapie of bachremedies
- Channeling - deel 1
- Channeling - deel 2
- De Bioregulator
- EMDR
- Het enneagram - vertel me wie ik ben
- Osteopathie
- Silva Mind Control
- Touch for health
- Voice Dialogue
- Wichelroedes en pendels
- yoga en tai chi als gymnastiek?
-
ethiek
>
- Zelfvertrouwen door een scalpel
- Abortus - de schokkende waarheid
- De toren van Babel
- Het transgender-dilemma
- Ethiek in de zorg
- Bestaat er een homogen?
- De DNA-dialoog
- Ethiek rond genetische technologie
- Bestaat er een digitale ziel?
- abortus en de morele wet
- Xenotransplantatie: dierlijke organen voor mensen?
- de virtuele werkelijkheid van onze cultuur
-
geloofsverdediging
>
- De duivelse misleiding via UFO's
- afrekenen met de dwalingen van alverzoeningsleer
- Intelligent Design
- misverstanden over de vrije wil
- Maria-dogma's
- Wie is de vrouwe van alle volkeren?
- God van liefde en geweld
- De Joodse Talmoed en christelijke apologetiek
- Zijn Gods liefde en Gods toorn te rijmen?
- De historische uniekheid van Jezus
- Geroepen tot uitverkiezing in Christus
- Waarom atheïsme onzinnig en zinloos is
- Mariaverering getoetst aan de Bijbel
- Voortschrijdende Godsopenbaring in de Bijbel
- Een weging van de New Apostolic Reformation - deel 1
- Een weging van de New Apostolic Reformation - deel 2
- Een weging van de New Apostolic Reformation - deel 3
- Een cursus in wonderen
- De 15 meest voorkomende denkfouten bij christenen
- christelijke apologetiek
- dialoog christendom en islam
- De menselijke vrije wil en de soevereiniteit van God
- Antwoorden op bezwaren van atheïsten
- Het wonder van de maagdelijke geboorte van Jezus
- De Egyptische predikant spreekt
- complottheorieën
- De Da Vinci Code
- Waarheid en leugen - over valse messiassen
- geestelijke defensie
- Afgekeurde toetsstenen
- De Messias en de Antichrist
- (weder)geboorte analogieën
-
geestelijke stromingen
>
- Hoe christelijk is Anselm Grün?
- Gnostiek en 1 Johannes 1
- wakker liggen van dromen - deel 1
- Wakker liggen van dromen - deel 2
- Deepak Chopra (deel 1)
- Deepak Chopra (deel 2)
- De moderne tijd is verleden tijd
- De leer van de zielenslaap
- De schone schijn van het universeel soefisme
- Is er iets met Kerst mis?
- De 'Children of God'
- christenen en het milieu
- sportverbazing
- Bruno Gröning werkt zelfs postuum
- Bezinning, de boodschap van Corona
- Jezus en Boeddha
- Bahaïsme
- 10 gevaren van theïstische evolutie
- Van Adam naar Cyborg
- Aikido
- Alverzoening - een geraffineerde misleiding
- 15 stellingen over de wedergeboorte van de gemeente
- Walpurgisnacht belicht
- Een brief aan teenager heksen
- De Hare Krishna sekte
- Bijna Dood Ervaringen (BDE) - deel 1
- Bijna Dood Ervaringen (BDE) - deel 2
- Intelligent buitenaards leven - de ondergang van het christendom?
- L.S.D. per computer
- Fantasie en sprookjes
- Spiritisme
- Waarzeggerij
- Reïncarnatie
- Ultrabedelingenleer
- Toverij of gaven van de Heilige Geest?
- duisternis en licht
- Zoektocht door de paranormale wereld
- God in ons brein?
- Kabbala
- Mormonisme
- Spiritisme - de geestenbezweerster van Endor
- Technosjamanisme
-
pastoraat
>
- Garantie op genezing
- De man die nooit kind is geweest
- Verblijd u ten allen tijde!
- Liefde én waarheid
- zelfbevrediging of zelfbeheersing?
- Tucht is heilzaam en onmisbaar
- De gezondmakende leer
- De dienst der genezing in de kerk
- De effecten van porno op het mannelijke brein
- Denken met God, openbaring van God
- Zelfdoding
- Zonde tegen de Heilige Geest
- Zorg en hulp vanuit de gemeente
- Zou voor mij iets te wonderlijk zijn?
- de gevaren van empathie - Burn-out
- De bronnen van Jim Wilder
- zorgvuldig diagnosticeren
- Borderline problemen
- Bindingen en hechtingsproblemen
- Troost en hulp in het laatste deel van het leven
- Bestaat er een kloof tussen geloof en hulpverlening?
- Anorexia en boulimia
- Teleurgesteld in God
- Meditatie? Alleen met Jezus!
- De Bijbelse weg voor de nood van homoseksuelen
- recensie en samenvatting boek Satinover
- Functionerend geloof
- Boodschappen uit de andere wereld
- De wil en het geweten
- Christelijke Hospice Nederland
- psychologie en pastoraat
- De valstrik van porno
- antistof voor echtscheidingsvirus
- Pleidooi voor een Bijbels pastoraat
- Samen bidden op je werk
- Vergeven en vergeving ontvangen
- Ziel, lichaam en geest. Gehoorzaamheid in geloof
- De hel helpen verhelderen
- De geestelijke mens
- Daarom zal de Here wachten
- God is getrouw
- Het onderscheiden van geesten
- Wat is het opstandingsleven?
- Neuro Linguïstisch Programmeren (N.L.P.)
- Lichaamstaal
- Bevrijding, reiniging, verlossing
- Betoverde voorwerpen
- Goddelijke genezing
-
Alternatieve therapieën
>
-
English articles
- Lies as a weapon of evil
- Eastern Martial Arts
- Some help to clarify hell
- God's exceptional creation
- Astrology
- New Age in the Church - the deceptive theology of Richard Rohr
- Healing stones
- Is there a digital soul?
- Therefore the Lord will wait
- Body Language
- The New Apostolic Reformation - part 3
- The New Apostolic Reformation - part 2
- The New Apostolic Reformation - part 1
- Communications in Proverbs
- Divination as entertainment
- The Miracle Of The Virgin Birth
- Brochures en e-books
- Over ons
|
|
Stichting Promise biedt al 39 jaar kennis van God op het gebied van ethiek, pastoraat, geestelijke stromingen en geloofsverdediging. Wij draaien met een klein team vrijwilligers en hebben het verlangen om God en zijn kinderen te dienen.
Steun ons werk met gebed of een donatie. Alvast bedankt! |