Afscheid br. Gerard Feller

Na bijna veertig jaar werkzaam te zijn geweest voor de stichting Promise, kan ik alleen maar met grote dankbaarheid terugkijken op alle zegeningen, contacten en werk wat ik samen met mijn vrouw Coby voor de Heer hebben mogen doen. In dit artikel ga ik geen uitgebreid overzicht geven van al die activiteiten, maar ik wil contacten met enkele personen kort benoemen die meegeholpen hebben aan het werk van de stichting. Verder wil één activiteit als voorbeeld wat meer belichten.

Korte geschiedenis
Het werk van Promise is ontstaan na een plotselinge ontmoeting met Jezus en een radicale bekering van Coby en mij. Een van de eerste contacten was een ontmoeting met J.C. Graaff in het Christelijk  Conferentiecentrum ‘De Toevlucht’ in Oudewater. In het eerste nummer van de eerste jaargang van Promise (1984) stond een verslag van een lezing van hem voor een groep christelijke fysiotherapeuten getiteld: ‘Wat heeft geloof met ons beroep te maken?’ 
Dit was ook het begin van een jarenlang contact met christencollega’s dat naast het werk van Promise bestond. Jacob Graaff heeft ons jarenlang geholpen met Bijbelstudies op themadagen, weekenden en artikelen in ons blad, die deels nog op de website van Promise staan. Onder andere zijn studies over de relaties tussen geest, ziel en lichaam waren een belangrijke wegwijzer in het bijbels denken over gezondheid waar Promise voor staat. Een van de christen-collega’s die ons jarenlang geholpen heeft, is Tiny Dijkstra, die onder andere in 17 Promise bladen artikelen van het befaamde boek ‘The Spiritual Man’ van Watchman Nee vertaald heeft. De eerste jaren heeft Margreet Nagtegaal ook veel werk verricht, deels door korte artikelen in het blad maar ze heeft ook jarenlang de administratie verzorgd. Marco Blankenburgh heeft jarenlang samen met mij de redactie van het blad verzorgd. Ook was hij de drijvende organisatorische kracht achter de verschillende uitgebreide lustrum-vieringen. Dagen waar bekende sprekers zoals Orlando Bottenbley, Henk Jochemsen, Martie Dieperink, Chris Steijn, Arie van der Veer, Jef de Vriese en vele anderen spraken over bijbelse gezondheid. In al die jaren hebben ik honderden lezingen mogen geven in Nederland en België. 
 
Diapresentaties
In de eerste jaren werden die lezingen vaak ondersteund door diaklankbeelden, gemaakt door Johan Nagtegaal. Destijds waren dat diapresentaties in overvloei met gesproken tekst en muziek een technisch hoogstandje. Johan heeft zeven prachtige presentaties gemaakt waarvan ikzelf de tekst geschreven had. Veel waarschuwende presentaties zoals ”Achtergronden van yoga vanuit een bijbels perspectief”, “Bijbelse en medische bezwaren tegen acupunctuur”, diarama’s over Israël en vooral 3 prachtige presentaties over “de opkomst en ondergang van new age”. Als ik nu de tekst weer bekijk, dan zie ik dat alle voorspellingen, die we bijna 40 jaar geleden deden over ontwikkelingen in de wereld, uitgekomen zijn en zelfs nog veel meer dan we destijds voorspelden. Na de eerste beginjaren kwam ik in contact met Willem Jan Pijnacker Hordijk en dat was het begin van een dertig jaar lange trouwe samenwerking vooral in het publiceren van artikelen in het blad. Voor de lezers van Promise is Piet Guijt ook een vertrouwde naam die ook al twintig jaar geholpen heeft met het schrijven van artikelen en de redactie van het blad Promise. Het is heel bijzonder hoe de Heer onze verschillende kwaliteiten gebruikt heeft om het Promise Magazine en de website te ontwikkelen. En Willem Jan en Piet gaan door met het werk! Door contacten met een werkgroep die door Bert Dorenbos georganiseerd was, kwam ik in aanraking met Rob Matzken. Hij was een missioloog, volgens mij de beste futuroloog in die tijd. Zijn boeken zoals o.a. De anders denken boerderij en New age handboek waren hun tijd 20 jaar vooruit! Ook met hem heb ik in verschillende projecten mogen samenwerken. 
 
Christelijke alternatieven
In de beginjaren werd het accent in de publicaties gelegd op het kritisch bijbels toetsen van de vele vaak op new age denken geënte behandelmethoden. Later, toen we de ‘grenspalen’ uitgezet hadden voor een bijbelse toets, hebben we ons ook veel meer gericht op het zoeken en ontwikkelen van bijbelse alternatieven. We beseften dat het niet alleen genoeg was om ergens voor te waarschuwen als we zelf geen goede christelijke alternatieven konden aanbieden. Als tegenhanger van yoga hebben we op heel veel manieren cursussen ‘Bijbels omgaan met spanningen’ georganiseerd waarover later meer. Er waren veel themadagen over problemen zoals anorexia, burn-out en rouwverwerking. Ruim 20 jaar geleden hadden we een cursus psychosomatiek voor hulpverleners, waarin christelijke hulpverleners als fysiotherapeuten, maatschappelijk werkers, psychologen en pastoraal werkers in een éénjarige opleiding kennis maakten met een ‘holistische’ Bijbelse visie op gezondheid.  Ook als een alternatief voor de wereldse invulling van assertiviteit hebben we meer dan 15 jaar een cursus ‘Christelijke assertiviteit’ georganiseerd, een cursus van 10 avonden waar ook veel mensen aan deel genomen hebben.

Na die tijd kwam ik in Canada in contact met Jim Wilder een psycholoog/theoloog die voor mijn gevoel dezelfde visie over gezondheid had als ik. Hij wist de laatste inzichten in de ontwikkeling van de brein-neurofysiologie te combineren met belangrijke pastorale bijbelse waarheden. Zelf ben ik als psychosomatisch fysiotherapeut in mijn leven altijd op zoek geweest naar de relaties tussen geest, ziel en lichaam. Jim Wilder liet in zijn neurotheologie steeds meer die verbanden zien als het gaat om identiteit, emotionele synchronisatie, zelfbeheersing, geweten als een fysieke en geestelijke realiteit. Ook belangrijk is dat hij de rol van een kerkelijke gemeenschap in de heling en gezondmaking beschreven en uitgewerkt heeft (Life Model). Tot slot heb ik van hem geleerd dat de persoonlijke relatie in het geloof en de communicatie daarin het belangrijkste is (Meditatie en Immanuelgebed). In mijn vele artikelen over en met hem op de Promise website kunt u daarvan meer lezen. Veel van die inzichten heb ik gepubliceerd in mijn laatste boek Complementaire zorg in het licht van de Bijbel. Nu God me duidelijk gemaakt heeft met het werk van Stichting Promise te stoppen ben ik geweldig dankbaar dat Hij samen met mijn trouwe vrienden en broeders Willem Jan en Piet een broeder heeft aangewezen die het werk kan voortzetten, namelijk Roelof Ham. In dit blad zal hij zichzelf verder voorstellen en een tipje van de sluier oplichten van de plannen die hij heeft om het werk van Promise te moderniseren, actualiseren en te continueren, weliswaar zonder papieren magazine maar wel met alle andere moderne communicatiemiddelen. Ik wil daarom u daarom vragen de voortgang van het werk verder te ondersteunen, in het delen van de publicaties van een bijbelse visie op gezondheid en het toetsen van allerlei maatschappelijke ontwikkelingen, maar zeker ook financieel. Want ook de voortgang van het werk wordt door vrijwilligers, onbezoldigd voortgezet. Dit alles in dienst van onze Heer en Heiland, Jezus Christus.

Gerard Feller
“Doe uw werk met plezier, alsof het voor de Heer is. Doe alles wat u zegt of doet in de naam van de Here Jezus, terwijl u God de Vader dankt door Hem” (Kol. 3:17).
 
Themaweekenden Bijbels omgaan met spanningen
Van de vele activiteiten in de afgelopen 38 jaar vanuit de Stichting Promise wil ik er één wat meer voor het voetlicht brengen.  Het is ook een voorbeeld van het bijbels holistische denken over gezondheid wat in de loop der jaren ontwikkeld is. Het begon met het zoeken naar een alternatief voor yoga, een methode die bijna een synoniem was voor ontspanning. Veel christenen zagen het als een eenvoudige methode voor adem- en ontspanningsoefeningen en beseften vaak niet dat yoga geënt is op het Hindoeïstische gedachtengoed. En dat je door de betekenis en verklaringen die aan die oefeningen gegeven worden gemakkelijk veranderd kunt worden in je denken over God, mens en wereld. Als fysiotherapeut zag ik naast de geestelijke bezwaren ook de medische, oefentherapeutische bezwaren. Met de diapresentatie: ’Achtergronden van yoga in een bijbels perspectief’ trokken we het hele land door met presentaties in kerken, instellingen, vrouwengroepen, kringen en zelfs yogaverenigingen. Er bleek een hele grote behoefte aan bijbels en medisch verantwoorde ontspanningsoefeningen. Oefeningen die meer geënt waren op de stressfysiologie van spieren en ademing. De beschrijving en verklaringen van die oefeningen werden opgetekend in het boek: ‘Bijbels omgaan met spanningen, deel 1 lichamelijke aspecten’. Uiteindelijk zijn in verschillende drukken meer dan 10.000 exemplaren verspreid. Als psychosomatisch fysiotherapeut merkte ik in de praktijk dat als je ontspanningsoefeningen bij patiënten aanreikte men al gauw open stond om ook de onderliggende problematiek en oorzaken bespreekbaar te maken. Deze gesprekken hadden vaak een meerwaarde vergeleken met gesprekken met twee hulpverleners (fysiotherapeut en psycholoog). Bij een goede vertrouwensrelatie en het op de juiste manier aanvoelen waar mensen voor open stonden zonder te manipuleren was er in die mix van hulpverlening veel te bereiken. 

Weekendcursus
Vanuit die ervaringen kwam het idee een weekendcursus te organiseren waarin we de ontspanning en ademoefeningen konden combineren met inzichten in de geestelijke en psychologische achtergronden. Zo ontstond er een programma wat bestond uit adem- en ontspanningsoefeningen, groepsgesprekken, Bijbelstudie, lofprijzing en gebed, samen eten, getuigenissen en een zondagsdienst met pastorale prediking. De meeste weekendcursussen werden in de beginjaren gehouden in het christelijke conferentiecentrum ‘De Toevlucht’ in Oudewater. Maar later ook op uitnodiging van kerken die hun ruimte en diensten openstelde ook voor mensen die niet christen waren maar die op het onderwerp ‘Omgaan met stress’ afkwamen. Het was voor hen overigens wel duidelijk dat de oefeningen in een christelijke context aangeboden zouden worden. Dominee O. Bottenbley was een van de eersten die het belang hiervan zag ook om in contact te komen met vaak zoekende mensen. We zijn op zijn uitnodiging een aantal keren in Lemmer en Drachten geweest om een dergelijk weekend te organiseren. Maar ook in het westen hebben we dergelijke cursussen buiten Oudewater georganiseerd, bijvoorbeeld in de Nehemia-gemeente in Zwijndrecht en Dordrecht op uitnodiging van Gerard en Fransje Krielaart. 

Het succes van dit ‘format’
Duizenden mensen hebben aan deze weekenden, soms met verschillende programma’s, deelgenomen. We kregen van veel deelnemers een geweldige feedback en een verheugende respons. Veel reacties als: “Leven vernieuwend!”, “Een verademing en oase om mee te maken”, “Ik heb een ontmoeting met God gehad”, “Bijzonder dat je zo snel een band met andere christenen ervaart”, “Ik heb nu een praktische en toepasbare methode geleerd om me echt te ontspannen”.  En: “Ik ga weer opnieuw contact in de gemeente zoeken”, “Ik krijg weer hoop en ga verdere hulp zoeken”, “Door gebed voel ik me gesterkt en bemoedigd”, “Grenzen zoals kerkelijk achtergrond en sociale verschillen vallen weg”, “God geeft me weer hoop om verder te gaan” enzovoort, enzovoort. Waarom noem ik dit? Zeker niet om onszelf of ons werk te beroemen, dat is allemaal Gods werk, maar ik noem het omdat in deze tijd van corona, digitalisering en gebrek aan socialisering wij elkaar niet meer in een geestelijk klimaat ontmoeten. Er is nog steeds een grote behoefte aan dergelijke bijeenkomsten. Vele jaren hebben we de bemoedigende respons van deelnemers van deze ‘bijbels holistische bijeenkomsten’ (naar lichaam, ziel en geest) proberen te analyseren. En natuurlijk is dit niet het enige model waar mensen zegenrijk kunnen samenkomen, maar ik zal proberen enige elementen te benoemen die volgens mij ook een belangrijke bijbelse waarde hebben gehad en die nu ook in mijn boek Complementaire zorg in het licht van de Bijbel naar voren komen en geestelijk, psychosociaal en neurofysiologisch belicht worden.
 
Verbondenheid
Larry Crab zegt hierover in zijn boek getiteld ‘Verbondenheid’: 

“Het effectiefste wat we kunnen doen om iemand te helpen veranderen is hem overvloedig te laten proeven van Gods ongelooflijke goedheid in het Nieuwe Verbond. Hij kijkt vol vreugde naar ons met ogen die achter de puinhopen iets goeds zien, met een hart dat opgewonden klopt over wie we zijn en wie we zullen worden. Soms brengt Hij dát aan het licht, waarvan we overtuigd waren dat het Hem vol walging zou doen afwenden, met het doel ons te verbazen over Zijn genade. Dát is verbinden. Als we ons zo verbinden, kan dat de levens van mensen veranderen".

De bevestigende ontmoetingen en relaties in bijeenkomsten lijken vaak zelfs een meerwaarde te hebben boven veel psychotherapeutische interventies. Crabb beschrijft een voorval wat hem tot die conclusie gebracht had. Dat was een ontmoeting, na vele jaren, met een man die hij als psycholoog jaren daarvoor begeleid had. Hij dacht dat de man zich zeker wel de belangrijke therapeutische sessies kon herinneren, waar zeer belangrijke zaken aan de orde geweest waren. Immers deze moesten wel in Crabb’s beleving het keerpunt in het leven van die man geweest zijn. Larry ontmoette de man in een park en hij was hem niet ‘professioneel’ voorbijgelopen maar hij had hem liefdevol en hartelijk begroet. De eerste reactie van de man was dat hij zich niet slechts een confident/patiënt voelde, maar dat hij ‘als mens’ werd ontmoet en dat die liefdevolle blikken hem meer gedaan hadden dan vele diepe sessies! Toen ik dat las, herkende ik het in mijn eigen leven. Ik heb samen met mijn vrouw heel veel mensen begeleid met de cursus ‘Bijbels omgaan met stress’. En vaak hoorde ik als bemoedigende respons dat het een keerpunt was in vele levens van mensen. Als ik dan later aan sommigen vroeg: "Wat was nou het omslagpunt voor je”, dan dacht ik, net als Crabb, dat het de bijzondere geestelijke inzichten waren, maar tot mijn verbazing zeiden sommigen: “Het feit dat jullie als leiding vaak met stoelen voor ons sjouwden en dat jullie ons liefdevol verzorgden”. Met andere woorden, ze voelden zich verbonden met ons. Acceptatie van de ander en de liefde van God in de ander ervaren bepaalde die verbondenheid. Overigens werd die verbondenheid naast de geestelijke verbondenheid ook ervaren door de lichaamsoefeningen. Eén les bestond uit het oefenen met tweetallen. We merkten als je dat op een ontspannen, soms humoristische wijze die les leidde, dat dit vaak al een verbondenheid van deelnemers bewerkte.

Herstel
Bij herstel vanuit een zeer pijnlijke of traumatische achtergrond spelen bevestigende relaties met God en anderen een grote rol. Zowel de emotioneel verwonde persoon als de coach als ook de omstanders kunnen hier een actieve rol spelen. Toen Jezus hier op aarde rondwandelde bekeek Hij de mensen met ogen vol genade en liefdevolle acceptatie. Die liefde daarvoor putte Hij dagelijks bij Zijn hemelse Vader. Door onderlinge aanvaarding in een groep verdwijnen angst en de drang om je te bewijzen. Veel verwonde mensen hebben geleerd angstrelaties aan te gaan. ln de weekendcursussen en trainingen leren de mensen hun op angst gebaseerde relaties te vervangen door liefdevolle relaties. Daar spelen niet angst, maar acceptatie en veiligheid een grote rol. Het groepsproces is een dergelijk krachtig middel tot herstel. De leiding is niet in de eerste plaats therapeut maar coach, die zijn ervaringen, geloof en hoop deelt. Het is een feest van herkenning. Men wordt gestimuleerd tot bidden, schrijven en delen. Er wordt geleerd dat je relaties kunt repareren, en dat daardoor relaties eerder sterker dan zwakker worden. Er wordt geleerd dat je noden mag hebben en dingen mag vragen aan anderen. Wetenschappelijk onderzoek heeft inmiddels ook wel aangetoond dat werkzame aspecten in een groepsproces zijn: veiligheid, imitatiegedrag, delen van gevoelens, catharsis, het uiten van emoties, vergeven, samen studeren. Dit alles lijdt tot bevrijding van schuld, schaamte en angsten. Iedereen is in een verschillende fase van herstel, maar er is geduld en acceptatie. Het is als het ware een identificatie met een gezin. 

Bijbelse vreugde in getuigenissen en prediking
Vreugde is het ultieme wapen in de strijd om herstel van gezondheid en relaties. Zij is een belangrijk onderdeel van genezings- en bevrijdingsprocessen. Wat is vreugde, en waarom is het zo belangrijk voor herstel? Jezus zegt in Joh.15: 11: “Dit heb Ik tot u gesproken, opdat Mijn blijdschap in u zij en uw blijdschap vervuld wordt”. In het oude testament staat in het boek Nehemia: “Bedrijft geen rouw…, want de vreugde des Heren is je kracht” (Nehemia 8:10). God weet dat we die soort kracht nodig hebben, die alleen door vreugde gegeven kan worden, en Hij is bijzonder bereid ons te helpen, om de volle omvang van die vreugde te ervaren. Deze vreugde is een fundament in ons leven en nodig voor ons herstel.
Voor ons brein betekent vreugde dat iemand echt blij is om bij ons te zijn. Het werk van de bekende neurofysioloog dr. Allan Schore laat zien dat het brein duidelijk leert de dopamine te reguleren door directe interacties met anderen. Volgens dr. Schore wordt vreugde primair gecommuniceerd, non-verbaal, door elkaar aan te kijken. Zijn werk zegt dat de hersenen van baby’s en kleuters leren de dopamine te regelen door een herhaaldelijk oog-tot-oog contact tussen hen en hun directe verzorgers. Als deze interacties vreugdevol zijn, ontwikkelt het brein een grote capaciteit voor vreugde en daardoor een effectieve dopamine-regulatie. Dat betekent dat we in staat zijn een steeds grotere capaciteit van vreugde, blijdschap en plezier in ‘leven-gevende’ relaties met anderen te ervaren. Interessant genoeg behoudt het vreugdecentrum van de menselijke hersenen deze biochemie gedurende ons gehele leven. Praktisch gezien betekent het dat het brein door vreugdevolle interacties met anderen leert de dopamine te reguleren, ongeacht hoe oud we zijn. Als herhaalde interacties van anderen ‘die blij zijn bij ons te zijn’ zo goed is voor ons brein in herstel, wat zou er dan gebeuren als we het bouwen en ontwikkelen van vreugdevolle relaties een opzettelijk deel van onze herstelprogramma’s zouden maken? Stel dat onze herstelprogramma’s er niet alleen op gericht zijn om zo maar samen te zijn, maar juist die dingen te doen, die het brein helpen om te groeien in emotionele capaciteit, en daardoor een effectievere dopamine-regulatie bewerkstelligen. Goede verhalen vertellen helpt ook om vreugde te bouwen. Verhalen over verschrikkelijke dingen die gebeurd zijn, helpen niet echt om vreugde te verzamelen. Maar verhalen over mensen, plaatsen, gebeurtenissen en tijden die vreugdevol waren, hoop geven, kunnen blijdschap produceren. Dat zijn de getuigenissen die we stimuleren tijdens de maaltijden en activiteiten.
 
Geestelijke groei
Belangrijk is dat men in ontmoetingen en door de Heilige Geest en Gods Woord in relatie met Christus steeds meer leert zich te oriënteren en zo steeds meer te veranderen tot die persoon die God bedoeld heeft. Het stimuleert na te denken over de identiteit en relatie die we in Christus hebben. Dat is een leerproces wat hier op aarde nooit klaar is. Steeds hebben we ook weer die bevestigingen van God Zelf nodig om te zien wie we zijn in die nieuwe schepping. Steeds zullen we meer moeten leren hoe de Heilige Geest ons in die zin kan vernieuwen door het leven van en in Christus. Het veranderingsproces is een proces wat plaatsvindt door de reiniging en vernieuwing van ons geweten, door het anders denken (niet ik, maar Christus centraal) en het vernieuwen van ons emotionele leven in de gezindheid van Christus. Zo is niet alleen het werken aan een individuele identiteit maar ook een collectieve identiteit (deel van het lichaam van Christus, de gemeente) van groot belang. Die geestelijke groei die ook nodig is om niet weer terug te vallen in ‘de oude manier’ van leven, wordt verder geoefend en gestimuleerd in de gemeente van de Here Jezus. Gelukkig zijn de weekenden en cursussen niet een doel op zichzelf maar een bemoediging om weer (hernieuwd) actief deel te hebben aan een plaatselijke gemeente. Een belangrijk onderdeel op de weekendcursussen was het zaterdagavondprogramma. Dan was er een tijd voor lofprijzing, die vaak geleid werd door Andy Pratt, een populaire Amerikaanse popzanger die tot bekering gekomen was en die jarenlang in België, vlak over de grens, gewoond heeft. Andy heeft in die tijd een paar prachtige cd’s gemaakt met vaak diepgaande lof- en aanbiddingsliederen. Andy had zelf ook depressieve periodes in zijn leven gekend en zijn mededogen met anderen en aanbidding voor de Here Jezus, zijn nederige houding, zijn virtuoze piano- en gitaarspel maakte hem tot een uitstekende voorbidder. Na de lofprijzing werden de aanwezigen gestimuleerd om voor elkaar te bidden. Zelfs als men dat niet gewend was, baden mensen voor het eerst hardop voor en met anderen. God werd op die avonden groot gemaakt!

Relationele circuits open 
Betekent het dan dat de onderwerpen en studies inhoudelijk niet belangrijk zijn? Natuurlijk wel, we moeten ernaar streven dat de inhoud van een programma steeds een bijbels hoogstaand niveau heeft maar ook een actuele en zover het de bijbelse toets doorstaat ook een hoog-wetenschappelijke inhoud. Moderne christenwetenschappers en onderzoekers zoals dr. Karl Lehman en dr. J. Wilder hebben aangetoond dat de relaties (met God en de medemens) vaak belangrijker zijn dan het oplossen van problemen. Het brein en de geest is door interventie van de Heilige Geest veel meer in staat in een verbonden en relationele toestand diverse trauma’s op te lossen. Het is een leerproces om je van de aanwezigheid van God bewust te worden en zo te bidden voor zaken en herinneringen waar je je eenzaam voelt (bijvoorbeeld ‘het Immanuel gebed’). Geloven is in de eerste plaats een relatie met de levende God, waarin communicatie een belangrijke rol speelt. Spreken met God maar ook luisteren. Net zoals bijvoorbeeld een auto wassen een bepaalde volgorde in het programma nodig heeft is de verwerking van gebeurtenissen in ons brein ook belangrijk. Het is niet slim een auto eerst in de was te zetten en dan vervolgens schoon te maken. Dat geldt ook voor de verwerking van brein. En wat goed is voor ons brein is ook goed voor onze geestelijke gezondheid. Het is van belang dat onze gevoelens eerst gevalideerd worden in de aanwezigheid van Christus, waarna Hij in onze bewuste relatie met Hem ons kan genezen en herstellen. Veel mensen praten veel over God maar weinig met Hem. Op onze weekenden en cursussen hebben we het belang van een open relatie met Hem benadrukt.

Tot slot
Als u mensen in verschillende groepen en individueel wilt helpen, raad ik u aan het boek Complementaire zorg in het licht van de Bijbel te lezen en de bijbehorende cursus te volgen. Hier heb ik alle aspecten van het komen tot geestelijke gezondheid uitgebreid behandeld. Op deze plaats wil ik alle mensen met wie we in cursussen en trainingen in contact gekomen zijn hartelijk danken. We hebben erg veel van jullie geleerd en hopen dat God dit heerlijke genadevolle werk met anderen wil voortzetten.
 
Gerard en Coby Feller
 
 

door Piet Guijt      

In dit artikel wil Piet Guijt de actuele ontwikkelingen rondom homofilie en genderdysforie benaderen vanuit een bijbels perspectief. Er zijn namelijk zowel in de samenleving als op het christelijk erf diverse nieuwe ontwikkelingen (genderdysforie, zegenen van homorelaties, verbieden van zgn. homo-conversietherapie) die aandacht vragen, mede omdat er hierover vanwege grote verschillen in opvatting - zelfs onder christenen - veel verwarring bestaat. Daarom is het nuttig om vanuit Gods Woord een heldere zicht te hebben.   
​​

 
1 Inleiding 
Voor ons als christenen is het van belang om allerlei soorten van dwaling en misleiding te kunnen ontmaskeren, en daarbij ook allerlei schijnargumenten te weerleggen. In de afgelopen decennia zijn in diverse Promise Magazines vele artikelen daarover geschreven. Het betrof niet alleen ‘valse' godsdiensten en ‘valse’ leringen zoals in onze tijd new age en atheïsme, maar ook diverse dwaalleringen binnen het christendom, bijvoorbeeld de Mariacultus, de predestinatieleer, de alverzoeningsleer.In de huidige maatschappij en ook in het christendom (denk aan ontkerkelijking) zien wij veel misverstanden, verwarring, polarisatie, framing en nepnieuws. Waarheid en liefde worden vaak van elkaar los gemaakt en bijbelse waarheden worden weggewuifd onder het motto van tolerantie, liefde, ‘inclusiviteit’, enzovoort.   
In verband met de actualiteit zal ik ingaan op twee thema's die al eerder zijn besproken, namelijk genderdysforie (6) en homofilie/homoseksualiteit (7). Er zijn namelijk zowel in de samenleving als op het christelijk erf diverse nieuwe ontwikkelingen (genderdysforie, zegenen van homorelaties, verbieden van zgn. homo-conversietherapie) die aandacht vragen, mede omdat vanwege grote verschillen in opvatting, zelfs onder christenen, daarover veel verwarring bestaat. Daarom is het nuttig om vanuit Gods Woord een heldere zicht te hebben.   
Vooraf wil ik benadrukken dat ik vanuit bewogenheid over de bestaande problematiek een en ander vanuit de Bijbel wil onderzoeken. Dus het gaat beslist niet om het veroordelen van mensen, maar om hen te helpen de weg te wijzen naar een bijbelse oplossing.

2.    Transgenderisme 
Met name in de laatste decennia en vooral de laatste jaren zeggen met name jonge mensen zich niet thuis te voelen in het lichaam dat hoort bij hun biologisch geslacht. We noemen dat genderdysforie. Daarom willen zij van geslacht(srol) veranderen. Mede door de rol van de media en het promoten van genderdysforie als iets 'normaals' (transgenderideologie) krijgen steeds meer jongeren, met name meisjes, de (m.i. misleidende) gedachte dat zij in een verkeerd lichaam zitten. Want als we zien dat sommige mensen een zgn. lichaamsidentiteits-stoornis hebben waarbij iemand denkt dat bepaalde ledematen niet bij zijn lichaam horen en deze wil laten amputeren (waarbij dus onmiskenbaar sprake is van een zelfidentificatie die in strijd is met de realiteit) (7), dan rijst de vraag of dat ook niet bij genderdysforie het geval zou kunnen zijn. 
Volgens de Transgenderwet van 1985 moest een transgender (teneinde als zodanig erkend te worden) een fysieke operatie van man naar vrouw of van vrouw naar man ondergaan. Maar sinds 2014 geldt die verplichting niet meer. Nu is het zgn. transgenderbeleid als volgt: “Als een (biologische) man zich vrouw voelt, dan is hij vrouw en heeft hij het recht om per direct als vrouw te worden behandeld (en omgekeerd), ook al heeft er nog geen fysieke transitie plaatsgevonden” (2). Men kan zich voorstellen dat dit tot grote verwarring zal (kunnen) leiden. Denk alleen al aan het uitgaansleven.

Terugkeer nog mogelijk
Dat de ‘geslacht-veranderende’ operatie niet meer wettelijk vereist is, heeft overigens wel het voordeel dat men nog kan terugkeren naar (de rol van) het eigen biologische geslacht, en wel door te stoppen met het gebruik van hormonenpillen. Want een operatie is niet meer ongedaan te maken met alle dramatische gevolgen van dien. Het blijkt dat steeds meer transgenders ('detransers') spijt kregen/krijgen van hun transformatie en dat om diverse redenen: “ik had er meer van verwacht” is een gehoorde uitspraak, en psychiatrische aandoeningen zoals bijv. autisme, anorexia, zelfbeschadiging, zelfmoordneigingen, e.d. worden niet opgelost door transitie (2). Het aantal zelfmoordpogingen voor en na transitie blijkt even hoog te zijn (12). Bovendien ontstaan er na de dure operaties (zoals borst- en penisamputaties, baarmoederverwijdering, penis- en vagina-constructies)(2) vaak allerlei medische complicaties. Voorts moet bedacht worden dat men levenslang hormonenpillen moet slikken. 
Voor dat soort problemen houdt D66 zich doof. Deze partij wil zelfs het psychologische onderzoek (met een deskundigenverklaring) dat nu nog voor transgenders verplicht is, afschaffen. Want men meent dat genderdysforie helemaal geen stoornis is (2). Volgens minister van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap moeten we af van het natuurlijke onderscheid tussen man vrouw. Men moet toch van jongs af aan in 'vrijheid' de eigen gender(identiteit) kunnen kiezen? (2). Wat vreemd dat leeftijd bij dit zeer belangrijke thema niet zou gelden (maar wel bij het mogen stemmen en het behalen van een rijbewijs). Men wil zich niet onderwerpen aan de 'dictatuur' van de natuur (13). Ten diepste wil men niets te maken hebben met God en Zijn scheppingsorde en zelf bepalen wat goed is en wat niet. Achter deze opstelling zie ik het (al of niet bewuste) verzet tegen al wat christelijk is. Maar ook sommige theologen ondermijnen m.i. het gezag van de Bijbel. De onlangs opgekomen zgn. queer-theologie is bedacht om zich af te zetten tegen de 'beperkende' hetero-normativiteit. Schepping staat dan niet meer voor goddelijke ordening maar voor ruimte voor chaos (13). Ik zie hierachter een inspiratie vanuit het rijk der duisternis. En als iemand vragen stelt bij die queer-theologie, wordt die persoon direct als transfoob gelabeld.  

Identiteitsprobleem
In het gereformeerde tijdschrift Kontekstueel (januari 2020) pleiten de theologen Jolanda Molenaar (vroeger een gehuwde man en vader, nu een trans-vrouw) en professor Heleen Zorgdrager voor de acceptatie (in welke zin?) van transgenders. Het geloof in de schepping van de mens als man en vrouw zien zij als een obstakel voor transgenders om zichzelf te accepteren. Maar ieder mens mag zich toch geliefd weten door God, ongeacht welk probleem of welke handicap iemand ook heeft? Uiteraard moeten en mogen we elkaar als medemens niet afwijzen, maar deze theologen willen transgenders zien als een normale variant (12). Dat is een m.i. ernstige misvatting, want deze zgn. 'varianten' naast man en vrouw moet men niet zien als een door God bedoelde diversiteit maar als een afwijking ten opzichte van de scheppingsorde als gevolg van de zondeval. Bovendien is genderdysforie een persoonlijkheids- of identiteitsprobleem dat niet zozeer te maken heeft met gender (5, par. 12), en dat niet kan worden opgelost door een ‘geslacht-veranderende’ operatie. En hoe goed men het ook bedoelt, er kan m.i. geen sprake zijn van “het vieren van de overgang naar een ander geslacht”. Immers genderdysforie is vooral een probleem in de geest. Ten diepste heeft het vinden en leren kennen van onze ware identiteit te maken met je geliefd weten door God als je hemelse Vader en Jezus als je Redder in een levende geloofsrelatie door de inwoning van de Heilige Geest. Een vrouw die een transitie tot man had ondergaan, en later tot bekering kwam, zei: “Als ik eerder tot bekering was gekomen, had ik me niet laten opereren” (4).

Wondermooi gemaakt?
In het in juni 2019 verschenen boek Wondermooi zoals u mij gemaakt hebt denken genoemde theologen dat God de seksuele en genderdiversiteit zo heeft bedoeld (15). Inderdaad is er veel diversiteit in de schepping als we kijken naar de vele soorten dieren, bomen, planten en bloemen. Maar dat is geen argument om diversiteit te veronderstellen waar God dat niet bedoeld heeft. En hoezo 'wondermooi' als men een (verminkende) ‘geslacht-veranderende’ operatie wil ondergaan die niet eens nodig is omdat die het probleem niet wezenlijk oplost. Bovendien zijn er grote gevolgen ten aanzien van bijvoorbeeld vruchtbaarheid.

Zorgwekkende ontwikkeling
Hoe bedenkelijk een doorgeschoten genderideologie (die bij sommigen mede de ‘veroorzaker’ is van genderdysforie) is, blijkt uit de nieuwe huisregels in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. Zo mag daar niet meer gesproken worden in termen van man of vrouw, op welke manier dan ook (1). Ook hier een ontkenning van Gods scheppingsorde. De achtergrond is dat transgenders eisen dat zij als normaal worden beschouwd. De wetgeving wordt er zelfs op aangepast (ook al gaat het om een zeer kleine minderheid). Dat men terecht rekening wil houden met de nood van mensen die worstelen met hun seksuele gerichtheid/gevoelens en omdat lhbti-ers zich uiteraard niet gediscrimineerd en verworpen willen voelen, mag toch geen reden zijn om de gehele maatschappij ernaar te richten. In dat geval lijdt de maatschappij onder de dictatuur van de lhbti-lobby. “De genderideologie predikt vrijheid, maar vernietigt de vrijheid, en brengt gebondenheid” (4).  
Waar het toe leidt, blijkt ook uit het feit dat de bekende atheïst Richard Dawkins zijn prijs van 'Humanist van het jaar' kwijtraakte omdat hij zich (m.i. terecht) afvroeg waarom mensen belasterd moeten worden als zij zich afvragen of een man die zich identificeert als vrouw niet gewoon een man is. Dat wordt door de trans-gemeenschap gezien als een aanval (20), terwijl het feitelijk zo is dat men nooit het biologisch geslacht kan veranderen. Ook is het toch ernstig te noemen dat je strafbaar bent (en in Canada zelfs in de gevangenis komt) als je iemand die is getransformeerd tot vrouw of die zich vrouw voelt, nog man durft te noemen, want dat wordt als 'beledigend' en 'discriminerend' opgevat. De omgekeerde wereld! En hoe de geesten van mensen al rijp zijn voor de omkering van waarden, blijkt uit een recente aankondiging (met roze en blauwe vlaggetjes) van de geboorte van een ‘genderneutraal’ kind. 

3.    Homofilie/homoseksualiteit
Houding
Ook al behoort ieder mens met aandacht en liefde te worden bejegend en dus niet verworpen of afgewezen te worden, toch is de vraag van lhbti-ers begrijpelijk of er voldoende veiligheid en acceptatie is in kerken en christelijke organisaties voor homoseksuele, biseksuele en transgender mannen en vrouwen die worstelen met de eigen seksuele oriëntatie. Daarom is het noodzakelijk en goed dat men begrip heeft voor hun nood, dat men met pastorale bewogenheid aandacht voor hen heeft en eerlijke gesprekken met hen voert. In het verleden is dat helaas niet of te weinig gebeurd. 
Men moet er echter voor oppassen dat men onder een 'veilig klimaat' verstaat dat homofilie en homoseksualiteit als normaal worden beschouwd, en dat men gaat goedpraten en accepteren wat God niet bedoeld heeft. Immers er is toch alleen echte veiligheid als men leeft volgens Gods heilzame leefregels! God wil herstellen! Juist daarom mag en moet steeds de bijbelse visie en oplossing genoemd worden en doen wij als kinderen van God er goed aan ons eraan te houden. Er moet worden voorkomen dat wij onder invloed komen van de tijdgeest die zich niet meer wil stellen onder het gezag van Gods Woord, want als de kerk meegaat met die tijdgeest, dan verliest zij haar geloofwaardigheid. Helaas zien we dat veel christenen het Woord loslaten.

Misverstanden
Over homofilie en homoseksualiteit bestaan diverse misverstanden. Zo wordt vaak geen onderscheid gemaakt tussen a) homofilie en b) homoseksualiteit. Homofilie (a) is de seksuele gerichtheid op iemand van hetzelfde geslacht. Het is geen zonde of lichamelijke ziekte maar een gebrokenheid (dus geen deel is van onze kern-identiteit) (18) als gevolg van de zondeval. Ook al houdt God van elk mens, het is een misvatting om te denken dat God de mens heeft geschapen mét homofiele neigingen. Het begrip homoseksualiteit (b) betreft (de keuze voor) homoseksuele praxis, wat de Bijbel wél zonde noemt, want het is tegen Gods wil omdat dit gedrag het probleem van de mens met een homofiele gerichtheid niet echt oplost.
 Ook al is de Bijbel m.i. duidelijk over het afwijzen van de homoseksuele praxis, toch proberen zelfs ook christenen het met diverse drogredenen goed te praten (7). Oprechte christenen die een bijbelse visie hebben op homoseksualiteit (bijv. de ondertekenaars van de Nashville-verklaring) worden ten onrechte weggezet als homohaters of homofobe haatpredikers. Echter het enige wat zij willen, is waarschuwen voor de groeiende acceptatie (ook onder christenen) van de homoseksuele levensstijl (en ook het transgenderisme) als gevolg van het loslaten van het Woord van God. Gods heilzame geboden worden opgevat als beperkend en beknellend, terwijl deze juist zijn gegeven voor bescherming en vrijheid, zelfs eeuwige vrijheid! Bedacht mag worden dat wij als christenen ertoe bestemd zijn en ervoor mogen kiezen te veranderen naar het beeld van Jezus (Rom. 12: 2; 1 Joh. 5: 18).

Verzet
Niet alleen zijn er misverstanden, ook zien we een toenemend verzet tegen Gods heilzame Woord. De Jezuïet Wim Smeets schreef: “De Rooms-Katholieke Kerk heeft recht op haar eigen moraal. Maar als die moraal leidt tot een intolerante opstelling, dan moet men zich daartegen verzetten” (21). Dan is mijn vraag: is God dan intolerant als Hij vanuit Zijn liefde en voor ons bestwil bepaalde zaken afwijst? Toen per abuis de Nashville-verklaring openbaar werd, was de selectieve verontwaardiging groot, ook al stond er niets in wat strijdig is met Gods Woord. Kennelijk zijn velen weerspannig en willen niet meer luisteren naar wat God zegt.
Sommige lhbti-ers vinden dat in een christelijke kerk alle mensen even welkom moeten zijn en dat daarom ook alle relaties gelijke rechten moeten hebben. Wie daar niet in meegaat, is dan niet ‘inclusief’ (een soort modewoord) maar discrimineert. Een lesbienne wil dat haar lesbische relatie in de kerk net zo beoordeeld wordt als een heterorelatie, want anders is sprake van discriminatie (3, 16). Dat laatste is een vaak gebruikt maar vals argument. Want van discriminatie kan alleen sprake zijn als het plaatsvindt op basis van verkeerde normen. Als je op basis van goede ethische en bijbelse normen onderscheid maakt (zelfs: moet maken!) kan er geen sprake zijn van discriminatie. Elk mens, en dus ook de homofiele medemens mogen en moeten wij met de liefde van Christus tegemoet treden.
In Hongarije is in juni dit jaar een wet aangenomen die de straf op pedofilie verhoogt, en verbiedt dat kinderen onder de 18 jaar via school of media geconfronteerd worden met promotie van homo- en transseksualiteit (23). Velen lopen te hoop tegen wat ten onrechte een antihomowet wordt genoemd. Maar waarom zou men de genoemde promotie niet mogen verbieden terwijl men in ons land ‘homoconversietherapie’ bij jongeren wél wil verbieden (zie onder). En we mogen toch ook bijv. rook- en alcoholreclame verbieden? 
Begrijpelijk is het dat de homofiele dominee Wielie Elhorst (11) zegt dat je homo's niet mag zien als mensen met een afwijking, maar wat opvalt is dat lhbti-ers vinden dat het gewoon oké is zoals zij zijn, en als je daar anders over denkt, dan is dat beledigend. Uiteraard moeten we medemensen niet verwerpen maar we kunnen hetgeen God niet zo heeft bedoeld toch niet als ‘normaal’ beschouwen, want daarmee helpen we de ander niet. Dat wij als mensen mogen herstellen, geldt toch voor iedere mens (homo of hetero)?

Schijnoplossingen
Een probleem van veel kerken is dat men vaak geen raad weet met homofilie omdat men de oplossing niet kent of er niet in gelooft. Hooguit wijst men op de optie van celibatair leven. En uit onmacht om homo’s te helpen zoals God het in Zijn Woord aangeeft, gaan er stemmen op om homorelaties en homohuwelijken (in) te zegenen als een vermeende oplossing voor de nood van homo’s. Ondanks het verbod van het Vaticaan daartoe, willen ruim 2600 (!) Duitse rooms-katholieke priesters dit toch doen onder het motto: “Want we zijn toch geroepen om mensen vrijheid te geven?” (16). Ik geloof zeker dat men vanuit bewogenheid wil helpen, maar dat moet men dan niet doen met het toestaan van homoseksuele praxis en het homohuwelijk. 
Als God in Zijn Woord homoseksualiteit (net zoals elke andere zonde) afwijst, dan wijst God niet de mens af, maar de daden omdat die tot schade zijn van de mens. Daarom kan God nooit iets zegenen dat tegen Zijn heilige wil ingaat (Gal. 5:16,17). 

Bijbelse oplossing
De homofiele gerichtheid is een gebrokenheid die niet bij de mens hoort, en waarvan men verlost kan worden door de kracht van de Heilige Geest (Rom. 8:13b) in een proces van toewijding en heiliging. God heeft Zijn Heilige Geest toch niet voor niets gegeven? De visie die in par. 10 van het artikel De bijbelse weg voor de nood van homofielen (7) is weergegeven, wordt overigens bevestigd door het indrukwekkende boek van de Amerikaanse psychiater Jeffrey Satinover (8).  

Verbod op hulpverlening
Het kan verkeren. Vroeger was homopraxis in ons land nog strafbaar, maar als je nu zegt dat de Bijbel deze praxis afwijst, dan kan je daarop worden aangevallen. Nu worden op basis van o.a. misverstanden pogingen worden ondernomen om juist wat de Bijbel aanbiedt als oplossing, te gaan verbieden. Medio dit jaar is zowel in Duitsland als in ons land het bij wet gaan verbieden van de zgn. homogenezing of homo-conversietherapie (het COC spreekt in het AD van 29 mei 2021 van kwakzalverij) zeer actueel geworden (19). Men zegt dat homofilie geen ziekte is, dus kan er van genezing geen sprake zijn. 
Homofilie is inderdaad geen fysieke ziekte, en de vaak gebezigde term 'homogenezing' is dus onjuist, maar men ziet over het hoofd dat het bij homofilie (en ook genderdysforie) niet gaat om een (kern)identiteit (13,18). Uit onderzoek blijkt dat bij een significant deel van de Nederlanders sprake is van fluïditeit in seksuele gerichtheid. Het “beperken of verbieden van counseling aan hen die een seksuele verandering ervaren of die dat willen onderzoeken in de richting van heteroseksualiteit, is willekeurig, onrechtvaardig en discriminerend” (17).
Vanuit bijbels perspectief bezien gaat het om een gerichtheid die niet bij de mens hoort, en waarvan men m.i. in beginsel bevrijd kan worden door de kracht van de Heilige Geest. Het gaat dus helemaal niet om vermeende onderdrukking maar juist om bevrijding. Immers bij God is ieder welkom, maar vanuit Zijn liefde wil Hij dat ieder tot zijn of haar doel komt. Vergelijk de gemeente of de kerk met bijvoorbeeld een ziekenhuis. Elke patiënt (wat hij/zij ook heeft) is hartelijk welkom, maar het is wel de bedoeling dat de patiënt zo goed mogelijk herstelt. 

Niet meten met twee maten
Wat toch wel opmerkelijk is, is dat men de zgn. homoconversie-therapie afwijst of zelfs wil verbieden, maar de zeer dure ‘transitie-operatie’ van transgenders niet, terwijl dat geen wezenlijke oplossing is en ook verminking met zich meebrengt! Jeno Sebök (22) zegt zeer terecht: “Zolang mensen die dat willen, zich medisch van geslacht willen laten veranderen, moet het ook mogelijk zijn dat homo's die dat zelf willen, voor zich laten bidden om van geaardheid te veranderen. Anders meten we met twee maten”. 

4.    Tot slot 
Gezien diverse ontwikkelingen in onze tijd is meer dan ooit geestelijke ‘dijkbewaking’ nodig tegen de opkomende vloed van ongeloof en verzet tegen Gods Woord. Ik heb hierboven al op het een en ander gewezen. Het is ook te zien als men Jezus Christus, de Zoon van de levende God, een transgender durft te noemen of wanneer men de rol van de persoon Jezus in The Passion laat spelen door een vrouw, en hoe men in de USA niet meer zal mogen spreken van vader en moeder, enzovoort. Wat een gevolg is van de zondeval, en dus niet naar Gods wil, moet kennelijk als normaal worden beschouwd, want anders discrimineer je. Dat men aandacht en begrip vraagt, is op zich goed, maar dat kan men beter op andere manieren doen.
Wat zal onze (christelijke) opstelling in de toekomst moeten zijn? Allereerst denk ik dat wij erop bedacht moeten zijn dat de duivel steeds feller zal rondgaan om te verslinden wie hij kan misleiden (1 Petr. 5:8). Steeds meer mensen kennen het Woord van God niet, of geloven het niet met hun hele hart. De misleiding van de leugen doet zich overigens voor als een mix van halve waarheden (door bepaalde feiten en nuances achter te houden) en hele leugens. Mede door individualisering denkt men alleen aan zichzelf, en ziet men de ander als tegenstander. Men is vaak niet eens bereid om te luisteren naar argumenten van anderen, die bij voorbaat in een bepaald hokje worden geplaatst en verketterd. Als wij Jezus willen volgen, zullen wij net als Hij niet begrepen en door sommigen zelfs gehaat worden.
Wat een nood is (bijv. genderdysforie, homofilie) en waarvoor God in Zijn Woord een oplossing aanbiedt, wordt door de boze misbruikt om Gods heilzame scheppingsorde te ondermijnen. En dat wat niet naar Gods wil is, als goed wordt gezien en moet worden geaccepteerd (Jes. 5:20). Ja, zelfs is het denkbaar dat de Bijbel als een zgn. ‘discriminerend’ Boek wordt gezien omdat daarin man en vrouw, zoon en dochter, worden onderscheiden, of dat het moet worden aangepast. Bij de besproken thema’s zijn er grote verschillen qua inzicht, en moet worden geconstateerd dat sommige christenen en christelijke instanties een knieval hebben gedaan voor de druk van de tijdgeest. Hoe komt dat, ondanks het feit dat ze dezelfde Bijbel hebben? Is er twijfel, angst voor verguizing en vervolging? Alleen wie werkelijk de prijs voor de waarheid wil betalen, zal de waarheid (en vrijheid) vinden. Maar als men de door God gegeven oplossing, namelijk bevrijding door de kracht van de Heilige Geest niet kent of niet gelooft, dan gaat men uit machteloosheid zijn ‘toevlucht’ nemen tot het goedpraten van en accepteren wat de wereld ons dicteert. 
Omdat Gods waarheid voor ons als christenen ertoe doet, en het fundament van ons handelen is, is het van groot belang dat we de waarheid van Gods Woord blijven vasthouden omdat alleen dat tot ons heil is en werkelijk vrij maakt. We moeten uiteraard bewogen zijn met de nood van medemensen en hen liefhebben, maar óók de waarheid liefhebben, want die geeft zicht op zowel de oorzaak als ook op de oplossing van problemen. 

OM OP HET RECHTE (GELOOFS)PAD TE KUNNEN BLIJVEN, ZIJN TOEWIJDING EN SOMS RADICALE KEUZES VAN GROOT BELANG. WANNEER MEN IN WOORD EN GEEST GEWORTELD IS, ZAL MEN IN DE TOEKOMST STAND KUNNEN HOUDEN. DOOR DE LEIDING EN KRACHT VAN DE HEILIGE GEEST IS HET MOGELIJK TE LEVEN NAAR DE WIL VAN GOD, EN MOGEN WIJ ALS KINDEREN VAN GOD OPGROEIEN TOT ZONEN GODS DIE GELIJKVORMIG AAN JEZUS MOGEN WORDEN EN DE WERKEN VAN HEM ZULLEN GAAN DOEN, TOT BEVRIJDING VAN DE SCHEPPING (ROM. 8:14 EN 19). GÓDS WAARHEID ZAL WERKELIJK VRIJMAKEN (JOH. 8:32).



Bronvermeldingen
1.    Jan van Benthem, Geen man of vrouw meer in het Huis van Afgevaardigden, Nederlands Dagblad, 6 januari 2021
2.    Ad de Boer, Gender, nieuw splijtzwam CU en D66, Nederlands Dagblad, 25 maart 2021
3.    Gerald Bruins, Twee lhbti’ers delen hun ervaringen met de kerk: ‘Lhbti is nauwelijks bespreekbaar’. Nederlands Dagblad, 8 mei 2021.
4.    Bijbels Beraad M/V, Studieconferentie Transgenderisme, 1 juli te Alblasserdam. „Het bestrijden van de transgenderideologie is een christelijke taak” - Bijbels Beraad Man / Vrouw (bijbelsberaadmv.nl)
5.    Patrick Goede, Mart van de Kamp is vader van een transdochter: “Transitietraject is aangrijpend”, CIP-nieuws, 22 juli 2021. Mart van de Kamp is vader van een transdochter: Traject is aangrijpend - CIP.nl
6.    Piet Guijt, Het transgenderdilemma, Promise Magazine, januari 2018 
7.    Piet Guijt, De bijbelse weg voor de nood van homofielen, Promise Magazine, juli 2018 
8.    Piet Guijt, De strijd rond de waarheid over homoseksualiteit, Promise Magazine, april 2019
9.    Martin de Jong en Wielie Elhorst, Veilig kader voor LHTB+-personen in kerken en christelijke organisaties is nog ver weg. Opinie, Nederlands Dagblad,14 mei 2018
10. Rimme Masterbroek, ‘Cultuuroorlog’ woedt rond transgender mensen in VS, Nederlands Dagblad, 9 april 2021
11. Hilbert Meijer, Zelfdiscriminatie bij homo’s, Nederlands Dagblad, 1 augustus 2020
12. Hilbert Meijer, Pastorale route bij gendervragen, Nederlands Dagblad, 1 juli 2021 (n.a.v. ‘Genderdysforie. Een handreiking aan kerkenraden met het oog op het pastoraat’ van de Gereformeerde Bond)
13. Jan Minderhoud, Je zou de Schepper vergeten, Nederlands Dagblad, 5 januari 2021 
14. Assuntina Morressi, Experiment met genderdysforie, Nederlands Dagblad, 29 december 2020
15. Remco van Mulligen, Eerste boek over transgender en geloof, Nederlands Dagblad, 22 juni 2019 
16. Hendro Munsterman, Duitse rooms-katholieke pastores blijven massaal homostellen zegenen
Nederlands Dagblad, 29 maart 2021
17. Philip Nunn, Gedragscode Homopastoraat en Seksuele fluïditeit. Open brief aan Hugo de Jonge, Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 21 juli 2020. Zie ook http://philipnunn.com
18. Philip Nunn en Jos, Programma Uitgelicht, Family 7, 16 juni 2021
19. Redactie VK, D66, VVD, PvdA en GL schrijven initiatiefwet tegen ‘homogenezing, Nederlands Dagblad, 5 juni 2021
20. Dick Schinkelshoek, Dawkins raakt humanistenprijs kwijt, Nederlands Dagblad, 21 april 2021
21. Wim Smeets, Jezelf zijn staat vaak onder druk, Nederlands Dagblad, 6 mei 2021 
22. Jenö Sebök, Homogenezing, Nederlands Dagblad, 24 maart 2021
23. Herman Veenhof, Veel Hongaarse christenen delen de visie van kabinet Orbán-IV en zien ‘lhbti-ideologie’, Nederlands Dagblad. 29 juni 2021. 
 
 

Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier. 

​

​Door Roelof Ham

 

​Dit artikel heeft tot doel te beschrijven hoe uniek onze schepping is. Ik wil laten zien hoe alles precies zo is gemaakt zodat wij als mensen, samen met al het andere leven op deze planeet, hier kunnen leven, groeien en bloeien.
De wereld die God geschapen heeft is heel bijzonder. Hoe meer je erop let, hoe meer je onder de indruk komt van de schoonheid en complexiteit van de werkelijkheid waarin wij leven. Het is in mijn ogen een groot wonder hoe alles met elkaar verweven is en verband houdt. Het feit alleen al dat wij überhaupt onze werkelijkheid kunnen begrijpen en doorgronden door middel van wetenschap, is een groot wonder op zich. Dat had immers net zo goed anders kunnen zijn. De werkelijkheid waarin wij leven had ook oneindig veel ingewikkelder en complexer kunnen zijn dan wij hadden kunnen begrijpen en doorgronden met ons menselijk intellect. Waarom niet? Toch is dat niet zo. Wij kunnen de werkelijkheid van ons bestaan verstaan, doorgronden en onderzoeken. En dat gaat heel ver: zelfs de natuurwetten, die de basis vormen van alles wat we zien en ervaren, zijn uiteindelijk te omschrijven in wiskundige formules die schitterend mooi zijn in hun elegantie en (relatieve) eenvoud. Dat is voor mij als christen een van de sterkste buiten-bijbelse aanwijzingen dat er een God en Schepper bestaat. Voor mij is een geordend universum dat door mensen begrepen kan worden, een indicatie van een Schepper en een Ontwerper die bewust het zo heeft gemaakt dat wij daarin een aanwijzing voor zijn bestaan zouden kunnen vinden. De Bijbel leert in dit verband ook dat wij gemaakt zijn naar het beeld van God en dus ook in dit opzicht op Hem lijken: wij zijn zo gemaakt dat wij het konden begrijpen en ontrafelen. Of zoals het staat verwoord in Romeinen 1: ‘Zijn onzichtbare eigenschappen zijn vanaf de schepping van de wereld zichtbaar in zijn werken, zijn eeuwig kracht en goddelijkheid zijn voor het verstand waarneembaar.’ 


Dit artikel heeft tot doel te beschrijven hoe uniek onze schepping is. Ik wil laten zien hoe alles precies zo is gemaakt zodat wij als mensen, samen met al het andere leven op deze planeet, hier kunnen leven, groeien en bloeien. Daarmee wil ik als het ware een schilderij met woorden maken van Gods grootheid. Het doel is een illustratie van hoe uitzonderlijk onze werkelijkheid is waarvan God de Maker is. En speciaal, hoe groot daarin het wonder van het leven is. Met name het hoogontwikkelde en geavanceerde leven van complexe levensvormen en de mens en haar beschavingen in het bijzonder. 



Het bestaan van leven. 
​
Leven is er in vele vormen en gedaanten. De biologie classificeert deze diversiteit aan levensvormen in genera, die onderdeel zijn van families van levende wezen, die op hun beurt onderdeel zijn van orden, die verdeeld zijn over klassen. Deze klassen zijn weer verdeeld in phyla’s en deze weer in koninkrijken. Aanvankelijk kende men slecht twee koninkrijken: die van de dieren en die van de planten. Echter naarmate de wetenschappelijke kennis toenam breidde dit uit naar vijf: dieren, planten, schimmels, protozoa* en bacteriën. 

In de late jaren ’70 kwam daar nog een groep bij. Dit waren de archaea die weliswaar uiterlijk op bacteriën leken, maar qua DNA totaal anders waren. Dit leidde ertoe dat er nog een laag aan de classificatie van het leven werd toegevoegd, die van het domein. De koninkrijken werden verdeeld over drie domeinen: archaea, bacteriën en de eucarya (planten, dieren en schimmels). 

​
Dit is van belang voor dit artikel, omdat met name deze archaea ons hebben geleerd dat het leven veel sterker en flexibeler is dan lange tijd aangenomen werd. Er zijn namelijk naast de ‘reguliere en normale’ levensvormen, ook zogenaamde extremofielen. Dit zijn organismen die voorkomen op plekken waar je leven niet zou verwachten; diep in de oceaan bijvoorbeeld, of in geisers en vulkanische poelen. Veel van deze extreme levensvormen zijn archaea. Archaea kunnen kilometers diep in de aardbodem en binnen in gesteenten voorkomen. Ze komen voor op plekken waar geen zuurstof en zonlicht is, op plaatsen waar de druk enorm hoog is, op plaatsen die te zuur of te base zijn voor leven. Zelfs bij temperaturen die kunnen oplopen naar ongeveer 200 graden Celsius, aldus een schatting van wetenschappers. Er zijn zelfs extremofielen gevonden in ijsbergen en zee-ijs. Het leven is dus veel sterker en flexibeler dan velen ooit dachten. Dit zien sommigen als een bewijs dat het leven zelf dus niet zo heel bijzonder is. Het is waarschijnlijk veel wijder verspreid en flexibeler dan ooit werd aangenomen, zo schatten zij in. 


Er is echter een grote maar in deze redenering, want hoewel eenvoudig leven als archaea heel sterk en flexibel is en onder vele omstandigheden kan voorkomen, ligt dat voor hogere en complexere levensvormen geheel anders. Voor dieren, planten en mensen is het veel ingewikkelder. Zelfs voor de meest eenvoudige meercellige diertjes zijn er veel nauwsluitende condities voor leven. Dat soort leven heeft bijvoorbeeld vloeibaar water en zuurstof nodig (hoewel dat in theorie ook iets anders kan zijn) en temperaturen die niet hoger zijn dan 50 graden Celsius. En dan laten we nog buiten beschouwing dat er voor de menselijke beschaving die wij hebben opgebouwd, nog striktere voorwaarden zijn. Naast de juiste voorwaarden voor de mens om te kunnen leven, moet er daarvoor ook een grote mate van stabiliteit bestaan in de wereld waarin de mens dat leven leeft: stabiliteit van klimaat, van activiteit van de zon, temperatuur, enz., enz. Allemaal voorwaarden die ‘toevallig’ op aarde voor handen zijn.



De bewoonbare zone.

Een van deze voorwaarden noemen wij de bewoonbare zone rond een ster. Onze aarde bevindt zich in het zonnestelsel, waar zij samen met zeven andere planeten rondom onze ster, de zon, draait. Zij is daarmee een voorbeeld van vele, vele andere planeten die in hun eigen zonnestelsel ronddraaien rond hun eigen ster. 

Hoewel er in ons zonnestelsel dus acht planeten zijn is er buiten de aarde, voor zover wij weten, geen andere planeet waar er leven te vinden is. Dit heeft te maken met wat wetenschappers de bewoonbare zone rond een ster noemen. Deze bewoonbare zone is de regio rondom een ster waarin vloeibaar water zou kunnen voorkomen en waar er oceanen zouden kunnen zijn die niet bevriezen door te lage temperaturen en die niet gaan koken door te hoge temperaturen. Buiten deze bewoonbare zone zijn de temperaturen of te laag, of te hoog daarvoor. Niet dat er helemaal geen leven kan voorkomen, zeker niet als je rekening houdt met de eerdergenoemde extremofielen, maar hoger ontwikkeld en complexer leven is wel nauw aan deze voorwaarden verbonden. 
Daarbij heeft iedere ster ook een zogenaamde continue bewoonbare zone, want sterren variëren in helderheid en sterkte door hun levenscyclus heen. De zon bijvoorbeeld is nu 30% sterker dan in haar begintijd. De bewoonbare zone schuift daarmee dus ook op. Voor onze zon is de continue bewoonbare zone berekend op 0,95 en 1,15 AU (1 AU is afstand van de aarde naar de zon, 93 miljoen mijlen). Een afstand waarbinnen onze aarde voor het overgrote deel van de levensduur van de zon viel en zal vallen. Dit geldt niet voor Mars en Venus, onze directe planetaire buren. Toeval? Het lijkt me niet.


Onze zon zelf is ook heel bijzonder. Zo is onze zon een stabiele ster wat betreft haar output van energie. Dat is geen vanzelfsprekendheid. Er zijn ook sterren die onregelmatig zijn in hun activiteit. Rond die sterren zou de bewoonbare zone een grillig karakter kunnen hebben, die varieert met de tijd. Dit is natuurlijk niet bevorderlijk voor hogere levensvormen. Nog afgezien van de straling die bij onregelmatig schijnende sterren vrij kan komen en die dodelijk kan zijn voor alle leven. Onze zon kent dit echter niet. 

Verder heeft onze zon ook de juiste grootte. Een iets grotere zon zou al veel sneller uitdijen en helderder worden dan nu en zou de regio waar de aarde zich in bevindt, ongeschikt maken voor leven zoals we dat kennen. Juist het feit dat de zon ‘onze’ zon is, maakt dat het leven hier kan bloeien over lange tijd. Daarbij is combinatie van grootte, stabiliteit en mate van straling vrij uitzonderlijk in onze zon.



Het bijzondere zonnestelsel.

Ons zonnestelsel met de zon, zijn acht planeten, tientallen manen, de Kuyper-gordel en de Wolk van Oort, bevindt zich in een sterrenstelsel bestaande uit miljarden en miljarden andere sterren, die samen één geheel vormen. Dit sterrenstelsel heet de Melkweg en is een zogenaamd spiraalvormig sterrenstelsel. Dit sterrenstelsel is qua vorm het beste te omschrijven is als een platte disk met in het midden een verdikking als een bol en armen die daarom heen draaien. Ons zonnestelsel bevindt zich in een van de armen van de Melkweg op ongeveer 26.000 lichtjaren van het centrum. Het is wel eens zo gezegd: als onze Melkweg een grote metropool is dan bevindt ons zonnestelsel zich ergens in de buitenste voorsteden.
In het centrum van de Melkweg zijn er vele sterren die relatief dicht op elkaar staan. Dat zorgt voor veel activiteit en straling. Want, zoals ik in de vorige paragraaf al omschreef, sterren stralen energie uit en veel van die energie is schadelijk voor het leven. Lang niet alle sterren zijn daarbij zo stabiel in hun output als onze zon. Er zijn allerlei verschillende soorten sterren en sommige van die sterren zijn zelfs heel gevaarlijk voor leven, omdat ze straling uitstoten die planeten kan ‘steriliseren’. In dit geval geldt dan de simpele regel: hoe meer sterren op een hoop, hoe groter de kans dat een planeet geraakt wordt door deze gevaarlijke stralingen. Daarnaast ontploffen sterren soms als ze aan het eind van hun leven gekomen zijn (supernova’s). Ook dat kan gepaard gaan met gevaarlijke straling, nog afgezien van de effecten van de explosie zelf, die ook schadelijk is voor leven. En zelfs als een ster ontploft, blijft er nog een kern over en dat wat overblijft is, afhankelijk van de grootte en samenstelling van de ster die ontploft is, soms ook gevaarlijk; de meest gevaarlijke voorwerpen in het heelal voor leven zijn het product van supernova’s (zwarte gaten, quasar’s, etc.). Ook hierbij geldt dezelfde eerder aangehaalde regel: hoe meer sterren dicht op elkaar, hoe groter de kans op de schadelijke effecten hiervan.

Onze ster bevindt zich echter aan de rand, ergens achteraf in de Melkweg. In onze buurt zijn niet veel andere sterren en al helemaal niet veel die gevaarlijke straling uitzenden, dan wel ontploffen in een supernova. Dit zorgt voor een stabiel leefklimaat op onze planeet. Als wij constant gebombardeerd zouden worden met schadelijke stralingen en de effecten van supernova’s, als wij om ons overal zwarte gaten zouden hebben die met hun enorme zwaartekracht allerlei stabiele processen verstoorden (bijvoorbeeld onze vaste baan om de zon), dan zou zeker hoogontwikkeld leven in een beschaving als de onze, totaal onmogelijk zijn. Juist het feit dat we zo ver liggen van die actievere kern van ons sterrenstelsel is een voordeel. 


Tegelijkertijd liggen we ook weer niet te ver van de kern. De natuurwetten van ons heelal werken namelijk zo dat als ons zonnestelsel nog verder naar buiten zou zijn geplaatst, onze planeet weinig zware metalen zou bevatten. Zonder deze metalen hadden wij dan geen vloeibare kern die zorgt voor plaattektoniek en een magnetisch veld. Dit, zo zullen we zien in de volgende paragraaf, is een verdere unieke voorwaarde voor het leven op onze planeet zoals wij dat kennen.

Zo blijkt dus dat ook de ligging van ons zonnestelsel zelf essentieel is voor het leven. Juist dat we ons bevinden waar we ons bevinden, maakt het leven en vooral ook het stabiele leven dat tot beschaving leidt, mogelijk. Lagen wij dichter bij de veel actievere kern van ons sterrenstelsel of verder weg naar buiten, dan was dat veel minder vanzelfsprekend en misschien wel onmogelijk. Het is Gods grote wonder.


Onze grote buur Jupiter.

Een andere grote bedreiging voor leven is de mogelijkheid van de inslag van astroïden, planetoïden en kometen. Dat dit gebeurt zien we aan de kraters op de maan en op onze eigen aarde. Daarnaast hebben we het in 1994 met eigen ogen zien gebeuren op Jupiter met de inslag van de komeet Shoemaker-Levy 9. 

Deze inslagen kunnen variëren in grootte en intensiteit. Een kleine inslag heeft niet veel effect, maar grote inslagen kunnen leven vernietigen en planeten ‘steriliseren’. Wij hebben echter een grote buurplaneet Jupiter die de kans op en frequentie van deze inslagen veel lager maakt. Deze gasplaneet, de grootste planeet in ons zonnestelsel, werkt als een stofzuiger voor rondvliegend ruimtepuin. Het zwaartekrachtveld van deze planeet is zo groot dat vele asteroïden en kometen worden afgebogen of aangetrokken door Jupiter. Zo voorkomt Jupiter dat deze de binnenste planeten van ons zonnestelsel bereiken, waar onze aarde zich bevindt. Ook dit is een onderdeel in het grote geheel dat de aarde als planeet en thuis uniek maakt. 



De bijzondere aarde.

Onze aarde zelf is een hele uitzonderlijke plek in het heelal. Het is voor zover wij weten, de enige plek waar het leven in al zijn diversiteit en complexiteit voorkomt. Het is de enige plek waar mensen samenleven en een beschaving vormen. Het is ons thuis. Toch beseffen we vaak niet hoe bijzonder deze kleine blauwe planeet is.


Dat de aarde een veilig thuis is voor ons, is het gevolg van het samenkomen van de juiste voorwaarden en omstandigheden. Precies de combinatie daarvan maakt onze aarde zo bijzonder. Zo heeft de aarde als planeet de juiste grootte, zeker in verhouding tot onze zon en haar samenstelling. Op een kleinere aarde zou de totale massa van de planeet te klein zijn om een atmosfeer vast te houden en kon de kleinere massa negatieve invloed hebben op vulkanische activiteit, plaattektoniek en het magnetische veld. Onze veel kleinere directe buur, Mars, is daar een goed voorbeeld van.
Ook de samenstelling in chemische verhouding van stoffen op aarde is precies goed voor leven en de ontwikkeling daarvan in een beschaving. Zo is er precies genoeg CO2 op aarde. Teveel CO2 zou ervoor zorgen dat de planeet zou ontsporen in een op hol geslagen broeikaseffect, zoals op Venus. Te weinig CO2 en de aarde zou niet genoeg opwarmen voor leven, zoals op Mars. Verder heeft de aarde veel vloeibaar water, voor zover wij weten een van de essentiële voorwaarden voor leven. Daarnaast is de hellingshoek van de aarde precies goed. De hoek van 23,45 graden maakt op onze planeet de seizoenen mogelijk. Deze seizoenen dempen de extremen in temperatuur en zorgen voor een verdeling van warmte en kou op aarde. Ook dat is bevorderlijk voor het leven op aarde, zeker voor mensen die zich willen ontwikkelen in beschaving en maatschappijen. Een gematigd en stabiel klimaat door het jaar heen is daarbij van groot belang. 


Daarbij heeft de aarde één zeer belangrijke en vaak onderschatte factor die stabiel leven mogelijk maakt: de vloeibare kern. De aarde heeft deze vloeibare kern door de aanwezigheid van de juiste hoeveelheid zware metalen en nucleair materiaal. Was dat niet of in niet de juiste verhouding aanwezig, dan hadden wij die kern niet. Deze vloeibare kern doet twee hele belangrijke dingen voor het leven op onze planeet. Ten eerste zorgt het voor een magnetisch veld om de aarde heen. Dit magnetische veld dat door de aardkern wordt opgewekt, zorgt ervoor dat schadelijke straling niet het oppervlak van onze planeet bereikt. Het buigt straling af en werkt als een schild. Onze planeet wordt op deze wijze beschermd tegen allerlei vormen van gevaarlijke straling van onze eigen zon, maar ook van andere sterren uit verder weg gelegen delen van de ruimte. Hoewel wij in ons deel van het sterrenstelsel daar minder mee te maken hebben, is het er wel. Deze straling is schadelijk voor leven, het kan DNA beschadigen en het risico op verschillende ziekten verhogen. Astronauten die zich buiten het beschermende veld van de aarde bevinden, kunnen bijvoorbeeld staar ontwikkelen door de invloed van schadelijke kosmische straling. Ook het risico op sommige vormen van kanker is hoger als gevolg van de schadelijke straling in de ruimte. Er zijn geleerden die zelfs vermoeden dat het magnetische veld van de aarde belangrijk is voor het vasthouden van onze atmosfeer. Zonder dit veld zou onze atmosfeer als gevolg van de zonnewind langzaamaan verdwijnen. Op Mars zou dit de verklaring kunnen zijn voor de dunne en ijle atmosfeer daar. Mars bezit immers geen vloeibare kern en dus ook niet zo’n sterk magnetisch veld als de aarde.
Ten tweede zorgt de vloeibare kern voor het systeem van plaattektoniek. Dit houdt in dat het oppervlak van de aarde in beweging is: grote platen drijven op een vloeibare mantel en schuiven over elkaar, onder elkaar en tegen elkaar. Dit zorgt voor allerlei natuurverschijnselen als bergketens, vulkanen, aardbevingen e.d., maar het heeft daarnaast ook een regulerend effect. Zo zorgt het voor evenwicht en verdeling van allerlei mineralen en stoffen op aarde. Plaattektoniek is ook van belang voor de verdeling van CO2, want het draagt ook bij aan een evenwicht daarin. Dat is belangrijk, want teveel CO2 – schreef ik al eerder – zorgt voor een op hol geslagen broeikaseffect, te weinig CO2 betekent dat onze aarde zou bevriezen en zou veranderen in een levenloze ijsbal. De schuivende platen houden het midden vast. Daarnaast zouden zonder plaattektoniek alle continenten langzaamaan weg-eroderen door de invloed van weer en water, wat voor ons ook geen goede zaak is.



Onze unieke maan

Tot slot nog iets over onze maan. De aarde bezit namelijk een voor haar grootte een veel te grote maan. Hoe meer we van het heelal en allerlei planeten daarin weten, hoe meer we erachter komen hoe uitzonderlijk dit is. Niet alleen hebben onze eigen buren geen manen als de onze, maar zover wij nu kunnen inschatten, hebben met name vooral grote buitenplaneten echte manen. Kleine binnenplaneten missen deze. 

Toch is onze maan heel belangrijk voor het leven op onze planeet, omdat zij zorgt voor stabiliteit in de draaiing en hoek van de aardas. Eerder schreef ik al dat de hellingshoek van de aarde de seizoenen mogelijk maakt en daarmee bijdraagt aan matiging van extremen in de temperatuur op een groot deel van de planeet. Zonder de maan was deze hellingshoek echter niet stabiel, maar zou onze planeet heen en weer worden ‘getrokken’ in haar hellingshoek door de invloed van de zwaartekracht van de zon en Jupiter. De maan voorkomt dat en het lijkt erop dat dit ook precies zo moet zijn om dit te laten functioneren. Als de maan kleiner was of een eind verder weg, had zij dit effect niet. Als de aarde dichter bij de zon stond, was het effect lang niet zo sterk. Een voorbeeld: Mars, onze buurplaneet die slechts twee kleine satellietmaantjes kent van ongeveer 10 kilometer doorsnede, heeft schommelingen gekend van meer dan 45 graden in haar stand ten opzichte van de zon. Dat zou voor het leven op aarde ingrijpende gevolgen hebben. Dit stabiliserende proces van de maan blijft nog miljarden jaren zo voortgaan. 
 


Conclusie

De schepping van God en het leven op deze aarde, is een zeer uniek geheel. Alles grijpt precies in elkaar en klopt tot in de details. Was er iets ook maar een klein beetje anders, dan was de schepping zoals wij hem kennen op deze planeet niet mogelijk geweest. Eenvoudig leven, zeker in de vorm van extremofielen, zou onder variërende omstandigheden wellicht kunnen overleven en misschien zelfs wel kunnen opbloeien, maar complexere levensvormen als dieren en planten niet. Laat staan de mens en de beschaving die wij hebben opgebouwd. Gods grootheid heeft het echter zo gemaakt dat alles klopte. 


Zo hebben wij gezien dat de aarde zich op precies de juiste plek in het zonnestelsel bevindt. De zon heeft daarbij precies de juiste grootte en is qua samenstelling en type ster stabiel en gunstig voor leven. Jupiter, als onze grote broer, beschermt ons voor al te veel inslagen van ruimtepuin. Ruimtepuin dat in het ergste geval het leven op aarde kan vernietigen. Het zonnestelsel waar wij bij horen ligt op haar beurt weer precies op de juiste plek in de Melkweg. Verder weg van de kern en er zouden niet voldoende metalen zijn om een vloeibare kern mogelijk te maken. Dichter bij de kern van de Melkweg en de kans dat de aarde door kosmische stralingen en de schadelijke effecten van andere sterren, supernova’s en zwarte gaten getroffen zou worden, zou veel groter zijn.   
Dan is er onze planeet zelf. Die heeft precies de juiste grootte en hellingshoek voor een stabiel klimaat, een juiste atmosfeer en de verdeling van warmte die de gematigde temperaturen mogelijk maakt die zo goed zijn voor het leven dat wij leiden. Zij bezit een vloeibare kern die zorgt voor een beschermend magnetisch veld en de regulerende werking van plaattektoniek. 
En tot slot de maan, die uitzonderlijk is voor een planeet als de onze. Het feit dat wij juist onze grote maan hebben als kosmische metgezel, maakt dat de aarde stabiel blijft in haar hellingshoek naar de zon, zodat er daardoor een positieve werking op het leven en de groei en ontwikkeling daarvan, uitgaat. Deze werking is alleen mogelijk bij de samenstelling en afstanden die er nu zijn.


De kans dat dit allemaal toevallig zo zou zijn ontstaan en in aanzijn gekomen zou zijn, is, alles in ogenschouw nemend, uiterst klein. Daar moet wel iets of iemand achter zitten. Toevallige omstandigheden en verklaringen als evolutie, zijn voor mij veel te mager. Dat vraagt in mijn ogen een groter geloof dan wat ik kan opbrengen. En hoewel ik geen wetenschapper ben, geen astrobioloog, geen astronoom, geoloog of bioloog, en ik dus niet kan zeggen dat ik dit allemaal volledig doorgrondt, is dit alles voor mij een hele duidelijke aanwijzing voor het bestaan van de hogere Macht die onze God is. We zien Gods plan op deze manier dagelijks om ons heen in uitvoering en we hebben het vaak niet eens door! Het is, als je het zo op je in laat werken, al met al met recht een groot wonder van God die het allemaal zo gemaakt en bedacht heeft.




* Het koninkrijk van de protozoa bestaat inmiddels niet meer, het is door nieuwe wetenschappelijke inzichten achterhaald. 


De (wetenschappelijk) informatie in dit artikel is voor een groot deel gebaseerd op het boek ‘Rare Earth’ van Peter D. Ward en Donald Brownlee (publ. Copernicus, 2000). 
​
 
 


Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier. 

Sommige zaken heeft God voor ons verborgen gehouden. Daar is geen woord over te vinden in de Bijbel. Hooguit indirect kunnen we iets afleiden uit een passage of hoofdstuk in Gods Woord. God heeft dat om wat voor reden dan ook voor ons afgesloten.

Dit geldt gelukkig niet voor het einde der tijden en de dingen die daarbij horen. In de theologie wordt dit de eschatologie genoemd: de leer van de laatste dingen. De Bijbel schrijft uitvoerig over deze laatste dingen. Niet dat we daarmee alles totaal kunnen doorgronden, want veel is in beeldende en abstracte profetische formuleringen geschreven, maar de belangrijkste lijn in Gods plan met het einde van de tijden is duidelijk: alles gaat naar een moment toe in de tijd waarop God zal overwinnen en zijn Rijk definitief zal vestigen. Het kwaad zal verslagen worden, de goddeloze zal zijn straf en oordeel te beurt vallen en de kinderen van God zullen voor eeuwig bij en met God zijn. Jezus is de Verlosser die dit gaat bewerken en wij zullen daar onderdeel van uitmaken. Eerst echter zal de wereld steeds verder afdwalen. Er zal steeds meer opstandigheid, goddeloosheid en liefdeloosheid zijn, de duivel zal de macht grijpen op aarde via de Antichrist en Gods oordelen zullen over de wereld komen. Daarna komt het einde.
 
Opvallend is dat dit door aanhangers van het gedachtengoed van de N.A.R. wordt ontkend. Zij menen, vanuit hun verlangen naar opwekking en vanuit een misverstaan van Johannes 14: 12, dat wij het einde zelf zullen bewerken. Ik heb in het eerste artikel in deze serie uitvoerig beschreven dat geloofd wordt dat vooral profeten en apostelen steeds grotere wonderen zullen doen en dat er dan een opwekking zal plaatsvinden in de wereld die zijn weerga niet kent. Deze opwekking leidt tot de komst van het Koninkrijk en de terugkeer van Jezus. Het gedachtengoed van de N.A.R. laat de komst van de Dag van de Heer daarmee dus niet afhangen van Jezus en de Vader, maar legt de verantwoordelijkheid daarvoor bij mensen: de gelovigen moeten ervoor zorgen dat Jezus terugkomt door een opwekking te bewerken met wonderen en tekenen, onder leiding van de Heilige Geest en zijn apostelen en profeten.
Dit is in tegenspraak met de Bijbel. Gods Woord laat duidelijk zien dat Christus het einde zal brengen. 1 Korinthe 15 zegt: ‘Zoals door Adam allen sterven, zo zullen wij door Christus allen levend worden gemaakt. Maar ieder op de voor hem bepaalde tijd: Christus als eerste en daarna, wanneer Hij komt, zij die hem toebehoren. En dan komt het eind en draagt Hij het koningschap over aan God, de Vader, nadat Hij alle heerschappij en kracht vernietigd heeft.’ Hij, onze Here Jezus, zal dit doen, niet wij als zijn volgelingen en kinderen op aarde.
Openbaring 5 zegt hier met een hemels perspectief: ‘Wie komt toe de zegels te verbreken en de boekrol te openen?’ Maar er was niemand in de hemel of op aarde of ander de aarde die de boekrol kon openen en inzien. Het deed me veel verdriet dat blijkbaar niemand het verdiende om de boekrol te openen en hem in te zien. Toen zei een van de oudsten tegen mij: ‘Wees niet verdrietig. Want de leeuw uit de stam van Juda, de telg van David, heeft de overwinning behaald en daarom mag Hij de boekrol met de zeven zegels openen.’ Het boek met de zeven zegels waarin het einde van de dingen wordt beschreven, kan alleen door Christus de Overwinnaar worden geopend. Niet door een mens. Nee, zelfs niet door een hemels wezen. Enkel Hij, de Leeuw van Juda!
Het is daarom een verdraaiing van de Bijbelse waarheden om de verantwoordelijkheid en uitvoering van de bewerking van het laatste bij Gods kinderen te leggen. Wij kunnen dat niet. Alleen Jezus kan dit op de daarvoor door God gestelde tijd. Nergens in het Nieuwe Testament wordt ons de opdracht gegeven om het einde en de definitieve vestiging van het Koninkrijk van God op aarde te bewerkstelligen. O, wij hebben genoeg te doen gekregen. We hebben de grote Opdracht om mensen voor Christus te winnen, we krijgen de oproep staande te blijven in moeite en te volharden in vervolging, we mogen gemeenschappen van geloof vormen, het goede doen voor je naaste en de wereld, al biddend en groeien door training in kennis van God en zijn Woord tot heiligheid. Nooit worden we echter opgeroepen om Gods einde te bespoedigen of te bewerken. Dat is voorbehouden aan de Vader en wordt bereikt door de Zoon.
 
Ergens is het verlangen om zelf het einde te bewerken en Gods Koninkrijk te vestigen een uiting van het moderne denken en de tijdgeest van onze eeuw. Wij willen van de wereld immers ook een betere plek maken door actie te ondernemen. Klimaatmarsen, Black Live Matter en wat niet meer zij staan hiervoor symbool. Wil je een betere wereld? Dan begint dat bij jezelf!
 
Dat terwijl de Bijbel leert dat het einde van deze aardse wereld niet een utopie is, maar een distopie. Het einde van deze werkelijkheid zal het resultaat zijn van een steeds kwaadaardigere en chaotischere wereld. Voordat Jezus terugkomt gaat de wereld meer en meer kapot aan de gevolgen van zonde en kwaad. De mensheid zal meer en meer verliezen van wat het heeft verworven naarmate het einde dichterbij komt. Jezus zelf spreekt hier uitvoerig over in Matteüs 24 en Lukas 21, in zijn onderwijs dat bekend is komen te staan als ‘de rede van de laatste dingen.’
Het begint met valse religiositeit en christendom. Vals omdat het niet meer gaat om de ware Messias en de verlossing die Hij heeft gebracht, maar om allerlei andere messiassen die worden opgevoerd. Personen die zich als de verlosser aanbieden, leringen die redding beloven maar welke niet gebaseerd zijn op het evangelie van Jezus, dat soort zaken. Denk bijvoorbeeld aan positief denken, aan God als de grote Therapeut die al je problemen oplost, aan de belofte van rijkdom en welvaart als ons geloof maar groot genoeg is en ga zo maar door. Er zijn vele valse christussen en vele misleidingen die verlossing beloven en in onze tijd lijkt dit zich steeds meer, steeds verder en steeds makkelijker te verspreiden over de wereld door sociale media en de digitale wereld. Dit is een teken van het einde. Het is tendens die zal doorzetten en die sterker zal worden. Met een hernieuwde ontdekking van het evangelie van Jezus, met een wereldwijde opleving en opwekking rondom het kruis (wat de N.A.R. beweert) heeft het niets van doen. Jezus waarschuwt ons voor het tegenovergestelde!
Daarnaast leert Jezus over rampen en oorlogen die zullen toenemen. Als ik dit opschrijf is het zomer 2021 en komen de berichten over natuurrampen als gevolg van klimaatverandering als een golf over ons heen spoelen. Bosbranden op verschillende plekken in de wereld, overstromingen door overvloedige regenval, droogte, extreme hitte en ga zo maar door. Het wordt elk jaar erger en intenser. Wetenschappers, politici en NGO’s menen dat dit zal leiden tot meer en meer onrust in de wereld onder naties en volken. Oorlogen zullen volgen in het kielzog van deze rampen en gigantische vluchtelingenstromingen liggen in het verschiet met alle gevolgen van dien.
Jezus beschrijft deze toenemende rampspoed dus al in zijn rede en Hij besluit dan met de woorden: ‘Dit is slechts het begin van de weeën.’ Dit impliceert opnieuw dat het niet beter wordt, maar slechter. Het komt aldus totaal niet overeen met de visie van de N.A.R. Er komt geen opwekking, wij brengen niet het vrederijk van Gods Koninkrijk en vestigen geen utopie waarin iedereen God volgt in zegen. Het wordt naarmate het einde komt slechter met de wereld. Jezus leert niet dat wij uiteindelijk zullen triomferen en dat Hij dan zal verschijnen. Als het gaat over ons gelovigen dan spreekt Jezus over vervolging en over gehaat worden door alle volken omwille van zijn naam in zijn leringen. Matteüs 24: 13 is veelzeggend: ‘Maar wie standhoudt tot het einde, zal worden gered.’ Niet wie overwint, tekenen en wonderen doet en opwekkingen veroorzaakt, maar wie standhoudt.
 
En dit alles is slechts een bloemlezing. Ik zou er nog veel meer over kunnen zeggen. Het punt is echter wel duidelijk: voordat Jezus terugkomt wordt het niet beter. Er komt geen geestelijke opwekking van heb ik jou daar en wij bewerken niet dat het duizendjarig vrederijk zal komen. Van een overwinnende eschatologie (victorious eschatology zoals dat wordt genoemd in de N.A.R. – zie deel 1) waarin wij de wereld overwinnen in de zeven terreinen en bergen van de cultuur en samenleving, is geen sprake. Hier ontspoort de N.A.R. in zijn theologie. In Nederland is de Kingdom Now beweging een goed voorbeeld hiervan.
 
Bizarre praktijken
Tot slot nog enkele woorden over de excessen die voortkomen uit een radicaal denken vanuit de menselijke ervaring en het daarbij niet hanteren van de objectieve maatstaf en toetssteen van Gods Woord, de Bijbel. Zoals ik al eerder schreef in deel 2 leidt het ontbreken hiervan tot bizarre praktijken. Hier wil ik er een paar van noemen.
 
Fire tunnels.
Al deze opvattingen, al de theologie die ik in de voorgaande twee artikelen besproken heb, geeft aanleiding tot ontsporing in allerlei ronduit bizarre en extreme uitingen. Een voorbeeld hiervan is het ritueel van de ‘Fire Tunnel.’ Deze ‘Fire tunnel’ wordt gezien als een uiting van het werken van de Geest van God. Een ‘Fire tunnel’ is een haag van gelovigen die tegenover elkaar staan (de tunnel). Het idee is dan dat wanneer je als gelovige door de tunnel loopt je met de vervulling van de geest zult worden overspoeld (het vuur of ‘fire’). Wat echter gebeurt is massa-hysterie van hele groepen mensen die totaal de controle kwijt zijn en schokkend, schuddend, lachend op de vloer vallen en soms zelfs groepsgewijs weerloos op de grond op bizarre wijze liggen te lachen of te schokken en te schreeuwen terwijl er overal om hen heen chaos is. Tik maar eens op YouTube bijvoorbeeld de zoekwoorden 'fire tunnel' in om schokkende voorbeelden hiervan te zien.

Dit soort uitingen heeft niets te maken met de werking van de Heilige Geest van God zoals we die in de Bijbel tegenkomen, noch met de leringen die we daar vinden over de Geest. De Geest van God is een Geest van rust en orde, niet van chaos leren we al in de Korinthe-brieven. In Galaten 5 lezen over de vruchten van de Geest dit: ‘Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugd en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing.’ Het zijn slechts twee teksten. Het is opnieuw niet de bedoeling om hier een uitvoerige en complete theologie te geven van de Heilige Geest en zijn werk. Ik geef enkel aan hoe de Bijbel ons dingen meegeeft en onderwijst en hoe dit haaks staat op excessen als hier beschreven. Als de wijsheid van Gods Woord niet de toetssteen is, gebeurt dit vanzelf en dat is niet goed. Op z’n minst moeten aanhangers van de N.A.R. zich verantwoorden in dit Bijbelse licht. Het geeft geen pas om enkel te zeggen: als het voelt als God en als het mij zegent, als het met een oprecht hart gebeurt, is het oké. Dan is het van God. Deze maatstaf is te mager.
 
Grave soaking of grave sucking.
Een ander extreem voorbeeld van de gevolgen van het N.A.R. denken vinden we in de praktijk van ‘grave soaking’ ook wel ‘grave sucking’ genoemd. Hierbij gaan gelovigen liggen op een graf van een beroemd overleden gelovige (het kan ook het knuffelen van een grafsteen zijn) om zijn of haar geestelijke gaven op te zuigen of op te nemen. Men doet dit vanuit de veronderstelling dat die gaven met hen zijn achtergebleven op de plek waar zij liggen. Deze gedachte is afkomstig van apostelen, in dit geval met name Bill Johnson, die dit zo hebben gezegd en geschreven (zie bijvoorbeeld het boek 'The Physics of Heaven') en zoals we hebben geleerd, wat apostelen zeggen is waar en van God. Bill Johnson zegt achteraf als hem daarnaar wordt gevraagd (zie hier) dat hij dit nooit zo bedoeld heeft. Hij zou hebben bedoeld dat we onze voorgangers moeten eren en gedenken, maar hij neemt desondanks geen afstand van de praktijken zelf. Immers als het goed voelt, dan is het goed. De mens is zelf de maatstaf. Dat is jammer, zeker als je beseft dat zelfs zijn eigen vrouw aan grave soaking doet (er zijn foto’s vrij op het internet te vinden hiervan). Als hij dit echt niet zo gewild heeft, dan kan hij met zijn autoriteit hier zo een einde aan maken en er afstand van nemen. Dat gebeurt echter niet.

Deze extremiteit, waarvoor er Bijbels geen enkel bewijs of onderbouwing is te geven, is een uitwas en gevolg van de theologie en opvattingen van de N.A.R. Dit is waartoe het kan leiden als mensen verder willen gaan dan de Bijbel en zichzelf tot maatstaf, toetssteen en autoriteit maken. Daarmee kan er geen andere conclusie getrokken worden dan dat deze beweging en haar denken daarom moet worden afgewezen. Het is theologisch ondeugdelijk, gaat voorbij aan de Bijbel als het Woord van God, maakt van de mens en de menselijke ervaring de maatstaf voor alles en stelt naast wat God ons geeft in zijn Woord de uitspraken van apostelen en profeten op gelijke hoogte qua autoriteit. Dit leidt onherroepelijk tot excessen – zoals ik hiervoor heb laten zien – en tot onbijbels denken over bijvoorbeeld iets als de eschatologie.
 
 
Roelof Ham



Deel 1 lees je hier.
Deel 2 lees je hier.




Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier. 

 

De status van apostelen (en profeten)
Zoals ik in het eerste artikel over de New Apostolic Reformation (N.A.R.) heb uitgelegd (klik hier om te lezen), is het herstel van de bedieningen van apostelen en profeten een van belangrijkste elementen van het gedachtengoed. Het gaat daarbij om een herstel van de Nieuwtestamentische bedieningen van profetie en apostelschap. Deze gaat veel verder dan hoe daar in veel andere evangelische en charismatische gemeenschappen mee om wordt en werd gegaan. Om dit helder en duidelijk te wegen, moeten we eerst terug naar het Nieuwe Testament.
 
De apostelen van het Nieuwe Testament hadden groot gezag, zeker de twaalf die door Jezus zelf waren uitgekozen en waar Mattias na de afval en dood van Judas aan toe was gevoegd. Hun gezag rustte op de Heer die hen had verkozen en op het feit dat ze ooggetuigen waren geweest van Christus in zijn leven, sterven én opstanding. Dit was de kern waaraan ze hun positie dankten: de Heer had hen verkoren en zij waren de ooggetuigen van wat was gebeurd. Voor Paulus, die zichzelf de minste van de apostelen noemt, vindt die uitverkiezende ontmoeting plaats op weg naar Damascus. Daar ontmoet Jezus zijn Heer, die hij op dat moment nog vervolgt. De tekst van Handelingen 9 is in dit verband veelzeggend: Paulus ziet als enige de opgestane Christus, zijn metgezellen horen alleen een stem.
 
Het woord apostel komt van het Griekse apostolos, wat ‘gezondene namens…’ betekent. De door Jezus gekozen discipelen en Paulus waren daarbij de apostelen van Christus omdat ze de directe gezondenen van Christus zelf waren. Zij ‘bewezen’ dit door de tekenen en wonderen die ze deden. De Heilige Geest zette op deze manier een goddelijk uitroepteken achter hun positie en bediening. Zij hadden de autoriteit van Christus in hun spreken.
De Bijbel spreekt naast deze groep apostelen nog over anderen. Adronikus en Junia bijvoorbeeld worden in Romeinen 16 letterlijk eveneens apostelen genoemd. Deze apostelen zijn dus ook gezondenen, maar dan door en namens de Kerk. Zij vertegenwoordigen de Gemeente, soms concreet een plaatselijke gemeente. Dat maakt hun positie iets anders dan die van de twaalf en Paulus en hun status daardoor waarschijnlijk ook.
 
De apostelen van de N.A.R. nu meten zich de status aan van de twaalf en Paulus. Apostel word je daarbij als personen met diezelfde positie in een gemeenschap dat ook in jou zien. Je krijgt dan van hen een bediening die volledig in lijn staat met het apostelschap van de twaalf en Paulus in het Nieuwe Testament. Deze apostelen meten zichzelf daarmee dus een hele grote broek aan. Dit blijkt ook in de praktijk, want wat apostelen zeggen heeft de status van het Woord van God zelf. Dat is een groot probleem in de N.A.R., want daarmee wordt er dus een bron van goddelijke openbaring gecreëerd naast de Bijbel.
 
In de praktijk betekent dit dat de profetieën en uitspraken van apostelen (maar ook van profeten) directief en leidend zijn. Hun openbaringen moeten daarom door de gemeentes worden overgenomen. Zie jij dit niet of zie je het niet zo dan is er iets mis bij jou. Dan werkt in jou ‘de geest van religie’ (wat neerkomt op de valse en schijnheilige geest van uiterlijke religiositeit zoals we die bij de farizeeën zagen) of ‘de geest van Izebel’ met een verwijzing naar de Oudtestamentische verhalen van Elia en zijn tegenstandster koningin Izebel. In het ergste geval heb je ‘een geest van demonie’ omdat je God en zijn profeten en apostelen afwijst.
Zo krijgen de boodschappen van de apostelen en profeten dus een absoluut karakter. Het probleem is daarbij dat wordt vergeten dat niemand perfect en onfeilbaar is, ook deze apostelen en profeten niet. Een voorbeeld? In de verkiezingsstrijd tussen Donald Trump en Joe Biden in 2020, profeteerden een aantal  van deze apostelen en profeten (Jeremiah Johnson, Kris Valloton en vele anderen) dat Donald Trump bij deze verkiezing herkozen zou worden. De geschiedenis leert dat dit niet zo gegaan is. Daarmee wordt hun bewering dat men met absoluut gezag van God spreekt, onderuitgehaald. Het is feitelijk gebleken dat hun profetieën vals zijn en de Bijbel is daar heel duidelijk over: in zo’n geval schrijf je jezelf af en mag je nog blij zijn als je het er levend vanaf brengt. Deutronomium 18 bijvoorbeeld zegt dit over profeten en hun profetieën: ‘Ik zal in hun midden profeten doen opstaan zoals jij (Mozes). Ik zal hun mijn woorden ingeven en zij zullen het volk alles overbrengen wat ik hun opdraag. Wie niet wil luisteren naar de woorden die zij in mijn naam spreken, zal ik ter verantwoording roepen. Maar als een profeet de euvele moed heeft om in mijn naam iets te zeggen dat ik hem niet heb opgedragen, dan moet hij ter dood gebracht worden.’ Misschien vraagt u zich af: is er een manier om te bepalen of een profetie al dan niet van de Heer komt? Die is er inderdaad: als een profeet zegt te spreken in de naam van de Heer, maar zijn woorden komen niet uit en er gebeurt niets, dan is dat geen profetie van de Heer geweest. Heb geen ontzag voor een profeet die zich dat aanmatigt.’
En dit is niet de enige tekst in de Bijbel hierover. Profeten spreken namens de Heer en omdat de Heer zijn reputatie heel serieus neemt worden foutieve en onjuiste profetieën niet licht opgenomen.
 
Ook hierin blijkt eens te meer dat wanneer wij beperkte mensen op een voetstuk plaatsen in een gemeente als dé profeten en dé apostelen, dit een recept is voor fouten, misinterpretaties en verkeerde keuzes. In de Gemeente van Jezus heeft maar een iemand absolute autoriteit en dat is Christus zelf.
 
Het ontbreken van een toetssteen
Dit brengt ons als vanzelf bij het tweede punt waar de schoen wringt: het ontbreken van een absolute toetssteen. Niet alleen personen, maar ook de menselijke ervaringen wordt tot maat van de dingen verheven in kerken en gemeenschappen die de uitgangspunten van de N.A.R. huldigen en in de praktijk brengen. Ervaringen zijn minimaal net zo belangrijk als het Woord van God wat wordt geopenbaard in de Bijbel en door de profeten en apostelen. Echter, zoals ik hiervoor ook al schreef, de mens is niet perfect. Wij zijn weliswaar gered en verlost in en door Jezus, maar blijven onvolmaakt en - totdat Hij ons bij zijn komst definitief verlost - zondig. De duivel zal daarom altijd proberen ingang te krijgen in onze levens en dat ook soms vinden. In die beperktheid ons gevoel en onze ervaring leidend maken voor wat goed is en van God, is gevaarlijk. Hoe oprecht we ook willen zijn. Niemand is altijd sterk genoeg. Zelfs de meest oprechte intenties kunnen fout zijn, want oprechtheid kan geen maatstaf zijn voor waarheid. Ook de nazi’s bijvoorbeeld waren oprecht overtuigd van hun gelijk, maar hadden dat niet. We moeten constant beseffen dat we enkel leven uit genade.
De mens in zichzelf kan daarom nooit de maatstaf of de toetssteen zijn voor wat waar en goed is, laat staan voor wat van God is of niet. Helaas is dit in de N.A.R. wel het geval. Men ziet zichzelf als risicozoekers om zo God en zijn Geest de volle ruimte te geven om te werken. Men gaat het avontuur aan en daarbij geldt in de praktijk: is het goed, voelt het goed, werkt het goed uit, dan is het van God. Dat is de strekking van de argumentatie van gemeenschappen die door deze stroming zijn gevormd. Kijk voor zelfonderzoek maar eens op de website over Bethel Redding www.bethel.com/about. In de daar geplaatste filmpjes gaat het steeds weer over hoe de mensen zelf en vooral hun leiders en apostelen/profeten de maat der dingen zijn.
 
Dat is triest, omdat God ons een andere maatstaf heeft gegeven: zijn Woord, de Bijbel. Daarin is Gods wil geopenbaard. Daarin vinden we alles wat ten leven mag leiden, te beginnen bij het heerlijk evangelie van Jezus Christus zelf. 2 Tim. 3 zegt het heel duidelijk: ‘Elke schrifttekst is door God geïnspireerd en kan gebruikt worden om onderricht te geven, om dwalingen en fouten te weerleggen, en om op te voeden tot een deugdzaam leven, zodat een dienaar van God voor zijn taak berekend is en voor elk goed doel volledig is toegerust.’
Deze tekst is zo klaar als een klontje: we hebben geen andere toetssteen nodig dan dit. Als we Gods Woord centraal stellen en tot maatstaf maken voor ons leven, dan zijn we ‘voor elk goed doel volledig toegerust.’
Dit ontbreekt echter in veel N.A.R. geïnspireerde gemeenschappen. Soms is het er in theorie nog wel (in een geloofsbelijdenis bijvoorbeeld), maar in de praktijk ligt het primaat bij de leiders, bij de apostelen en profeten, en bij de ervaringen en gevoelens van mensen. Een uitspraak van Bill Johnson, de apostel van Bethel Redding, spreekt wat dat betreft boekdelen. Op een opmerking van een interviewers over de positie van de Bijbel zegt hij: ‘The (Biblical) listst don’t contain God, they reveal God. They don’t limit what God can do.’ Nederlands: ‘De Bijbelse lijsten beslaan God niet, zij openbaren God. Ze zijn geen begrenzer op wat God kan doen.’ Dit is onjuist. De Bijbel is de maatstaf voor ons als gemeentes en gelovigen die twee duizend jaar na de opstanding van Jezus nog steeds Hem willen volgen, juist omdat het Gods eigen woorden zijn.

Het is daarom verdrietig om te zien hoe deze beperkte en gemankeerde zienswijze in de praktijk van veel van deze gemeenschappen leidt tot allerlei vage, vreemde en ronduit bizarre praktijken en vormen. Dit doet het getuigenis van Christus geen goed. Sterker nog, gaan we deze weg dan leidt dit altijd tot steeds meer ontsporingen. Helaas zullen we dat in het volgende en laatste artikel zien.
 

Roelof Ham


Deel 3 lees je hier.
Deel 1 lees je hier.




Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier. 

​

‘Voor alles is een tijd,’ zei Prediker en daarmee beschreef hij een van de wetmatigheden van het leven: alles heeft een begin en een einde. Maar ieder einde is ook weer het begin van iets nieuws.
Dit geldt zeker voor Stichting Promise. Na 37 jaar arbeid stopt br. Gerard Feller in oktober met zijn werkzaamheden. Hij is er vanaf het begin af aan bij geweest en heeft de stichting altijd met kunde, wijsheid en liefde gedragen. Zijn aanstaande stoppen heeft ons als bestuur en redactie aan het denken gezet over de toekomst. Daarvan willen wij u deelgenoot maken.
 
Aangezien de oplage van ons tijdschrift nog maar klein is en de kosten daarvan aanzienlijk, hebben we besloten om verder te gaan als online medium. In oktober verschijnt het laatste nummer van Promise. We zullen desalniettemin evenzoveel en evenzo goede artikelen blijven publiceren, alleen nu rechtstreeks op de website. Daarbij willen we ook ons Engelstalige deel, dat heel veel mensen bereikt van overal uit de wereld, door laten groeien en verder tot bloei laten komen.
Hier hoort ook deze nieuwe website bij www.stichtingpromise.com. De komende maanden zullen we het materiaal van de bestaande site overzetten naar deze en dan aan het einde van het jaar zullen we daar definitief hier naar overgaan.
 
Daarnaast willen we onze vleugels uitslaan naar sociale media, met name naar YouTube. We willen interviews gaan houden met theologen, schrijvers, ethici, voorgangers en andere denkers over allerlei onderwerpen die bij de Stichting Promise passen. De opzet is hierbij verkennen, luisteren en ontdekken en zo verdieping en inzicht krijgen in wat er speelt en waar iemand zich mee bezig houdt.
 
Al 37 jaar gaan we onze weg met Stichting Promise en al die tijd heeft God ons gedragen en geleid. Hij heeft ons gezegend. Velen van u hebben die reis, geheel of gedeeltelijk, met ons meegemaakt. Daar zijn we dankbaar voor. Ons doel is u tot zegen te zijn en u te ondersteunen in uw wandel met God door richting te wijzen waar dat kan. We bidden en hopen dat we dat in de toekomst mogen en kunnen blijven doen.
 
U kunt ons werk op uw beurt ondersteunen met gebed. Dat hebben we zo nodig. Bidden voor elkaar is belangrijk. Bekijk in alle rust deze nieuwe site en wen zo alvast een beetje aan de nieuwe layout. Mail ons gerust als u iets mist of graag zou willen zien. Feedback is altijd welkom en wordt gewaardeerd. Mogen wij u ook vragen ons te ondersteunen als dat binnen uw mogelijkheden ligt? In het verleden hadden we de inkomsten van de abonnementen van het tijdschrift. Dat stopt na het laatste nummer. Toch houden we onkosten. Met een donatie zou u ons en ons werk erg helpen.
 
De toekomst ligt voor ons en vol vertrouwen gaan we voorwaarts. Met de Heer. Met u. Samen zoeken naar de wil van God in ons leven op het gebied van pastoraat, ethiek, geestelijke stromingen en geloofsverdediging. Samen tot zegen voor de wereld, samen ons laten gebruiken door de Heer als richtingwijzers op het smalle pad.
 
Roelof Ham
(nieuwe) Hoofdredacteur en voorzitter Stichting Promise
 

Inleiding
Dit artikel is het eerste in een serie van drie. In dit eerste artikel leg ik uit waar de invloedrijke beweging van de New Apostolic Reformation (N.A.R.) voor staat en wat zij inhoudt. In de volgende twee artikelen zal ik de accenten en theologische uitgangspunten van de N.A.R. wegen op hun houdbaarheid en waarde in het licht van Gods Woord en de goede, heilzame Weg die daaraan wordt geboden. Eerst echter hier aandacht voor de beweging zelf.

​

Lastig te pakken
De N.A.R. is een invloedrijke beweging in evangelische en charismatische wereld van de VS. Zoals zovaak echter waaien de opvattingen van deze beweging met de tijd over de oceaan naar ons deel van de wereld en beïnvloeden ook bij ons evangelische en pinksterkerken. In Nederland kennen we de N.A.R.-beweging onder verschillende namen als de Nieuw Apostolische Beweging of het Kingdom Now denken. Het lastige hierbij is dat de N.A.R. geen afgebakende entiteit is. Zo is er geen kerkgenootschap aan verbonden en er zijn geen gemeentes die zichzelf als N.A.R. identificeren of dit op de gevel van hun kerkgebouwen hebben staan. Het is in die zin een ongrijpbare stroming die uitwerkt en doorwerkt, maar niet in een hokje geplaatst kan worden.
Toch is de invloed reëel. De opvattingen en accenten van dit denken werken door en hoewel niet strak omlijnd naar denominatie of kerk, zijn deze opvattingen duidelijk te herkennen. Onderzoekers weten dan ook feilloos een aantal kenmerken te geven die gelovigen en gemeenschappen die de gedachten van de N.A.R. aanhangen delen, net als een aantal gemeentes en predikers die daarbij horen.
 
Oorsprong
Het begint allemaal bij de persoon van C. Peter Wagner (1930-2016). Hij was een voorganger en daarnaast professor aan het Fuller Theological Seminary in California. In de jaren ‘70 & ‘80 begon hij te spreken over het herstel van de gave en bediening van eerst profeten en later apostelen. Deze bedieningen kwamen opnieuw in de Gemeente van Jezus op de wijze zoals ze ook in de tijd van het Nieuwe Testament hadden gefungeerd, zo stelde hij.

De term die hierbij hoort is de zogenaamde ‘Third Wave’ of Derde Golf. Wagner geloofde dat de Eerste Golf de opwekking in de Asuza-street in Los Angeles was aan het begin van de twintigste eeuw waaruit de Pinksterbeweging is ontstaan. De Tweede Golf vond plaats in de jaren ‘60 van de vorige eeuw. Wagners ideeën staan historisch in deze lijn van vernieuwing en opwekking en moeten in het verlengde hiervan gezien worden; de Derde Golf is het vervolg van Gods werk dat met de Eerste Golf begon. Het vangt aan met het herstel van de vijfvoudige bediening van de Bijbelse tijd. Deze vijfvoudige bediening beslaat de vijf ambten of taken die we in het Nieuwe Testament en meer specifiek in Efeze 4 vers 11 vinden, waar staat: ‘En Hij is het die apostelen heeft aangesteld, en profeten, evangelieverkondigers, herders en leraren…’ Deze vijf keren door de kracht van Gods Geest terug in de Kerk met daarbij dus met name de nadruk op profeten en apostelen.

Misschien vraagt u zich af of die bedieningen dan ooit weg waren geweest? We hebben immers altijd leraren, herders en evangelieverkondigers gehad, om maar eens wat te noemen. Dat is waar, maar waar de N.A.R. specifiek voor staat is een herstel van deze bediening met de autoriteit van het Nieuwe Testament en het gezag dat daarbij hoort. Laat ik dit verduidelijken met de gave van profetie. In veel charismatische en evangelische gemeenschappen worden er profetieën uitgesproken. Die zijn echter altijd beperkt qua strekking en omvang. Als iemand een profetie heeft dan wordt die aangehoord en aangenomen als deze betrouwbaar is, maar zij heeft niet per definitie gezag en autoriteit als het Woord van God over alle kerken en gelovigen. Het staat eenieder vrij om er iets mee te doen of niet, zowel gemeenschappen als individuen. Bovendien staat het Woord van God, de Bijbel, altijd nog hoger. Profeten binnen de N.A.R. hebben echter een zo grote autoriteit dat hun woord absoluut is. Als zij spreken, spreken zij profetieën rechtstreeks van God zelf en als het erop aankomt worden hun uitspraken in de praktijk meestal even hoog of zelfs hoger aangeslagen dan Gods woorden in de Bijbel. Ditzelfde geldt voor de bediening van apostel.
Dit is dus omdat er sprake is van het herstel van de bedieningen van de eerste apostelen in het Nieuwe Testament, die evenzo dit gezag hadden. De Derde Golf van werking van de Heilige Geest begint met het herstel van deze bedieningen én hun autoriteit.
 
Nadat C. Peter Wagner deze ideeën voor het eerst had verwoord, zijn ze met de tijd gaan doorwerken en hebben ze voet aan de grond gekregen in een paar belangrijke en bepalende gemeentes en sprekers. Hierdoor verspreidde het gedachtengoed zich immer verder. Sleutelfiguren en gemeentes die door onderzoekers op het gebied van de N.A.R. worden onderscheiden zijn de Bethel Kerk in Redding California en haar voorganger en apostel Bill Johnson, de al eerdergenoemde C. Peter Wagner, de gemeente IHOP (the International House of Prayer) in Kansas met haar voorganger en apostel Mike Bickle, Lou Ingoll, Randy Clark, Rick Jorner en vele anderen. Veel van dezen erkennen zelf niet dat ze tot de N.A.R. behoren. Bill Johnson beweert bijvoorbeeld dat hij er nog nooit van gehoord had tot 2018 toen iemand anders hem ernaar vroeg (zie bijvoorbeeld https://www.youtube.com/watch?v=i3kO3jkDOVM), maar of ze de naam dragen of niet, feitelijk hangen ze wel de gedachten en uitgangspunten van deze beweging aan. En omdat deze kerken en sprekers veel invloed hebben op de evangelische en charismatische wereld van het westen verspreidden de ideeën van de N.A.R. zich via hen en hun gemeenschappen.
 
 
Theologische uitgangspunten en kenmerken.
 
Herstel Nieuwtestamentische bedieningen – apostelen en profeten
Een van de belangrijkste kenmerken van de N.A.R. is dus de gedachte van het herstel van de bediening van profeten en apostelen in Nieuwtestamentische zin door de Heilige Geest. De apostelen en profeten hebben een aanstelling met de bijbehorende autoriteit die rechtstreeks van God is afgeleid. Zij leiden de gemeentes van God en krijgen daarvoor inzichten in visioenen, dromen en woorden. Deze nieuwe openbaringen moeten gedeeld en aangenomen worden door gelovigen, want wat zij zeggen is letterlijk het Woord van God. Neemt iemand dit niet aan dan is dat een teken van ongeloof en onbegrip, dan is dat de dezelfde ‘religieuze geest die in de farizeeën werkzaam was’ en in het ergste geval zelfs een uiting van demonie en duivelse tegenwerking.
 
Overwinningseschatologie
Een tweede kenmerk is hun geheel eigen, unieke visie op de laatste dingen. Hun eschatologie (letterlijk ‘de leer van de laatste dingen’) wordt wel omschreven als overwinningseschatologie of in het Engels ‘Victorious Eschatology’. Dit staat haaks op de meer traditionele opvatting die door een meerderheid van evangelische en charismatische christenen wordt aangehangen en geloofd. Deze traditionele visie leert dat de wereld eerst slechter, kwaadaardiger en goddelozer wordt voordat Christus terugkomt: de liefde verkilt, de tegenmacht openbaart zich omdat de weerhouder wordt weggenomen en er breekt een tijd van grote benauwdheid aan. Deze visie is gebaseerd op de vele Bijbelteksten die dit leren.

De N.A.R. ziet dit echter anders. Zij geloven dat het de taak van de Kerk is om het Koninkrijk van God in de wereld te laten komen en te laten overwinnen. Dan pas komt Christus terug. Ook hierin spelen de apostelen en profeten een sleutelrol. Zij beroepen zich op Johannes 14: 12 waar Jezus het volgende zegt: ‘Waarachtig, ik verzeker jullie: wie op mij vertrouwt zal hetzelfde doen als ik, en zelfs meer dan dat, ik ga immers naar de Vader.’ Het accent ligt voor de aanhangers van de N.A.R. in dit vers op het ‘zelfs meer dan dat’. Men gelooft dat door de werking van de Geest en de bediening van de apostelen en profeten, men met het verstrijken van de tijd steeds grotere wonderen en tekenen zal doen. Zelfs nog groter dan die van Jezus en dat dit er uiteindelijk toe zal leiden dat de wereld zo onder de indruk komt dat het Koninkrijk van God zal doorbreken in een grote opwekking. Dán komt Christus en zal het einde daar zijn.
 
Dominion Theology
In dit verband moet ook gesproken worden over de zeven heuvels, bergen of sferen van de cultuur die gedomineerd moeten worden, ook wel ‘dominion theology’ genoemd. Het idee hierachter is dat er in de goddeloze wereld om ons heen zeven terreinen zijn waarop het Koninkrijk van God moet gaan domineren en overwinnen. Welke zeven sferen dit exact zijn verschilt een beetje per kerk, spreker en aanhanger. De meest voorkomende indelingen hebben in ieder geval een combinatie van deze: onderwijs, religie/spiritualiteit, familie/relaties, zaken/business/economie, regering/militair, kunst/entertainment en media. Als de Kerk van Jezus sterk genoeg is en de Geest voldoende kan werken (met een beroep op het eerdergenoemde Johannes 14: 12), kunnen we als gelovigen deze terreinen overnemen en ze fundamenteel veranderen. Zo kunnen we een Rijk creëren waarin Christus wordt verheerlijkt, waarna Hij kan terugkomen.
Sommige aanhangers van de N.A.R. gaan hierin zover dat ze geloven dat wij het duizendjarig rijk kunnen bewerkstelligen (post-millenialisten). Anderen geloven dat we een heel eind kunnen komen, maar dat Christus het laatste zetje geeft (pre-millenialisten). Het basisprincipe is echter bij beide hetzelfde: als wij overwinnen op deze terreinen en de victorie behalen, dan zal het einde komen. De eschatologie berust dus op een visie waarbij wij zelf de wereld tot een betere plek kunnen maken. In Nederlandse kerken vind je dit nieuwe gedachtengoed terug in de ideeën van Kingdom Now. Ook zij geloven in een heersen over sferen en een overwinningseschatologie die mensen zelf bewerken.
 
‘Bijbelvertaling’
Tot slot nog korte opmerking over The Passion ‘Bijbelvertaling’. Ik zet ‘vertaling’ hierbij bewust tussen aanhalingstekens, omdat dit feitelijk niet een echte vertaling is. Het is meer een parafrasering of hertaling, zoals dat ook wel wordt genoemd. The Passion is het resultaat van de inspanningen van een man: Brian Simmons. Dat is op zich al bijzonder, want gangbare Bijbelvertalingen (bijvoorbeeld van het Nederlands Bijbelgenootschap) worden gemaakt door hele cohorten geleerden, taalwetenschappers en theologen gezamenlijk. In dit geval is dat niet zo. Brian Simmons heeft alles in zijn eentje gedaan, hoewel hij beweert wel ruggespraak te hebben met anderen (maar dat niet onderbouwt). Hij is daarbij niet gespecialiseerd als wetenschapper, theoloog of taalwetenschapper in de Bijbelse talen. Hij baseert zich op een goddelijke openbaring. Hij zou in de hemel rechtstreeks van Jezus hebben gehoord dat hij dit moest gaan doen. The Passion is geschreven vanuit de overtuigingen van de N.A.R. en dat vind je terug in de gekozen bewoordingen. Waar nodig worden teksten aangepast of uitgebreid. De Psalmen bijvoorbeeld zijn in The Passion veel langer dan in de grondteksten of bij andere vertalingen, simpelweg omdat er letterlijk meer tekst is toegevoegd door Brian Simmons.
The Passion is populair en wordt gebruikt in verschillende Engelstalige Pinksterkerken en evangelische gemeenschappen. Bij nader onderzoek blijkt echter dat The Passion niet tot de betrouwbare Bijbelvertalingen kan worden gerekend. Het is een subtiele, maar desalniettemin niet goed te keuren verdraaiing van de tekst die God ons in het Hebreeuws en Grieks heeft gegeven.
 
In twee volgende artikelen zal ik de bovenbeschreven kenmerken wegen. Dan zullen we zien hoe de N.A.R. zich verhoudt tot de gezonde en voedzame leer die de Bijbel ons voorhoudt.
 
 
Roelof Ham



Deel 2 lees je hier.
Deel 3 lees je hier.



​
Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier. ​

 
 
 

Op 1 februari 2011 kondigde het Kepler-missieteam van NASA (de organisatie die verantwoordelijk is voor het Amerikaanse civiele ruimtevaartprogramma) (12) aan dat ze 1.235 exoplaneten hadden ontdekt. Exoplaneten zijn planeten die draaien om een andere ster dan de zon. Het bestaan van deze planeten is voornamelijk afgeleid van indirecte waarnemingen en daarop gebaseerde berekeningen. Het primaire wetenschappelijke doel van de Kepler-missie, gestart op 6 maart 2009, was het bepalen van de fractie van planeten ter grootte van de aarde die ronddraaien in de zgn. ‘circumstellaire bewoonbare zones’ (circumstellar habitable zones CHZ's) van hun gaststerren. Een zogenaamde terrestrische (=aardse) planeet is een planeet binnen de CHZ die mogelijk vloeibaar oppervlaktewater kan vasthouden, een eerste vereiste voor leven. 
Het Kepler-missieteam zoekt naar planeten met behulp van de fotometrische transitmethode, waarbij een ster iets dimt als een planeet tussen ons en de ster kruist. Deze methode wordt sinds 1999 met succes toegepast met kleine telescopen op de grond, maar de Kepler-telescoop is veel gevoeliger dankzij haar locatie buiten de atmosfeer van de aarde. 
Wat de aankondiging van 1 februari 2011 echt historisch maakte, was de ontdekking van drie tot zes mogelijke exoplaneten die minder dan twee keer zo groot waren als de aarde. Dus nu weten we voor het eerst in de geschiedenis dat planeten die qua grootte vergelijkbaar zijn met de aarde in een baan om andere zonachtige sterren draaien. Hoe vaak komen ze voor? Op basis van waarnemingen van meer dan honderdvijftigduizend sterren tijdens de eerste vier maanden dat Kepler actief was, schatten astronomen dat 1 tot 3 procent van de zonachtige sterren planeten heeft die hooguit twee keer zo groot zijn als de aarde en wel binnen hun CHZ's (1). Dit resultaat is nog steeds voorlopig, gezien de korte duur van de observaties tot nu toe, maar de lopende observaties in 2012 en 2013 zouden ons een flink aantal moeten opleveren.  
Deze ontdekkingen hebben de oude vragen over het leven buiten de aarde en onze plaats in het universum weer naar voren gebracht. Zijn aardachtige planeten zeldzaam? Zijn we alleen, of zou het universum vol leven kunnen zijn? Wat zijn dan de filosofische en theologische implicaties? 
​

​

Openbaring van God en onze afstemming op Hem
Denken met God… wat bedoelen we daarmee? We bedoelen zó één met God zijn dat je gedachten verweven raken met de Zijne. Dat je gedachten als het ware rijmen met de Zijne, zóals wanneer twee mensen goed op elkaar afgestemd samen ergens over brainstormen en tot de conclusie komen, dat ze er vrijwel gelijk over denken. Met God is dit bijzonder. Hij is zó enorm groot... we kunnen met God denken, dat wil zeggen: in onderlinge afstemming samen met Hem denken, omdat God Zichzelf aan ons wil openbaren, als wij er open voor staan. 
Een aspect van geestelijke vorming is onze menselijke hersenen te onderwijzen om van God te houden en om samen met Hem te denken. Voor dat laatste gebruiken we ook wel het werkwoord contempleren. Zowel liefhebben als dit contempleren zijn in de basis relationeel. De menselijke hersenen hebben een relationeel deel, een deel dat bezig is in betrokkenheid met anderen, dat getraind en opgebouwd kan worden, juist door het oefenen van het liefhebben en denken met God. Laten we even goed kijken naar dit relationele deel van de hersenen zodat het hoe en waarom hiervan wat meer duidelijk wordt. 
​