Veel gestelde vragen en antwoorden

Veel gestelde vragen - een standaardartikel

 
Als Stichting Promise krijgen we voortdurend vragen over allerhande varianten in alternatieve therapieën en ‘behandelwijzen’. [1] Vragen zoals: kent u deze therapie en wat vindt Promise daarvan? Is er een reden waarom jullie een bepaalde benadering op grond van de Bijbel afraden of niet? En zo, ja wat is dan die reden? Bent u bekend met deze ‘heler’ of ‘therapeut’ en kan ik daarmee in zee gaan? En ga zo maar door.
Vele terechte en kritische vragen over even zovele ‘behandelwijzen’, therapieën en behandelaars. Het is voor ons kleine team van vier vrijwilligers niet te doen om dat allemaal bij te houden. Je zou er een dagtaak aan kunnen hebben, zeg maar. Steeds weer duiken er in het alternatieve circuit nieuwe therapieën op, steeds weer ontstaan er varianten van reeds bekende werkwijzen, waarbij het nieuwe niet direct herkenbaar is en een andere naam draagt, maar nog wel dezelfde wortels en bron heeft. We hebben daarom besloten om dit artikel te schrijven, waarin we een aantal basisprincipes en een beslisboom willen geven die als leidraad kunnen dienen bij de beantwoording van bovengenoemde veel gestelde vragen. Daarnaast kunt u altijd gebruik blijven maken van ons uitgebreide archief op het gebied van bijvoorbeeld ethiek en alternatieve therapieën.
 
Bij het afwegen van alternatieve ‘behandelwijzen’ en therapieën kun je jezelf altijd de volgende drie afwegingen voorleggen.
 

Afweging 1 – Informeren 
 
A. Kennis van de alternatieve therapievorm
‘Weet wat je eet’, was een bekende slogan uit het verleden. Hetzelfde principe gaat ook op voor alternatieve therapievormen: weet wat je tot je neemt en waar jij je mee inlaat. Doe dus onderzoek en verdiep je vooral ook naar achtergronden. Er zullen maar weinig therapieën openlijk worden aangeboden als occult of gebaseerd op gevoel, magisch denken, etc. Alles wordt door voorstanders verkocht als verantwoord en (wetenschappelijk) onderbouwd. Zoek daarom die kennis niet alleen bij de mensen die lyrisch zijn over de therapie en/of die deze vorm aanbieden, maar ook bij tegenstanders en sceptici, bij goede en gedegen christelijke bronnen en bekijk ook de wetenschappelijke achtergrond en weging ervan, voor zover je die kunt vinden. Maatgevend daarbij moet zijn of het uit een schone bron komt.
 
B. Wat leert Gods Woord over deze therapievorm?
Denk je erover om een bepaalde therapie uit het alternatieve circuit te gaan volgen? Vraag je dan af hoe deze zich verhoudt tot de uitgangspunten van geloof in Gods Woord, de Bijbel. Dit veronderstelt ten eerste dus kennis van Gods Woord. Filippenzen 1: 9 en 10 leert dat wij mogen groeien ‘in kennis en alle fijngevoeligheid, opdat u kunt onderscheiden wat wezenlijk is…’ Kennis is van levensbelang. Het is dus evenzeer van levensbelang dat we die kennis opdoen door studie te maken in en van de Bijbel. 
 
Van daaruit kunnen we vervolgens vragen gaan beantwoorden als: wordt God ermee geëerd als de enige die redt als jij hiermee inlaat? Krijgt Jezus als Geneesheer de ruimte? Past de achterliggende filosofie en spiritualiteit van deze therapievorm bij de Bijbel? Heel vaak zijn alternatieve therapievormen gebaseerd op oosterse spiritualiteit, mystiek en New Age. Belangrijk kenmerk daarvan is dat het goddelijke wordt vermengd met het menselijke. Daar waar de Bijbel onderscheid maakt tussen Schepper en geschapene, gaat oosterse spiritualiteit, mystiek en New Age uit van het goddelijke in de mens en schepping. Zo zijn er (goddelijke) energiebanen die stromen in levende wezens, chakra’s die in balans moeten worden gebracht, de aarde en de kosmos die een spirituele kracht in zich hebben (‘chi’ of een andere variant ervan) en ga zo maar door. De Bijbel leert echter dat God God is en dat wij dat als zijn schepsels niet zijn. Het goddelijke zit niet van nature in ons. 
Een andere alarmbel is het zoeken naar balans tussen goed en kwaad. Ook dat is oosters en ook dat vinden we terug in de westerse New Age. Denk aan het symbool van Ying en Yang, zwart en wit, mannelijk en vrouwelijk, goed en kwaad. Als de balans in het lichaam verstoord is dan zouden mensen ziek worden en zou hij of zij psychische problemen en blokkades krijgen. Het herstel van evenwicht, het herstel van balans is dan de weg naar heling en genezing. Gods Woord laat echter een andere weg naar herstel zien: niet het evenwicht tussen goed en kwaad, niet zwart én wit, maar vergeving van zonden en reiniging van alle ongerechtigheden. Heiliging en uiteindelijk vervolmaking in Christus. ‘Al waren uw zonden als scharlaken, ze zullen wit worden als sneeuw’, zegt God in Jesaja 1: 18.
 

Afweging 2 – Hoe werkt het?
Dat alternatieve therapieën kunnen werken, betwisten wij bij Promise niet. De vraag is dan ook niet of een therapievorm iets doet, maar vooral hoe het dat dan doet? Centrale en belangrijkste vraag daarbij is of iets aantoonbaars en verklaarbaar werkt of niet. Is er sprake van werkzaamheid uit stoffen bijvoorbeeld? Natuurgeneeswijzen die werkzame bestanddelen uit planten nemen tot ons welzijn, zijn hier een goed voorbeeld van. Nog tot op de dag van vandaag ontdekken wij allerlei nieuwe toepassingen en werkwijzen van wat God in al zijn wijsheid in de schepping heeft gelegd. Deze geneeswijzen kunnen we met dankbaarheid gebruiken, omdat ze door Hem gegeven zijn. Hun werkzaamheid is aan te tonen en te onderbouwen met logica, data en onderzoek.
Anders wordt het bij veel alternatieve (psychologische) therapievormen. De exacte werkwijze daarvan is niet of nauwelijks bekend. Dat hoeft niet per definitie een probleem te zijn, maar we waarschuwen er wel voor. Wij hebben uit onze jarenlange ervaring in het alternatieve circuit namelijk geleerd dat veel ervan is gebaseerd op suggestie en soms zelfs keihard bedrog, of dat het werkt omdat het de bron heeft in het occulte. De duivel en zijn trawanten willen immers best een ruil maken: jouw ziel voor een tijdelijke ‘genezing’ of ‘verbetering’. In de praktijk blijkt dan uiteindelijk dat het middel veel erger was dan de kwaal waarop het werd toegepast, maar dat hoor je vaak niet meer. Stel jezelf daarom voortdurend de vraag of er iets aantoonbaars en verklaarbaars werkt in deze therapievorm of dat het richting ‘magie’ [2]gaat (wat altijd gepaard gaat met manipulatie om macht over iets of iemand te krijgen), omdat de werkzaamheid niet kan worden aangetoond anders dan met een verwijzing naar verbeeldingskracht/geestelijke machten, of lichaamsbeelden en filosofische overtuigingen die geen basis hebben in de werkelijkheid noch Gods Woord (zie ook punt 1). Veel therapeuten beweren dat er onaangebroken (goddelijk) potentieel is in de mens, dat zich kan uiten als die wordt aangetapt, maar dat is niet waar. Dit mensbeeld is pertinent onbijbels, evenals vele andere alternatieve mensbeelden die vooral het goddelijke en menselijke vermengen. In zo’n geval is het een duidelijk teken dat we met een therapie te maken hebben die afgewezen moet worden. 
 
Maar kan er dan niet iets zijn dat wel werkt, waarvan nog niet is aangetoond hoe, terwijl dat later wel zal blijken? Ja, dat zou uiteraard kunnen. Ons menselijk kennen is maar beperkt, leert immers Gods Woord. Het risico echter dat je in een kuil valt waar je niet zomaar meer uitkomt als jij je vergist, is levensgroot. ‘Bij twijfel niet doen’ is een verstandig motto voor een christen in deze. Mocht later alsnog blijken dat er wel sprake is van concrete werkzaamheid (wat ook blijkt uit herhaalbaar onderzoek en wat met logica, kennis en gezond verstand te verklaren is), dan kun je alsnog kiezen om je ermee in te laten. Daarbij laat de Geest van God die werkt zich niet manipuleren of sturen door de mens. Een occulte genezer moet zich altijd opladen of kan op commando iemand genezen tijdens een ‘spreekuur’, gelovig of niet. Dat is niet hoe Gods Geest werkt. Hij is vrij en werkt hoe, waar en wanneer Hij wil. Hij is niet gebonden aan personen, tijden of plaatsen. Gaven van genezingen (1 Kor. 12: 10, 28) kunnen dus ook niet geclaimd worden of doorgegeven. Er mag om gevraagd worden, maar Gods Geest is vrij om te doen zoals Hij wil.
 
Let daarbij op dat ook in het reguliere circuit inmiddels allerlei therapieën zijn binnengeslopen die geen basis hebben in aantoonbare werkzaamheid. Deze therapieën zijn voor een groot deel terug te voeren op het alternatieve en magische denken met bijbehorend wereldbeeld. Een goed voorbeeld hiervan is hypnotherapie voor kinderen. Dit wordt binnen Nederlandse ziekenhuizen en door kinderartsen verkocht als wetenschappelijk en verantwoord. Het zou niets te maken hebben met hypnose en dergelijke, maar dat is een leugen. 
 
​
Afweging 3 – Wie past de therapie toe?
Wat ons opvalt bij allerlei therapieën in het alternatieve circuit, is dat veel therapeuten en behandelaars allerlei vormen van therapie aanbieden. Hun werkzaamheden blijven vaak niet beperkt tot één ‘behandelwijze’. Soms bieden zij daarbij ook therapieën aan die wellicht an sich niet direct schadelijk of verkeerd zijn, maar zij nemen daarin zichzelf wel mee als behandelaar. En als behandelaars houden zij zich dan vaak daarnaast ook nog bezig met allerlei occulte behandelvormen. Ze praktiseren bijvoorbeeld waarzeggerij of spiritisme, doen aan reiki, healing touch of een andere variant van energieoverbrenging. Zelfs als je bij zo iemand een ‘schone’ behandelwijze zou vinden, dan nog is de bron zo besmet dat je er niet op kunt vertrouwen dat iemand zuiver omgaat met wat jij hem of haar vraagt. Zo weet jij niet of iemand bij een gangbare massagebehandeling stiekem toch ook (bewust, dan wel onbewust) reiki gebruikt. De scheiding die er op papier is, wordt in de praktijk niet altijd zo scherp gemaakt. Wellicht vraag jij je af of je hiervoor niet beschermd bent, want je laat je er dan immers niet bewust mee in en stelt jezelf er niet bewust voor open. Dit is waar, voor zover jij het niet weet of niet kunt weten. Christenen hoeven in die zin niet angstig en krampachtig te leven, want ‘Hij die in ons is, is groter dan hij die in de wereld is,’ zegt 1 Joh. 4: 4. Maar laten we evenmin naïef en blindelings alles en iedereen vertrouwen. Als jij bewust een ‘heler’ opzoekt waarvan je door even op diens site te kijken kunt ontdekken dat er meer aan de hand is, dan speel je op z’n minst met vuur om met hem of haar in zee te gaan. Wij hebben een eigen verantwoordelijkheid en die moeten we niet licht nemen. 
 
Beslisboom

​Tot slot
Keuzes maken hoort bij een (gelovig) leven. God heeft ons daarvoor ook de mogelijkheden gegeven in ons verstand, in Zijn Woord en door de leiding die Hij door zijn Heilige Geest wil geven. Blijf zoeken en bidden en vind je weg. Iedere therapie, therapeut, medicijn of behandelmethode moet door uw persoonlijke geweten als een middel gezien kunnen worden om God erdoor te danken.
 
Persoonlijk vind ik hierbij het principe van rust heel belangrijk. Als ik afweeg en ik kom op basis van het bovenstaande tot een conclusie, dan mag ik verwachten vrede te ervaren die Gods Geest mij geeft. Bij enige onvrede of een gevoel van twijfel houd ik mij er verre van en zet de stap niet. Je moet geen risico’s opzoeken. De vrede van God is als het fluitje van de hemelse scheidsrechter in deze. 
Bovenal echter wil ik eindigen met datgene waar het uiteindelijk allemaal om draait: God, de Heer en Vader, Jezus de Zoon en de Heilige Geest. Het gaat uiteindelijk niet om wat wij willen, maar om wat God wil, Zijn doelen, zijn voorwaarden. En dat is zo mooi, want de Drie-enige God is bij machte meer te doen dan wij bidden of beseffen. Hij houdt de wereld in Zijn hand en zal volvoeren. Ook in uw leven. Vertrouw op Hem. Hij is onze Geneesheer!
 
Namens het team van Promise,
Roelof Ham
 
​
Met dank aan br. Gerard Feller voor het beschikbaar stellen van de beslisboom
 
 
 
 

Noten:
[1] We schrijven ‘behandelwijze(n)’ bewust tussen aanhalingstekens, omdat er weinig echte behandeling plaatsvindt bij het overgrote deel van deze therapievormen. Waar dat wel het geval is, is er vaak sprake van een middel dat erger is dan de kwaal, omdat men zich inlaat met de machten van de duisternis die niets voor niets geven en altijd een hogere prijs terugvragen.
 

[2] De oudtestamentische varianten van toverijen of magie zijn bij de meeste christenen wel bekend. De moderne varianten zijn minder bekend. We noemen enkele voorbeelden van bezweringstoverij zoals: belezen, mentale suggestie, vervolgingsmagie, liefdesmagie; en voorbeelden van rituele magie, zoals: magische orden, hekserij, satanisme, geestdrijverijen, bloed-pakten, medische magie, bewustzijn veranderende methoden, etc.
Speciaal noemen we nog de moderne magie van de geest, zoals: visualisatie, positief denken, hypnose, etc., die juist in onze tijd zo'n opgang maken. En die onder het mom van nieuwe wetenschap, moderne theologie en (para)psychologie subtiel hun intrede doen in de maatschappij. De nieuwe succesformule is zelfontwikkeling en ontplooiing, ook wat betreft het praktiseren van ’paranormale’ gaven.
 ​



​


Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier.