Autogene Training
Door br. Gerard Feller
De eerste cursus autogene training (A.T.) bestaat uit ongeveer 7 lessen In de behandelingsmethoden van psychosomatische klachten neemt A.T. Langzamerhand een belangrijke plaats in.
A.T. is een methode van zelfhypnose die door systematische oefening uit het zelf (autogeen) wordt ontwikkeld. Het is een ingreep in zichzelf via geleidelijke zelfontspanning en zelfverlossing d.m.v. geconcentreerde zelfhypnose en specifieke formules.
A.T. werd ongeveer in 1910 door prof. J.H. Schultz in Berlijn ontwikkeld. Hij fundeerde de methode op een aantal oosterse mystieke wortels nl. de yoga uit het Hindoeïsme en de transcendente meditatie alsmede de Boeddhistische Zen, dit worden ook wel de grensgebieden van de A.T. genoemd.
Een van de uitgangspunten is de veronderstelling dat psychische spanning zich uitdrukt in spierspanning. Bij een neurose bv. zou men omgekeerd door spierspanning te verminderen en de algemene toestand verbeteren en het neurotisch lijden zou zijn grote proporties verliezen. Men denkt door de spierspanning te reduceren de psyche gunstig te beïnvloeden en innerlijke rust te weeg te brengen.
Dit is dan ook volgens prof. Schultz het uiteindelijke doel via vermindering van spierspanning genezing van neurosen, bevrijding van angsten en irritaties, verder het aankweken van een gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen dit alles door het mobiliseren van ‘innerlijke krachten’.
De A.T. bestaat uit 2 trappen; de onderbouw voor beginners, en de bovenbouw voor meer gevorderden. De methode bestaat uit precies de door prof. Schultz voorgeschreven oefeningen met de daarbij behorende formules uit te voeren, die overigens tegenwoordig uitgebreid zijn door zijn opvolgers.
van ruim een uur. De tweede begint meestal een half jaar later.
DE HOUDING VAN DE CURSIST
Veel meer dan bij andere cursussen is het volgende van belang:
ledere cursist moet van te voren innerlijk bereid zijn en een open en positieve instelling hebben naar de trainer toe.
- De deelname van een matig geïnteresseerde, wordt bij voorbaat uitgeschakeld. ledere twijfel aan zichzelf, aan de methode, maar ook aan de cursusleider bemoeilijkt de training.
- Zo veel mogelijk invloeden van buitenaf moeten worden vermeden.
- De cursist moet zich instellen op een formule die hem/haar in de juiste stemming brengt.
- De formules moeten kort, melodieus, positief, ritmisch, rijmend en praktisch zijn, zodat de cursist ze goed kan inprenten.
Dr. K. Thomas, opvolger van Schultz laat de formule 3 a 5x herhalen.
De basisoefening bestaat uit 6 delen van het lichaam ’zwaar’ en ‘warm’ te maken. Ze zijn vergelijkbaar met een eerste stap naar de mantra formules uit de transcendente meditatie.
HYPNOSE
Door zelfsuggestie en autohypnose ontstaan vegetatieve, fysiologische reacties zoals verbeterde doorbloeding.
Na een zitting moet door de cursusleider de hypnose verbroken worden door contrasuggesties of tegen-opdrachten, ook deze geschieden door het uitspreken van formules. Als dit niet gebeurt zijn de gevolgen vaak niet te overzien.
De heterohypnose van de trainer naar de cursist toe moet worden teruggenomen en omgezet worden in autohypnose. Na herhaalde oefeningen is de cursist in staat deze zelfhypnose enigszins te beheersen.
Bij de vervolgcursus van A.T. gaat men nog verder.
Deze bovenbouw begint ongeveer 2 à 3 maanden nadat men de basisoefeningen beheerst. Een belangrijke oefening is de zg. Verzenkung wat een diepe autohypnose behelst. Men verdraait willekeurig de oogappels naar binnen en naar boven, een blik op het midden van het voorhoofd. Deze oefening is regelrecht genomen uit transcendente meditatie en vergevorderde yoga.
Cursisten komen tot 'gevoelloosheid' het 'zien' van kleuren, en 'zien' van abstracte begrippen en helderziendheid.
Soms worden stemmen gehoord en kan de cursist het zgn. onderbewuste vragen stellen. We zien dan ook duidelijke paralellen tussen deze zgn. bovenbouw en het spiritisme.
BIJBELSE EN MEDISCHE BEZWAREN TEGEN A.T.
Prof. Schultz eiste dat A.T. uitsluitend door artsen gegeven wordt. Bij de vegetatieve reacties zoals bloedvatontspanning kan zelfs een collapstoestand van een half uur optreden. Verder kunnen cursisten autogene ontladingen krijgen zoals zenuwachtig knipperen, kriebelen, lachen, afzondering van speeksel of misselijkheid.
Ook komt angstgevoelens hoofdpijn en oprisping van maagsap voor.
Prof. v. d. Berg, schrijver van de kleine psychiatrie, noemt in zijn boek dat het onjuist is zgn. hartontspanning op te wekken, het zou zelfs eerder hartlijden opwekken.
Vooral is er voorzichtigheid te betrachten bij mensen met psychoses, depressies, hysterische mensen of mensen na een hartinfarct, die juist de doelgroepen van de A.T. zijn. Veel artsen zeggen dat de genezing wordt gegeven in ruil voor een dwangtoestand.
A.T. is een van de meditatiepraktijken in een wetenschappelijk jasje gestoken. Het is niet neutraal en is niet te scheiden van haar humanistische, oosterse, mystieke wortels. Het versterkt het geloof in de mens in de eigen verborgen krachten in een zelfverlossingstechniek, die sterk overeenkomt met hatha yoga en transcendente meditatie.
A.T. is dus een concentratie op jezelf, vaak moet er in spanningssituaties, dikwijls op een dag in zichzelf gekeerd worden, en verder alles buitensluiten (dus ook God). Als wedergeboren christenen weten we echter dat we ons gehele leven, maar zeker ook in spanningen ons nog moeten richten op Jezus de Voleinder des geloofs (Hebr. 12).
A.T. is een symptoombehandeling. Als men voor de behandeling met A.T. lijdt aan een auto-suggestieve ziekte dan bevindt men zich daarna in een toestand van gesuggereerde rust. De via de oefening gesuggereerde rust in het wezen van de mens is schijn. Alleen Christus geeft ons die rust (Mat. 11: 28, 29).
Verder gelden alle bezwaren als tegen medische hypnose. Hypnose leidt tot veranderingen in psychisch leven, in denken, willen gevoelen, geweten en mentaliteit.
Met name de tweede cursus kan het geweten en ethisch gevoel ongunstig beïnvloeden. Er is sprake van een uitschakeling van het eigen verstand en leidt tot dwangdenken en voorstellingen. Het leidt tot passiviteit van de wil en gedrag. Het betekent een openstellen voor de machten der duisternis, door het verlagen van het bewustzijnsniveau (vergelijk yoga).
En zeker niet in de laatste plaats benadeelt het het geestelijk leven van een wedergeboren christen. Het opent de deur naar de tegenstander en het sluit de deur tot innerlijke gemeenschapsbeleving met de Heilige Geest. Het gebedsleven, bijbellezen en zoeken van gemeenschap met andere gelovigen is verminderd. Toch zijn er methodes waarop we op onschuldige manieren nuttige ontspanningsoefeningen en ademgymnastiek kunnen doen.
In Rom. 12: 1, 2, lezen we hoe we ons lichaam moeten zien in het Licht van het Woord van God.
'Stel uw lichaam tot een levend, heilig en welgevallig offer dit is uw redelijke eredienst. En wordt niet gelijkvormig aan deze wereld maar wordt hervormd door de vernieuwing van uw denken, opdat gij moogt onderkennen wat de wil van God is, het goede welgevallige en volkome.'
Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier.