Zelfvertrouwen door een scalpel

Door dr. Richard J. Poupard (vertaald door Gerard Feller)
 
Een artikel over de ethiek van plastische chirurgie. 
 
Korte samenvatting
Het aantal patiënten dat gebruik wil maken van plastische chirurgie is het afgelopen decennium enorm toegenomen evenals de kritiek op deze ontwikkeling. Men onderscheidt in de plastische chirurgie meestal de reconstructieve chirurgie en de cosmetische chirurgie. Reconstructieve chirurgie probeert de vorm en functie van een defect in het lichaam te herstellen en heeft vaak ook een gunstig psychisch effect waardoor de nare gevolgen van een defect verminderen of verdwijnen. Cosmetische chirurgie verschilt met de reconstructieve chirurgie in die zin dat men op zoek is naar een verbetering van het uiterlijk en het zelfbeeld, door veranderingen aan te brengen in gezonde weefsels. Vanuit een bijbels oogpunt geloof ik niet dat we alle vormen van cosmetische chirurgie moeten veroordelen.
Het is belangrijk onderscheid te maken in de motivatie van de vraag naar cosmetische chirurgie. We moeten bijvoorbeeld voorzichtig zijn als de motivatie voor cosmetische chirurgie voornamelijk tot doel heeft ons zelfvertrouwen of zelfbeeld te vergroten. Er is bewijs voor het feit dat lang niet alle effecten van cosmetische chirurgie op langere termijn positief zijn. Niet alleen ons eigen beeld is bepalend, maar veel meer het beeld van God die ons geschapen heeft. Daarnaast moeten we overwegen of het motief voor een operatie is ons uiterlijk te normaliseren of dat het doel is ons lichaam te willen verbeteren om een ideale perfectie na te streven.  Als het laatste ons doel is dan komen we misschien in botsing met het principe van Bijbelse eenvoud. Ten slotte wordt door chirurgische verbeteringen het idee gevoed dat ons lichaam van onszelf is en onbeperkt gewijzigd mag worden. 
Als oraal maxillo-faciale chirurg ben ik gespecialiseerd in corrigerende kaakoperaties. Deze operaties worden uitgevoerd door boven- en onderkaken die verkeerd uitgelijnd zijn te breken om ze daarna in de juiste positie te fixeren. Een dergelijke operatie wordt aanbevolen als het gebruik van orthodontistische beugels niet in staat is om de tanden in de juiste positie te plaatsen voor een goed gebruik; de tanden worden dan ‘uitgelijnd’ om een goede beet te krijgen. Hoewel deze ingreep in eerste instantie functioneel is, is er ongetwijfeld ook een aspect van cosmetische verbetering. Foto’s van artsen over hun patiënten voor en na de ingreep geven duidelijke esthetische veranderingen te zien. 

Praktijkvoorbeelden
Ik wil graag de ethiek van plastische chirurgie toelichten aan de hand van twee ervaringen met mijn patiënten. De eerste, een jonge vrouw kwam bij me met een onderkaak die tekort, een bovenkaak die te smal was en voortanden die elkaar niet raakten. Met andere woorden, de beet van haar tanden was niet goed op elkaar afgestemd. Ze klaagde er ook over dat haar kin ‘veel te groot’ was. Ik legde haar het behandelplan uit en dat door de aanpak ook de kin kleiner zou lijken. Er vond een uitgebreide operatie aan beide kaken plaats zodat haar tanden weer goed op elkaar pasten. Na herstel en genezing was ze overgelukkig over haar uiterlijk. Ze verhuisde naar buiten de stad en we hadden een bepaalde tijd geen contact meer. Na twee jaar kwam ze terug naar de praktijk. Ze had helaas complicaties ten gevolge van de operatie. De bewegingsmogelijkheden van haar kaken waren weer minder geworden zodat haar tanden niet langer goed op elkaar pasten. Ze ervoer ook wat pijn in haar kaakgewrichten, maar de esthetische veranderingen ten gevolge van de operatie waren onveranderd. Met andere woorden: ze was nog steeds erg tevreden over haar uiterlijk. Ik gaf haar een aantal opties voor meer corrigerende operaties, maar ze glimlachte en zei dat zelfs al zou de pijn tien keer zo erg zijn en ze geen biefstuk meer kon eten de eerdere operatie die ik gedaan had het beste was, wat haar ooit overkomen is. Ze was nu zo blij met haar uiterlijk dat ze niet geïnteresseerd was in het aanpakken van haar functionele problemen. 
Kort daarna deed ik een operatie bij een vrouw die iets ouder was. Ze had ook een beet die niet goed was, maar lang niet zo erg als bij de eerstgenoemde vrouw. Ze had heel weinig klachten over haar uiterlijk. Ik opereerde haar boven- en onderkaak en plaatste haar tanden in een ideale positie. Na haar eerste herstelperiode kwam ze behoorlijk overstuur naar de praktijk terug. Hoewel haar tanden nu perfect op elkaar pasten, vond ze dat ze ‘ouder leek’. We vergeleken de foto’s voor en na de operatie en er was geen waarneembare verandering in haar uiterlijk. Vanuit elk objectief standpunt was de operatie goed verlopen zonder complicaties, zoals voorspeld. Ze was echter nog steeds erg teleurgesteld over het resultaat en verliet snel de praktijk. 
Deze twee verhalen illustreren een aantal uitdagingen die we hebben als het gaat om de evaluatie van ethiek van de plastische chirurgie. Welke operatie van de twee behandelde vrouwen was succesvol? De eerste corrigeerde het functionele probleem niet, maar de patiënt was gelukkig. Bij de tweede was de correctie van het functioneel probleem perfect, maar de patiënt was ongelukkig. Wat is het criterium van een succesvolle operatie: is dat de goede correctie van de pathologie of de verbeterde beleving van de patiënt zelfs als de pathologie niet geheel genezen is? Is ons doel als chirurgen om misvormingen te corrigeren of onze patiënten meer zelf zelfvertrouwen te geven? Met andere woorden moet het doel van de chirurgische ingreep zijn het fysieke probleem te corrigeren of onze fysieke verschijning te veranderen om een psychisch probleem te corrigeren? 

Een beknopte geschiedenis
Plastische chirurgie is niet nieuw en de meeste technieken die tegenwoordig gebruikt worden zijn ontwikkeld door het behandelen van wonden van soldaten gedurende de twee wereldoorlogen (2). De term plastische chirurgie is afkomstig van het Griekse woord plastikos (= dat is te vormen). Plastische chirurgie zelf is onderverdeeld in reconstructieve en cosmetische chirurgie zoals we zagen. Reconstructieve chirurgie wordt uitgevoerd op abnormale weefsels van het lichaam om vorm en functie te verbeteren.  Er is vaak een esthetische component bij veel reconstructies, maar het hoofddoel is vooral de algemene functie en uiterlijk van abnormale weefsels te herstellen. Voorbeelden van reconstructieve chirurgie zijn: een gespleten lip, een gehemelte-reparatie of borstreconstructie na een borstamputatie. Volgens de American Society of Plastic Surgeons worden cosmetische operaties uitgevoerd om de normale structuren van het lichaam te herstellen en het uiterlijk en het zelfbeeld van de patiënt te verbeteren (3). Voorbeelden zijn een facelift en borstvergroting. Er zijn natuurlijk ook voorbeelden waarbij en reconstructieve en cosmetische overwegingen aan de orde zijn. Het belangrijkste onderscheid is dat cosmetische chirurgie niet probeert om misvorming of afwijkingen te bestrijden maar vooral dient om iemand er aantrekkelijker uit te laten zien. Er is geen twijfel over mogelijk dat de populariteit van cosmetische chirurgie geweldig is toegenomen.  Veel televisieprogramma’s en ‘make over’ programma’s zorgen voor een veranderde houding van acceptatie in onze cultuur waarin, steeds meer kritiekloos, cosmetische chirurgie geaccepteerd wordt. Volgens de American Society of Plastic Surgeons is het aantal borstvergrotingen in de afgelopen vijftien jaar met achthonderd procent gestegen (4). Ondanks het feit dat de meeste cosmetische ingrepen niet onder de medische zorgverzekeringen vallen, gaven de Amerikanen in 2008 meer dan tien miljard dollar uit aan cosmetische chirurgie (5). De toename van de populariteit beperkte zich niet tot volwassen patiënten, maar er is ook een grote toename van jongere patiënten (6). Het aantal cosmetische chirurgische procedures bij patiënten van achttien jaar en jonger verdrievoudigde zelfs in de periode van 1997 tot 2007 (7). Controversiële operaties in deze leeftijdsgroep zoals liposuctie (wegzuigen van overtollig vet) waren meer dan drie keer toegenomen en borstvergrotingen in dezelfde periode waren zelfs verzesvoudigd (8). Het is heel waarschijnlijk dat iedereen tegenwoordig wel iemand persoonlijk kent die cosmetische chirurgie ondergaan heeft en het is waarschijnlijk dat onze tieners leeftijdsgenoten kennen die ervoor gekozen hebben om hun in de groei verkerende lichamen chirurgisch te verbeteren.
Christenen geloven dat we als mensen geschapen zijn naar het beeld van God. Een van de gevolgen van de zondeval is dat we onderhevig zijn aan ziekte. God heeft in zijn genade het menselijk ras het vermogen geschonken om de gevolgen van de zondeval te verzachten. Het hoofddoel van de medische wetenschap is om ziekte te behandelen en lijden te verlichten. Dit geldt niet alleen voor chirurgie maar voor alle andere soorten van medische hulp (9). Reconstructieve chirurgie is de toepassing van dit principe als er een pathologisch, aangeboren of traumatisch defect is. Aangezien het doel van reconstructieve chirurgie is vorm en functie van beschadigd weefsel te herstellen is dit moreel acceptabel. Om bijvoorbeeld borstkanker te behandelen zullen veel vrouwen een borstamputatie moeten ondergaan om het kankerweefsel te verwijderen. Het reconstrueren van een borst in deze gevallen is een poging om de normale vorm en functie te herstellen. Hoewel er voor veel patiënten ongetwijfeld een esthetische component aan deze beslissing verbonden is blijft het primaire doel om het lichaam te herstellen in de vorige niet-pathologische toestand. Een ander voorbeeld is een operatie aan een gespleten lip of gehemelte. Een gespleten lip of gehemelte wordt veroorzaakt door een verstoring van de ontwikkeling van de foetus dat resulteert in een zeer duidelijk defect. De chirurgische correctie bestaat uit meerdere operaties om de gezichtstructuren weer hun juiste functie en waar mogelijk in hun juiste vorm terug te brengen. Dat geldt voor alle reconstructieve chirurgie. 
 
De ethiek van cosmetische chirurgie
Cosmetische chirurgie verschilt hierin dat er geen herstel van pathologisch weefsel is maar een toe- of afname van gezond weefsel. Er is in het verleden in de cosmetische chirurgie een controverse geweest omdat de natuurlijke beleving van het lichaam aangetast zou worden (10). Dit argument, maar ook het stigma achter veel cosmetische ingrepen is grotendeels uit onze cultuur verdwenen. Maar is het feit dat we op een ander gezond weefsel opereren, in alle omstandigheden onethisch? Ik geloof dat er enkele redenen zijn waarom we moeten oppassen voor generalisatie van dit oordeel. Ten eerste is er geen specifiek Bijbels verbod om het uiterlijk van onze fysieke lichamen te veranderen. We taxeren andere variaties zoals alle vormen van verzorging zoals make up en modieuze kleding ook niet als intrinsiek moreel verwerpelijk gedrag. Kortom de vrijheid die we in Christus hebben in combinatie met ons eigen geweten moeten ons leiden in verschillende situaties. Vanuit dit oogpunt kan ik niet tot de conclusie komen dat cosmetische chirurgie in wezen immoreel is. Hoewel iedere specifieke situatie in wezen niet immoreel of Schriftuurlijk te verwerpen is, betekent dat niet dat alles in alle omstandigheden raadzaam is. We kunnen bijvoorbeeld in verleiding komen vanwege onze zondige natuur om over te gaan tot iets met een immorele motivatie of doel. Onze motivaties voor het nastreven van cosmetische chirurgie spelen een belangrijke rol op de impact van de operatie zelf. Daarom is het van belang enkele belangrijke kanttekeningen te plaatsen bij de toetsing van de ethiek van cosmetische chirurgie. 
 
Zelfvertrouwen door een scalpel
Een rode draad bij de meeste literatuur over plastische chirurgie is het concept van het verbeteren van het zelfrespect of de zelfwaarde die door de chirurgische wijziging in het fysieke lichaam zou ontstaan. Een website die ontworpen is om een plastisch chirurg te vinden, illustreert dit door de bewering dat plastische chirurgie op vijf punten gelukkiger maakt (11). De eerste reden is dat plastische chirurgie de behoefte aan antidepressiva zou verminderen. Er staat: waarom zou u medicijnen nemen voor uw depressie als een plastisch chirurg u aantrekkelijker kan maken? De vierde reden die genoemd wordt, stelt dat cosmetische chirurgie jaren aan je leven kan toevoegen en je gevoel van eigenwaarde kan vergroten (12). Wie wil er niet beter uitzien, meer zelfrespect hebben en een langer leven leiden, louter en alleen door zijn lichaam aantrekkelijker te maken? Is cosmetische chirurgie echt een operatie aan het lichaam of aan de geest? Sander Gilman beweert: “In de afgelopen jaren hebben veel meer mensen hun chirurg bezocht dan een psychotherapeut in hun streven naar een mooi lichaam en een ‘gezonde’ psyché” (13). Het doel van de chirurg is dan niet meer misvormingen te corrigeren naar een meer esthetische geheel. Het echte doel en uiteindelijke succes wordt steeds meer bepaald door een vage kwaliteit van ‘meer geluk’ van de patiënt. Geluk is in deze context niet het klassieke begrip van geluk, maar een algemeen gevoel of emotie van plezierige voldoening (14).
Heeft de toename van het gebruik van cosmetische chirurgie dan geleid tot een toename van persoonlijk geluk? Niet volgens de beschikbare literatuur. In een recente studie in Clinical Psychology Review vergeleek men studenten van 1939 en 2009. De studie toonde een zesvoudige toename aan van het aantal studenten met symptomen van depressie en ‘angst en onrealistisch optimisme’ in 2009 in vergelijking met de periode van de ‘grote depressie’ (15). Hoewel er zonder enige twijfel heel veel andere variabelen dan cosmetische chirurgie een rol spelen in de toename van depressie, is het bewijs dat cosmetische chirurgie depressie vermindert zeker niet geleverd. Een studie toonde aan dat er na tien jaar na een borstvergroting een drievoudige toename was van zelfmoorden in vergelijking met vrouwen die geen borstvergroting hadden ondergaan(16). In een reviewstudie uit 2004 werd gekeken naar psychologische kenmerken van mensen die op zoek waren naar cosmetische chirurgie (17). Het bleek dat jonge patiënten irrealistische verwachtingen hadden bij een minimale lichamelijke misvorming, vaak ook eerdere operaties gehad hebben en dat hun motivatie zijn oorzaak vond in een voorgeschiedenis van depressie of angststoornissen. Ze maakten meer kans zich slechter te voelen na een cosmetische ingreep. Er waren er die tevreden waren na de operatie maar vreemd genoeg waren het de patiënten die het meest behoefte hadden aan een ‘geluk shot’ die naderhand het meest teleurgesteld waren. Dit was onafhankelijk van het technische succes van de ingreep. Iemand mooier maken betekent niet altijd dat de persoon gelukkiger is. 
Veel ontevreden patiënten voelden zich zelfs meer beschadigd dan voor hun ingreep. Dit brengt hen ertoe door te gaan met het zoeken naar andere operaties om hun beschadigde lichamen en vaak ook hun geest te genezen. Helaas wordt deze praktijk soms aangemoedigd door plastisch chirurgen, die beloven ‘de fouten’ te herstellen die andere chirurgen gemaakt hebben. Dit kan een nieuwe onrealistische verwachting creëren die niet waargemaakt kan worden. Dit proces wordt vaak plastische chirurgie verslaving genoemd. Virgina Blum beschrijft de casus van een patiënt genaamd ‘Barbara’ die talloze faceliften en andere procedures ondergaan heeft om te voorkomen dat haar man doorging met meerdere buitenechtelijke relaties (18).  Ze keek vol verwachting op naar haar chirurg, in de overtuiging dat hij voor haar zal zorgen, zelfs als haar man dat niet zou doen. Haar kijk op de rol van de chirurg was al volgt: hij moest om de eerlijke prinses te redden het ‘oude wijven lichaam’ waarin ze gevangen zat ontsluiten om zo haar echte gelukkige leven tevoorschijn te roepen (19). Deze manier van denken heeft onbedoelde veranderingen in de arts-patiënt relatie teweeggebracht. Cosmetische chirurgen hebben het niet langer over ‘patiënten’ waar ze een diagnose stellen en een ziekte behandelen, maar eerder over ‘cliënten’ die geluk verlangen door hun medisch gezonde lichamen te herscheppen (20). Zelfs als een patiënt niet binnenkomt met een bepaalde klacht zijn veel chirurgen bereid om suggesties te doen ter ‘verbetering’ van hun uiterlijk. Melanie Berliet, een negenentwintigjarige vrouw van een meter tachtig die als model gewerkt had, ging naar een plastisch chirurg om te kijken wat hij zou adviseren (21). Tijdens een undercover consultatie raadde de chirurg liposuctie aan, borstvergroting, neuscorrectie, Botox injecties in het voorhoofd en een lipvergroting. De totale kosten van de voorgestelde correcties bedroegen 33.000 dollar. Berliet moest erkennen dat door dit consult haar zelfbeeld zo gehavend was, dat als ze geld had, ze waarschijnlijk op zijn voorstel ingegaan was (22). Als een cosmetisch chirurg iemand met een tekort aan eigenwaarde ziet, kan hij eenvoudig enkele ‘problemen’ creëren. 
 
Wat zou ons goede zelfbeeld moeten zijn?  
Als we deze vraag vanuit de Bijbel proberen te beantwoorden dan zou ons zelfbeeld niet in de eerste plaats gebaseerd moeten zijn op onze uiterlijke verschijning. Jezus wordt in de profetie van Jesaja beschreven als iemand ‘die onopvallend in zijn uiterlijk was, Hij miste iedere schoonheid‘ (Jes. 53: 2) (23). Mensen hebben een intrinsieke waarde omdat ze geschapen zijn naar Gods beeld. Onze waarde wordt niet bepaald door de aantrekkelijkheid van ons lichaam. In 1 Sam. 16: 7 zegt de Heer tegen Samuel op zijn zoektocht naar de koning: “Ga niet af op zijn voorkomen en zijn rijzige gestalte. De mens kijkt naar het uiterlijk maar de Heer kijkt naar het hart”. Er is geen twijfel over mogelijk dat veel mensen zich onaantrekkelijk vinden, soms door pathologie van het lichaam, maar meestal omdat ze simpelweg niet passen in onze door schoonheid geobsedeerde cultuur. Het chirurgisch veranderen van de uiterlijke vorm van het lichaam kan in veel gevallen het zelfbeeld vergroten, meestal voor een bepaalde tijd. 
Er is geen twijfel over mogelijk dat we ons gelukkig voelen als we op een bepaalde dag denken dat we aantrekkelijk zijn. De problemen beginnen echter als we steeds meer afhankelijk worden van dat gevoel. Als ouders hun kinderen het voorbeeld geven dat cosmetische chirurgie noodzakelijk is voor een goed zelfbeeld, dan komt de boodschap dat hun uiterlijke verschijning erg belangrijk is voor hun zelfbeeld, bij hun kinderen zeker over (24). Dat wil echter niet zeggen dat er iets mis is met de wens om aantrekkelijk te zijn. Het is zeker positief om een goede rentmeester te zijn van het lichaam dat ons gegeven is. Er is niets mis mee om in de spiegel te kijken als u een bijzonder aantrekkelijke jurk draagt of tevreden bent met de resultaten van een trainingsprogramma van een maand. Ik geloof zeker niet dat het goed is om opzettelijk onaantrekkelijk te worden, of een bijzonder onaantrekkelijk aspect van onszelf te benadrukken. Het probleem ontstaat wanneer we onszelf voornamelijk waarderen op het beeld wat we in de spiegel zien. Als onze motivatie om een permanente chirurgische verandering te ondergaan, berust op het vergroten van onze eigenwaarde dan is dat een verkeerde inschatting van ons zelfbeeld. Het is niet ons eigen beeld dat ons waarde geeft, maar onze waarde wordt bepaald door de God naar wiens beeld we zijn geschapen. 
 
Normalisering of opwaardering tot Supermens?
Er is nog een andere overweging als het gaat om het analyseren van de ethiek van cosmetische chirurgie. Cosmetische ingrepen lopen uiteen van het verwijderen van een klein goedaardig moedervlekje op het voorhoofd van een baby (25) tot de vele ingrepen waarvan men beweert dat Michael Jackson die heeft gedaan. Bij het onderzoeken van de motivatie voor deze chirurgische ingrepen is het nuttig twee soorten cosmetische chirurgie te onderscheiden. Enerzijds een ingreep zoals het verwijderen van een zichtbare niet-esthetische moedervlek, waarbij men probeert een fysieke ‘afwijking’ in een meer normale toestand te veranderen. Daarnaast kan iemand bijvoorbeeld meerdere keren naar meerdere chirurgen gaan om zijn of haar neus ‘precies goed’ te krijgen en daarbij probeert de normale anatomie te verbeteren tot een perfect ideaal. We kunnen dit voorstellen als in een spectrum waarbij aan de ene kant van het spectrum ‘abnormaal’ staat in het midden ‘normaal’ en aan de andere kant ‘perfect’. Sommige patiënten denken dat ze zich aan de abnormale kant van het spectrum bevinden en hun doel voor hun operatie is om voor het eerst van hun leven ‘normaal’ te lijken. Anderen kun je voorstellen als mensen met een normaal uitziend lichaam die pogen de perfectie te benaderen. De ethiek van de individuele motivaties kan verschillen. Er zijn dus verschillende nuanceringen in deze evaluatie. Een voor de hand liggende vraag is: wie bepaalt wat normaal is? Als dat ‘normaal’ cultureel bepaald wordt, dan verandert dit begrip door de toename van het gebruik van de cosmetische chirurgie. De standaard van mooi was altijd rekbaar maar nu hebben we te maken met een groot aantal chirurgisch verbeterde lichaamsdelen die de standaard nog meer veranderen. Hoe dan ook, er lijken steeds duidelijker twee groepen te onderscheiden: zij die op zoek gaan naar cosmetische chirurgie om niet op te vallen en anderen die juist door de chirurgie willen opvallen. Motivaties die verder gaan dan het ‘normaliseren’ van het uiterlijk zijn om twee redenen problematisch. 
Ten eerste geeft de Bijbel ons richtlijnen over onze bescheidenheid en eenvoud. Michelle Brock beschrijft Bijbelse eenvoud als “een houding van nederigheid die ernaar streeft God te behagen in plaats van de medemens of zichzelf. Een dergelijke houding wordt gekenmerkt door zelfbeheersing en waardigheid in kleding, spraak en daden” (26). Een operatie ondergaan in een poging ons lichaam te verbeteren tot een perfect ideaal is een poging meer aandacht te vestigen op onszelf en is daarom niet ‘bescheiden’. Omdat eenennegentig procent van de cosmetische chirurgie wordt uitgevoerd op vrouwen is de kans groot dat de motivatie vaak is om seksueel aantrekkelijker voor mannen te worden (27). Helaas kan men niet kiezen wiens aandacht getrokken wordt, waardoor anderen misschien verleid worden en door verkeerde begeerten de fout ingaan. In tegenstelling daarmee beschrijft de Bijbel de schoonheid van de vrouw als de schoonheid verborgen in haar hart in een zacht en stil gemoed (1 Petr. 3: 4). Nogmaals: dit wil niet zeggen dat er goed uitzien verkeerd is, maar eerder dat we voorzichtig moeten zijn wanneer we met een verbetering van onze fysieke lichamen meer aandacht of waarde willen genereren.  
Ten tweede heeft dit onderwerp te maken met de actuele discussie over bio-ethiek. De snelle ontwikkelingen en populariteit van een verbeterde cosmetische chirurgie is een onderdeel van de manieren waarop we ons lichaam in de toekomst kunnen uitbreiden en vergroten. Mary Devereaux zegt hierover: “Cosmetische chirurgie biedt een natuurlijk uitgangspunt voor een onderzoek naar de waarschijnlijke toekomst van medische verbeteringen van ons lichaam” (28). Als dat het geval is zal de toekomst van medische ontwikkelingen uitsluitend gebaseerd zijn op subjectieve normen van wat we verlangen of wat ons gelukkig zou maken. In ieder geval zullen meer verbeteringen gezocht worden die ons dichter bij onze geïdealiseerde standaard van perfectie brengen. Medische professionals zijn niet meer nodig om ziekten te genezen. Ze zullen in plaats daarvan hun kennis en vaardigheden gebruiken om ons te ‘upgraden’. De norm van het succes zal het subjectieve gevoel van een goed gevoel zijn als we toestaan dat een arts ons ‘verandert’. Met andere woorden, als de toekomstige patronen van medische verbetering de huidige trend van de cosmetische chirurgie gaan volgen, zullen we graag opofferingen getroosten om behandelingen te ontvangen die een belofte van geluk geven. De overleden columnist William Safire verklaarde: ”In de toekomst kunnen we verwachten dat we een soort Botox voor de hersenen krijgen die maakt dat onze wisselende temperamenten gladgestreken worden of dat verlegen mensen extravert en mopperaars mensen met humor worden. Maar wat zullen de gevolgen zijn op de menselijke natuur van al die onmenselijke kunstgrepen?” (29). Onze pogingen om vrijwillig bovenmenselijke verbeteringen aan te brengen kunnen we nu als pogingen zien die de menselijke natuur en menselijkheid totaal zullen veranderen. Dit is een toekomst die zorgen baart!

Geneeskunst op zijn kop!
Het moderne concept van cosmetische chirurgie en de niet-kritische acceptatie en populariteit daarvan in onze cultuur heeft sommige aspecten van de geneeskunst op zijn kop gezet. Zo heeft bijvoorbeeld de medische wetenschap jarenlang geprobeerd door voedsel overgedragen ziektes te verminderen. Een van de zeldzame maar gevaarlijke door voedsel overgedragen ziekten was botulisme, dat een overmatige verlamming van de gezichtszenuwen veroorzaakte en dodelijk kon worden als het zich verspreidde. Na het isoleren van het pathogeen dat botulisme veroorzaakte, zijn we het therapeutisch gaan gebruiken om ziekte zoals spierspasme en overmatig knipperen met de ogen te behandelen. Hetzelfde toxine dat dodelijke verlammingen veroorzaakte, wordt nu vrijwillig als Botox geïnjecteerd in meer dan twee miljoen patiënten per jaar om ongewenste rimpels glad te strijken. Dezelfde chemische stof die een gevreesde ziekte veroorzaakte, wordt nu gebruikt om volledig gezonde en functionerende gezichtspieren te verlammen. Dit is de meest voorkomende minimaal invasieve cosmetische ingreep die vandaag wordt uitgevoerd. Wat zegt dat over de cultuur waarin we leven? We leven in een wereld waarin fysieke verschijning zo belangrijk is dat mensen geloven dat ‘mooi’ oud worden betekent dat je gerimpelde gezicht moet injecteren met een giftige chemische stof. In onze wereld leeft ontegenzeggelijk de gedachte dat fysieke aantrekkelijkheid gelijk staat met innerlijk geluk en eigenwaarde. Moeten christenen hierin meegaan? We zullen het perfecte hier nooit vinden. We zullen dat perfecte ideaal nooit door de scalpel of naald van een chirurg vinden.  De kortstondige stimulans van geluk die we misschien kunnen krijgen als we onze gezichten of lichamen perfectioneren, hebben niet het vermogen om het verlangen van perfectie in ons hart te bevredigen. De enige mogelijke weg naar echt geluk en volmaaktheid is te groeien in het beeld en leven van Christus, de Schepper van alle schoonheid en leven. 



Richard J. Poupard is een gecertificeerde orale en maxillofaciale chirurg in een privépraktijk in Midland, Michigan. Hij is spreker voor het Life Training Institute.



NOTEN: 
1.     For example, American Association of Oral and Maxillofacial Surgeons, “Jaw Surgery,” http://www.aaoms.org/jaw_surgery.php (accessed February 17, 2010). 
2.     Sander Gilman, Making the Body Beautiful: A Cultural History of Aesthetic Surgery (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1999), 13. 
3.    American Society of Plastic Surgeons, Plastic Surgery FAQ: What is the Difference between Cosmetic and Reconstructive Surgery, http://www.plasticsurgery.org/Patients_and_Consumers/Plastic_Surgery_FAQs/What_is_the_difference_between_cosmetic_a nd_reconstructive_surgery.html (emphasis added) (accessed February 20, 2010). 
4.    American Society of Plastic Surgeons: 2009 Report of the 2008 Statistics, National Clearinghouse of Plastic Surgery Statistics, http://www.plasticsurgery.org/Media/stats/2008-UScosmetic-reconstructive-plastic-surgery-minimally-invasive-statistics.pdf (accessed February 23, 2010). 
5.    The actual number of procedures is higher, because this source is only counting procedures done by members of the American Society of Plastic Surgeons. Many other medical specialists and even generalists perform cosmetic surgical procedures. 
6.    Bill Tancer, “The Young and Plastic Surgery Hungry,” Time, May 7, 2008. 
7.    Camille Sweeney, “Seeking Self-Esteem through Surgery,” New York Times, January 15, 2009. 
8.     
9.    A more robust version of this argument is found in Scott Rae, Bioethics: A Christian Approach to Bioethics in a Pluralistic Age (Grand Rapids: Eerdmans, 1999), 97–101. 
10. Victoria Pitts-Taylor, Surgery Junkies: Wellness and Pathology in Cosmetic Culture (New Brunswick, NJ: Rutgers University Press, 2007), 17. 
11. http://www.locateadoc.com/articles/five-reasons-why-cosmetic-surgery-makes-you-happier-1514.html (accessed February 4, 2010, emphasis added). 
12.  
13. Sander Gilman, Creating Beauty to Cure the Soul: Race and Psychology in the Shaping of Aesthetic Surgery (Durham, NC: Duke University Press, 1998), 24. 
14. A deeper discussion of the concept of happiness is found in J. P. Moreland and Klaus Issler, The Lost Virtue of Happiness: Discovering the Disciplines of the Good Life (Colorado Springs: NavPress, 2006). 
15. Jean Twenge et al., “Birth Cohort Increases in Psychopathology among Young Americans, 1938–2007: A Cross-Temporal Meta-Analysis of the MMPI,” Clinical Psychology Review 30, 2 (2009): 145–54. 
16. Lipworth et al., “Excess Mortality from Suicide and Other External Causes of Death among Women with Cosmetic Breast Implants,” Annals of Plastic Surgery 59, 2 (August 2007): 119–23. 
17. Roberta Honingman, “A Review of Psychosocial Outcomes for Patients Seeking Cosmetic Surgery,” Plastic and Reconstructive 
18. Virginia Blum, Flesh Wounds: The Culture of Cosmetic Surgery (Berkeley: University of California Press, 2003), 269–70. 
19. , 270. 
20. Sander Gilman, Making the Body Beautiful: A Cultural History of Aesthetic Surgery (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1999), 4–5. 
21. Melanie Berliet, “Plastic Surgery Confidential,” Vanity Fair, February 11, 2009. 
22.  
23. All Scripture quotations are from the English Standard Version. 
24. Blum, 1–5. 
25. Manny Fernandez, “Birthmark Consultations Offer Answers, and Maybe Normalcy,” New York Times, November 15, 2008. 
26. Michelle Brock, What Is Modesty? Discovering the Truth (Newberry Springs, CA: Iron Sharpens Iron Publications, 2005), 18–19. 
27. Cressida Heyes and Meredith Jones, Cosmetic Surgery: A Feminist Primer (Burlington, VT: Ashgate, 2009), 3–4. 
28. Mary Devereaux, “Cosmetic Surgery,” in Medical Enhancement and Posthumanism, ed.  Gordjin and R. Chadwick (Cardiff, UK: Springer Science, 2008), 159–73. 
29. William Safire, “The But-What-If Factor,” New York Times, May 16, 2002, 25. 
 
 


​
Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier.