Abortus en de morele wet.
Door Steven Braatz
Inleiding
In onze samenleving (de VS – red.) beschouwen we een aantal waarheden als vanzelfsprekend. We verklaren dat alle mensen gelijk zijn geschapen, dat ze door hun Schepper bepaalde onvervreemdbare rechten hebben gekregen, waaronder leven, vrijheid en het nastreven van geluk (1).
De grondleggers van de VS en de (morele) wetten die zij huldigen – waarvan de onafhankelijkheidsverklaring al zegt dat wij deze waarheden vanzelfsprekend vinden – hebben begrepen dat onze Schepper bepaalde fundamentele waarheden heeft vastgesteld die gelden voor de gehele mensheid. Hij begiftigde mensen met een bewustzijn, een denkvermogen, een vrije wil en een morele wet die ons speciaal en uniek maakt. Het is dit laatstgenoemde geschenk, de morele wet, die ik in detail wil bespreken en toepassen op het onderwerp van abortus. Net zoals we de hand zien van onze Schepper in de complexe werking van elke levende cel (2), zo zien we ook Zijn werk in de morele wet die, zoals Paulus schrijft, geschreven is in ons hart (Rom.2:15).
Wat is die morele wet?
C.S. Lewis vertelt ons in zijn boek Mere Christianity (3) dat we allemaal op elke dag en in talloze omstandigheden, een beroep doen op een norm buiten onszelf, die ons gedrag bepaalt en ons zegt wat we 'behoren' te doen. Van recentere datum beschrijft J. Budziszewski in zijn boek What We Can't Not Know deze morele principes als ‘het universele gezonde verstand van de mensheid, evenals de basis van wat we vreemd vinden’ (4).
Enkele voorbeelden maken duidelijk wat hij bedoelt. Genocide is slecht en moreel verkeerd. We vinden dat terroristische aanvallen waarbij onschuldige mensen worden gedood, verkeerd zijn. We zijn het er allemaal over eens dat het doden van kinderen zoals de Amorieten in het oude Kanaän deden, verkeerd is. Trouw, eerlijkheid, moed en aandacht voor het welzijn van anderen zijn morele plichten waarover we het allemaal eens zijn. Dus, zoals u ziet, morele absoluutheden bestaan wel. Ze bestonden zeker ook voor Hippocrates, die abortus in zijn eed verbood. In zijn boek The Natural Moral Law: The Good after Modernity, legt Owen Anderson uit hoe filosofen door de eeuwen heen over dit onderwerp gedacht hebben, hoe iemands geloof in God het begrip van de natuurlijke morele wet beïnvloedt en hoe de ware morele wet alleen gebaseerd kan zijn op het op het zoeken naar het 'hoogste goed', namelijk leren kennen van God Zelf.
Verantwoordelijkheid van de morele wet
Als we de morele wet toepassen op abortus, worden we geconfronteerd met het argument dat een vrouw zelf het recht heeft om te kiezen, waarmee men duidelijk wil maken dat ze het recht heeft om te beslissen wat er met haar eigen lichaam gebeurt. Om te toetsen of dit een juiste uitspraak is, moeten we nagaan of het gebaseerd is op een fundamenteel menselijke waardigheid en op het uitgangspunt dat we geschapen zijn naar Gods beeld. Als het gaat om rechten, moeten we op dezelfde wijze ook toepassen op het recht van ongeboren baby’s.
Maar als we ons beroepen op een recht, hoe zit het dan met de morele verantwoordelijkheid die ermee gepaard gaat? Ja, er is zeker een recht, maar ontslaat dat ons van onze morele verantwoordelijkheid? We kunnen nauwelijks een beroep doen op onze rechten zonder ook op onze verantwoordelijkheden te zien. Welke plichten en verantwoordelijkheden behoren bij een zwangerschap? Als we de zwangerschap zien als onderdeel van een groot plan, laat ons geweten zien dat het ook verantwoordelijkheden met zich meebrengt. Over welke verantwoordelijkheden gaat het? Verantwoordelijkheden ten aanzien van de gemeenschap of in medische zin?
Als ik hierover nadenk, zie ik vier belangrijke aspecten in de morele wet die van toepassing zijn op abortus. Ik denk dat we het over deze morele aspecten allemaal eens zijn.
1. De gulden regel.
2. De verantwoordelijkheid om kinderen te voeden.
3. De verantwoordelijkheid om onschuldig leven te beschermen als we daartoe in staat zijn.
4. Gij zult niet doden.
1. De gulden regel.
In Mattheüs 7:12 vinden we de woorden van Jezus: "Alles dan wat u wilt dat de mensen u doen, doet u hun ook zo, want dat is de Wet en de Profeten.”
Toen ik die gulden regel onderzocht, ontdekte ik dat deze in elke religie bestaat. Hier is een voorbeeld uit het Confucianisme: Zi Gong (een discipel van Confucius) vroeg: “Is er een woord waardoor iemand zich gedurende het hele leven kan laten leiden?” De meester antwoordde: “Wat denk je van shu [wederkerigheid]: Leg anderen nooit op wat je niet voor jezelf zou kiezen? '' (6)
Stel je voor dat je kijkt naar een echografie van een baby in de baarmoeder. Stel je eens voor dat jij de baby bent en jezelf ziet. Terwijl je toekijkt, steekt een aborteur een canule in de baarmoeder en begint je pijn te doen. Je sterft. Op dat moment verdwijnt alles wie je bent. Al je dromen, ambities, successen en mislukkingen, je gedachten, gevoelens, liefdes en haat, alles verdwijnt, omdat iemand je leven heeft gedood. Je bent beroofd van het leven. Hoe vreselijk! Hoe onrechtvaardig! Dat zou je zelf niet willen. Dat zou je toch voor niemand willen?
2. De verantwoordelijkheid om kinderen op te voeden.
Een kind moet worden opgevoed en deze opvoeding is een continu proces. Het begint in de baarmoeder wanneer de foetus afhankelijk is van zijn of haar moeder, die voor zichzelf moet zorgen en tegelijk alles moet doen wat nodig is voor de groei van de foetus via de baarmoeder en de placenta. Na de geboorte blijft de hulpeloze baby liefde, zorg, voeding en bescherming nodig hebben. Als het kind groeit, heeft hij of zij aanmoediging, begeleiding, discipline en bescherming nodig. Bescherming is een voortdurende taak. Zelfs als kinderen volwassenen zijn, zoeken ze in moeilijke tijden ouders op voor hulp en begeleiding. Ik wil de nadruk leggen op de continue taak van verzorging van de ouders. De stelling dat die pas begint op een bepaald moment in de ontwikkeling van de zwangerschap of na de geboorte is willekeurig en ongegrond. De verantwoordelijkheid begint aan het begin van de zwangerschap, zo niet eerder.
3. De verantwoordelijkheid om onschuldig leven te beschermen als we daartoe in staat zijn.
Toen ik in de oorlog met Irak als marine-arts in het First Medical Marine bataljon diende, had ik de zorg voor een marinier die door een ontplofte mijn zijn beide benen verloren had. De marinier was onwetend een Iraaks mijnenveld ingelopen en op een mijn gestapt. Hij leefde maar was zwaargewond, hij had veel bloedingen en leed veel pijn. Tot overmaat van ramp was hun eenheid onder vijandelijk vuur gekomen. Een andere marinier die medische hulp gaf, begaf zich in het mijnenveld om zijn collega te helpen. Hij bereikte hem veilig, maar toen hij neerknielde om zijn wonden te verbinden, zette hij zelf zijn voet op een mijn. De daaropvolgende explosie veroorzaakte ernstige verwondingen, maar beide mannen kwam levend aan in het medisch hospitaal. Beiden zijn helden die ik in mijn boek beschreven heb, maar de paramedische marinier riskeerde zijn leven om de andere marinier te redden.
Ja, hij was zeker een dappere held, maar van belang is dat hij onder vijandelijk vuur niet in dat mijnenveld gegaan was om moedig te zijn. Zijn motief was om een ander mens te redden en beschermen. Die vorm van moed wordt, geloof ik, in iedere cultuur toegejuicht als een morele deugd. Wanneer een vrouw voor het leven kiest, kan dat een grote opoffering en moed vergen, maar in feite is het een toepassing van een fundamentele morele deugd.
4. Gij zult niet doden.
Dit verbod uit Exodus 20:13 is een van de tien geboden, en is van fundamentele morele waarde in het joods-christelijke geloof. Het heeft altijd bestaan als een morele wet, zelfs voorafgaand aan de tien geboden zoals we zien in Gods veroordeling van Kaïn voor het vermoorden van zijn broer Abel. Deze wet is zo bekend bij de mensheid, dat we hem ook in andere culturen vinden. Neem bijvoorbeeld dit citaat uit de Summerische code van Ur-Nammu, de oudste bekende wetboekcode: "Als een man een moord pleegt, moet die man worden gedood" (7).
We weten allemaal dat deze wet waar is, maar zoals vaak het geval is met een wet, kennen we uitzonderingen. De meeste mensen accepteren dat het doden uit zelfverdediging of het doden van een onschuldig persoon in oorlogstijd uitzonderingen zijn. Behoort abortus ook tot die uitzonderingen? Nee. Alleen al om het feit dat we de moord van een zoon of dochter gruwelijker vinden dan van een wildvreemde die je bijvoorbeeld in een donker steegje aanvalt. Het doden van een buitenlandse soldaat in de strijd is heel wat anders dan het doden van iemands moeder of vader. Het vermoorden van een familielid of een lid van een hechte gemeenschap is een niet te tolereren misdaad vanwege de hoge mate van vertrouwen en liefde die in deze relaties voorkomt. Welke vertrouwende, koesterende relatie kan nu intiemer zijn dan met een baby die in de baarmoeder groeit? Moderne feministen zijn ervan overtuigd dat abortuskeuze het centrale probleem is voor vrouwen van onze tijd, ze argumenteren alsof abortus wordt gedaan uit zelfverdediging. Maar echt, het doden van een aanvaller die bij je thuis heeft ingebroken en die je met een mes bedreigd kan toch niet worden vergeleken met het doden van een onschuldig kind in de moederschoot?
Ik heb van mijn patiënten zo vaak misvattingen gehoord dat ik ben gaan begrijpen dat ook zij met deze fundamentele morele waarheden geconfronteerd worden. Als ik praat met een vrouw wanneer ze in een crisis verkeert en in tranen is (doordat ze zwanger is van een baby die ze niet verwacht had en waarvan ze denkt dat ze om allerlei redenen de zwangerschap niet voort kan zetten) en ik stel haar in zo’n situatie de vraag "Hoe sta je tegenover abortus?", gebeurt er vaak iets opmerkelijks. Dan zie ik de uitdrukking op haar gezicht veranderen terwijl haar ogen vochtig worden, haar lippen samenpersen en de mondhoeken naar beneden draaien. Ze antwoordt dan: " Nou, ik geloof er niet echt in, maar ... " Of ze zegt: “Ik had nooit gedacht dat ik zoiets zou kunnen doen maar…. “ Vervolgens volgen enige redeneringen waarom ze in haar geval denkt dat ze met abortus toch door kan gaan ondanks haar overtuigingen. Ik denk dat ik hier iets opmerkelijks zie, namelijk een confrontatie met een waarheid van de morele wet voordat deze wordt weggerationaliseerd. Ik ben tot de conclusie gekomen dat de beslissing tot abortus voor een vrouw heel moeilijk is. Een vrouw, die me weken na haar abortus zag, was in tranen en bedroefd en vroeg om een kalmerend middel om haar depressie onder controle te houden. Ze vertrouwde me toe: "Ik wilde echt de baby houden!"
De filosoof Owen Anderson merkt op dat we in onze zoektocht naar de betekenis voor ons leven een keuze hebben. Als we op zoek zijn naar 'het goede', kunnen we pragmatische vooronderstellingen gebruiken om tot de conclusie te komen dat we een zo aangenaam en comfortabel menselijk bestaan zoeken, of we kunnen ook een veel hogere standaard zoeken, de 'summum bonum', die God Zelf is (8). Door Hem te kennen, zien we dat Hij liefde is.
Het ultieme voorbeeld van moraliteit
Als we als christen willen weten hoe God over de morele vraag rondom abortus denkt, zullen we het leven en de persoon van Jezus Christus moeten bestuderen. Dan zien we dat Gods liefde zich geopenbaard heeft in het vlees. God is mens geworden en woont onder ons. Zijn liefde is compromisloos, gepassioneerd en bovenal opofferingsgezind. Als we in de Bijbel naar Jezus’ leven kijken, zien we dat Hij blinden, zieken en verlamden geneest. We lezen van Zijn vergevingsgezindheid, terwijl Hij iedere dag rondtrok zonder dat Hij Zijn hoofd ergens te ruste kon neerleggen. Hij onderwees de zaligsprekingen, bestreed hypocrisie en legde geduldig gelijkenissen uit. Bedenk dat Hij de voeten van Zijn discipelen waste en Zich vervolgens overgaf om gekruisigd te worden. En dit laatste deed Hij ten behoeve van de hele mensheid, een ultieme daad van opofferende liefde.
Als we ernaar verlangen om God te leren kennen en Hem door Jezus te volgen, merken we dat we geleidelijk worden getransformeerd om steeds meer op Hem te gaan lijken. We gaan denken en redeneren zoals Jezus en handelen naar anderen zoals Hij deed, om ons met Zijn mededogen en opofferende liefde uit te strekken naar degenen die pijn hebben of in nood zijn. Dit zijn verlangens die we in ons op voelen komen als we Hem volgen. Het doel van elke christen is om elke dag meer op Jezus te gaan lijken.
Het toepassen van deze balsem van liefde op een onverwachte zwangerschap verandert iemands vooruitzichten en zienswijze aanzienlijk. Men begint de belangen van het onschuldige en kwetsbare ongeboren kind te overwegen. Men durft met rationele overwegingen de strijd aan te gaan en moedig eigen problemen, twijfels, angsten en zorgen opzij te zetten vanwege een onbegrensde liefde voor het kind. En op deze manier, en wel na zorgvuldige overweging, kiest een vrouw, een echtpaar, een arts, een gezin, een gemeenschap en misschien een hele natie voor het leven.
Steven Braatz, MD. is een gecertificeerde Ob-Gyn arts (gynacoloog) die in Californië woont. Braatz diende als voorzitter van het Ob-Gyn-departement in het Naval Medical Center, San Diego en diende bij het eerste medische bataljon van het Marine Corps in Somalië en de oorlog in Irak. Hij is lid van de American Association of Prolife Obstetricians and Gynaecologists.
Dit artikel verscheen voor het eerst in het Christian Research Journal, volume 41, nummer 1 (2018).
Vertaald door Gerard Feller
Literatuur
1. De onafhankelijkheidsverklaring van de VS.
2. Stephen Meyer, Signature in the Cell (New York: HarperCollins, 2009).
3. S. Lewis, Mere Christianity (New York: HarperOne, 2015), 1-14.
4. Budziszewski, What we Can’t Not Know (San Francisco: Ignatius Press, 2011), 16.
5. Owen Anderson, The Natural Moral Law: The Good after Modernity (New York: Cambridge University Press, 2012), 266-67.
6. Confucius, Analects 24, trans. David Hinton, in Henry Epps, The Universal Golden Rule, A Philosopher Perspective (CreateSpace Independent Publishing Platform, 2012), 61.
7. Ur-Nammu wetboek, vers 1, beschikbaar op https://www.realhistoryww.com/world_history/ancient/Misc/Sumer/ur_nammu_law.htm.
8. Anderson, The Natural Moral Law, 287.
Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier.