Bezwaren ten aanzien van yoga

Door Gerard Feller

 
Veel huisartsen verwijzen vandaag de dag hun patiënten al gauw naar Yoga. Vooral wanneer de klachten van een patiënt betrekking hebben op het geestelijk vlak, zoals bijvoorbeeld stress, spanningen of onrust. Voor deze dingen is vaak geen duidelijk aanwijsbare lichamelijke oor­zaak te vinden, dus een huisarts kan vaak niet meer doen dan wat kalme­rende middelen geven, of zeggen: Bezoekt u eens een yoga-avond.
En juist omdat dit zo vaak gebeurt, is het hoog tijd om er eens bij stil te staan of yoga inderdaad een oplossing biedt voor bovengenoemde klach­ten en of het een verantwoorde oplossing is en niet maar een tijdelijke en/of verkeerde oplossing.
 
Nu bestaat er natuurlijk veel verschil tussen de ene yoga-oefening en de andere. Dat hangt veelal af van de yogaleraar. Er zijn veel yogaleraren, die niet eens precies weten waar de yoga oorspronkelijk vandaan komt en wat de echte yoga-houdingen zijn en met welke doelstellingen ze in de praktijk gebracht worden. Dat zijn yoga-leraren, die onder de naam yoga, gewoon wat onschuldige lichamelijke oefeningen brengen. Anders gezegd, de algemene westerse lichamelijke oefeningen, die verantwoord zijn en inderdaad een betere lichamelijke conditie geven.
Hier is echter de vraag of deze ook toereikend zijn om geestelijke span­ningen en klachten weg te nemen? De soort yoga waar wij het hier voorna­melijk over hebben, gaat uit van een yoga-leraar die zich terdege bewust is van de doelstellingen die achter de techniek van de yoga staan. Waar yoga ook echt yoga is. Niet zomaar onschuldige oefeningen, maar een techniek die gepaard gaat met een filosofie, die de manier en het doel van het leven beïnvloedt. En dan hebben we het over het Hindoeïsme, want dat is de religie waar de yoga uit voort komt.
Het gaat bij deze Hindoeïstische vorm van yoga om de goede werken (karma) die de mens moet doen, om het eigen ik (atman) in verbinding te brengen met het heelal (brahman) en zo op te gaan in het oneindige heelal, in het niets in het alles (nirwana). Het Hindoeïsme gelooft niet in een schepping, zoals we die in de Bijbel lezen. Het Hindoeïsme gelooft niet in een persoonlijke God, in een verlossing uit genade door Jezus Christus, in een verder leven na de dood in de hemel, de woonplaats van God.
Vandaar dat ook de yoga uitgaat van heel andere principes. Het blijft niet bij onschuldige oefeningen, maar de yoga behoort tot de middelen die de hindoes bezigen om beter te kunnen mediteren. Meditatie die moet leiden tot betere zelfkennis en tot het ontdekken van het goddelijke in zichzelf, Daar worden de yoga-houdingen voor gebruikt. Want veel van deze hou­dingen, zijn houdingen, waardoor de hindoes of yoga-beoefenaars zich identificeren met hun godheden.
Daarbij komt dat ook uit oefentherapeutisch oogpunt de zgn. yoga-oefeningen ook af te raden zijn. De oefeningen zijn te statisch en het houdings-en bewegingsapparaat wordt vaak overbelast. Ook de ademoefeningen zijn niet gericht op de natuurlijke, fysiologische ademhaling. Als artsen dus mensen met geestelijke klachten verwijzen naar yoga-leraren en deze mensen komen terecht bij een 'echte 'yogaleraar, dan is het de vraag of zij ook werkelijk geholpen worden, want de doelstellingen van de yoga-leraar zijn heel anders. Veeleer wordt zo iemand vertrouwd ge­maakt met de beginselen van het Hindoeïsme. En daarom is het zo belang­rijk "de achtergronden van yoga in bijbels perspectief' te leren kennen.
 
Enkele oefen-therapeutische bezwaren tegen yoga-oefeningen (lichamelijk)
Het belangrijkste bezwaar is, dat de ademhalingsoefeningen fysiologisch niet juist zijn.
a) Men zegt dat de ademhaling zich niet tot de longen beperkt, maar dat de adem (energie) door verschillende organen en ledematen zou stromen, (sugges­tie)
b) Tijdens ademhalingsoefeningen wordt voornamelijk de "buik-ademha­ling" (diafragmaal middelste deel) benadrukt, er is geen fysiologische over­vloeiende buikflank-borstademhaling.
c) De adempauzes worden onnatuurlijk lang vastgehouden, geen reke­ning houdend met de adembehoefte (individueel en afhankelijk van de belasting).
d) De (verkeerde) ademhaling wordt praktisch alleen statisch aangeleerd (niet functioneel).
e) Doel is niet een vergroting van de vitale capaciteit van de longen, maar een demping van het vegetatieve, wat de patiënt in een labiel evenwicht brengt, (parasympaticus-sympaticus)… met alle gevolgen van­ dien.
f) De patiënt heeft geen goed bewustzijn, geen goed gevoel van inhoud en van de verloop van de ademhaling en zal er dus ook geen praktisch (dagelijks) profijt van hebben. Het wordt een kunstoefening, geen dagelijkse oefening in werk en bezigheden.
g) Ook de uitgangshoudingen (statisch) hebben niet tot doel de ademhalingsfunctie te bemoeilijken ofte vergemakkelijken, maar hebben hun functie in astrologische overwegingen. Het doel is het vegetatieve.
h) Tenslotte zijn deze ademhalingstechnieken zelfs gevaarlijk te noe­men bij tal van longziekten, organische klachten, mede ten gevolge van het vaak optredende persen tijdens de oefeningen.
 
ASANA'S lichaamsoefeningen
Ook hier is het belangrijkste bezwaar dat de oefeningen niet-fysiologisch zijn opgebouwd. Ook hier spelen astrologische overwegingen een grote rol. De asana's, de houdingen zijn statisch (isometrisch aanspannen), waar­bij mede door de lange tijdsduur het houdings- en bewegingsapparaat over­belast wordt.
 
Vooral kapsel en bandlaesies treden op. Op den duur is er door eenzijdige belasting zelfs kans op versnelde artrose en chondropathieën. Verschil­lende delen van de fysiologische beweging/houding zoals mobiliteit en spierkracht, worden niet gecoördineerd geoefend. Er wordt geen rekening gehouden met individuele spierevenwichten of houding/bewegingsproblematiek. De oefeningen hebben wel tot doel het lichaam te brengen tot "meditatiehouding". Ook de statische lang volgehouden, isometrische oefeningen, zijn vaak
een overbelasting van het circulatiesysteem.
.
Persen met verhoogde bloeddruk komt voor, echter ook soms een collaps* door een vagusverschuiving* bij de ademhalingsoefeningen. Ook de "kop-stand" is berucht, vaak ook door ongetrainden beoefend. Mensen met (sluimerende) klachten aan houdings/bewegingsapparaat, zullen door eenzijdig oefenen (vaak zonder correctie) blessures krijgen. De hier­boven beschreven gevaren gelden voor de "echte" yoga oefeningen.
 
Yoga betekent letterlijk juk-verbinding. Het doel van de yogi leraar is om via oefeningen en meditatie verbinding te krijgen met de 'goden' in de kosmos.
 
 


Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier. 
​