Mormonisme
Door Piet Guijt
Inleiding
Wie zich enigszins verdiept in een deel van de overweldigende hoeveelheid literatuur over (het ontstaan van) het Mormonisme - de leer van de Mormonen - zal van de ene in de andere verbazing vallen. Het is verbijsterend om te zien hoe mensen de grootst mogelijke onzin kunnen geloven. Als mensen niet denken vanuit de Bijbel als het Woord van God en niet verlicht zijn door de Heilige Geest die van Jezus Christus als enige Gezalfde Redder Gods getuigt, zullen die mensen van elke mogelijke en ‘onmogelijke’ leugen van satan een prooi kunnen worden. Het is uiteraard niet de bedoeling om mensen te veroordelen maar om de leugen aan het licht te brengen door de waarheid die bevrijdt.
We zullen ons in dit artikel bezighouden met de volgende vragen: om welke geloofsgemeenschap het gaat, wie de stichter was, hoe het boek van Mormon is ontstaan, wat Mormonen geloven, en wat wij als christenen ervan moeten denken.
Kerkgenootschap
Allereerst wat gegevens over de in 1830 door Joseph Smith gestichte ‘Kerk van Jezus Christus’ die in 1838 de toevoeging ‘van de Heiligen der Laatste Dagen’ kreeg. Het aantal volgelingen groeide vooral door de populaire inhoud van de ‘preken’ van Joseph Smith, die een verkeerde voorstelling van het bijbels evangelie inhielden (8). Het kerkgenootschap van de Mormonen is in 1847 in de Amerikaanse staat Utah neergestreken o.l.v. Brigham Young, de opvolger van Joseph Smith. In de hoofdstad Salt Lake City, die thans ruim 2 miljoen inwoners (waarvan ca. 75% Mormoon is) telt, staat het hoofdkantoor van de organisatie, en bevinden zich de grote uit wit graniet gebouwde tempel, die alleen toegankelijk is voor Mormonen, en de tabernakel, waarin dagelijks orgelconcerten worden gegeven, die voor iedereen toegankelijk zijn.
Het aantal Mormonen bedraagt wereldwijd ca. 12 miljoen, van wie ongeveer de helft in de Verenigde Staten (28). In Duitsland zijn er ongeveer 36.000, en in ons land ca. 7000 Mormonen (in ca 40 gemeenten; in 2002 is in Zoetermeer de eerste Mormonentempel in Nederland in gebruik genomen). Er is sprake van een snelle groei, vooral in Zuid-Amerika. Elke 3 jaar komen er wereldwijd 1 miljoen leden bij, en jaarlijks verrijzen ca. 400 nieuwe gebedshuizen en tempels (36). De groei hangt samen met het feit dat de Mormonen evangelisatie en zending als een van de speerpunten van hun geloof hebben gemaakt. Het aantal zendelingen (gedurende 2 jaar full-time en op eigen kosten) is relatief groot, namelijk tussen de 40.000 (22) en 60.000 (28). De Mormonen hebben de grootste genealogische bibliotheek ter wereld (28). Dit heeft te maken met hun visie over de doden. Mormonen onthouden zich van alcohol, tabak, koffie en thee (7).
De organisatie van de kerk is sterk hiërarchisch. Onder het hoogste gezag (president) staan bisschoppen, priesters, leraars etc. Zwarte mensen konden geen priesterambten bekleden (want volgens een openbaring van Smith in 1830 zouden ze die huidskleur als straf hebben gekregen omdat ze nakomelingen van Kaïn zouden zijn), maar noodgedwongen is dat in 1978 herroepen. Er wordt geen enkele ondermijnende leer geduld. In 1852 was er een scheuring vanwege de vraag wie in principe leider mocht zijn: wel of niet zaad van Joseph Smith, en toen ontstond de ‘Gereorganiseerde Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen’. Deze kerk pretendeert de ware voortzetting te zijn van de kerk van de stichter Joseph Smith (7). Na 1890, toen de polygamie (veelwijverij) werd afgeschaft, bleven sommige Mormonen vasthouden aan polygamie omdat zij de zgn. ‘goddelijke openbaring’ hoger achtten dan de leiding van de kerk en het boek van Mormon (dat geen polygamie voorstaat). Deze groep heeft zich afgescheiden van de officiële kerk van de Mormonen (wat zij ‘de grootste hoer op aarde’ noemen) en heeft de zgn. ‘Fundamentalistische Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen’ opgericht. Zij stichtten polygame gemeenschappen in Canada, Mexico en enkele afgelegen staten van Amerika. De onsterfelijk geachte, maar inmiddels overleden leider Rulon T. Jeffs liet 75 vrouwen en tenminste 65 kinderen na (6).
Wie was de eerder genoemde oprichter Joseph Smith van de zgn. ‘Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen’ (hierna te noemen: Mormoonse kerk)? Joseph Smith werd geboren in 1805 in het plaatsje Sharon in de staat Vermont. In 1815 verhuisde het gezin naar Palmyra in Ontario, en vier jaar later naar Manchester, eveneens in Ontario (in de staat New York) (2). Hij groeide op in een omgeving van armoede, onwetendheid en bijgeloof. Er werd ook veel aan Vrijmetselarij gedaan. De ouders van Joseph Smith waren Presbyteriaans geworden, maar hij zelf voelde zich meer tot de Methodisten aangetrokken (2). Joseph was als kind overgevoelig, maar ook lastig en eigenwijs. Hij had een grote fantasie. Hij hield van schatgraven, waarzeggen en 'zag' duivels en spoken (33). Zowel Joseph Smith als zijn vader hielden zich bezig met een occulte praktijk, die bekend stond als ‘money digging” (schatgraven) waarbij men bepaalde rituelen uitvoerde met het doel om begraven schatten te vinden, waarvan men veronderstelde dat die door boze geesten werden bewaakt (16). Deze occulte praktijk was ‘afgekeken’ van een rondreizende magiër en wichelaar die in het dorp Palmyra, waar Joseph woonde, op bezoek was geweest. Deze magiër zei dat hij met behulp van magische stenen de plaatsen kon aanwijzen waar grondwater en door Indianen begraven schatten zich zouden bevinden (8). Nadat een Spaanse schat, die volgens Joseph ergens zou moeten liggen, na veel graven niet werd gevonden, werd Smith als charlatan ontmaskerd (8).
Joseph Smith
In 1820 zou Joseph Smith een visioen gezien hebben van twee hemelse personen (God en Jezus?). Zij vertelden hem, dat hij zich bij geen enkele kerk mocht aansluiten, omdat deze allemaal verkeerd waren…, en dat hun geloofsbelijdenissen een gruwel waren en dat alle leraars corrupt waren’ (2, 22) zo is te lezen in Parel van Grote Waarde 1:18,19. Smith zou in dat visioen zijn medegedeeld, dat hij geroepen was als ‘profeet van de allerhoogste God’, en dat hij was uitverkoren om Gods ware kerk op aarde te vestigen, en wel gebaseerd op een evangelie dat hem geopenbaard zou worden (2). Drie jaar later, in 1823, en vervolgens ook nog in 1827 kreeg Smith een visioen van een zekere engel Moroni. In dat jaar, en wel op 18 januari, was Smith met Emma Hale in het huwelijk getreden.
Smith zou (naar eigen zeggen) in 1829, samen met zijn medewerker Oliver Cowdery, van Johannes de Doper het Aäronitisch priesterschap en later ook dat van Melchizedek hebben ontvangen, en wel van Petrus, Jacobus en Johannes (2). En voorts kreeg hij volgens een zoveelste visioen de bevoegdheid de kerk in haar vroegere volkomenheid te reorganiseren (7). Op 6 april 1830 achtte Smith zich geroepen om een kerk te stichten, namelijk ‘de Kerk van Jezus Christus’. Hij kreeg voortdurend nieuwe ‘openbaringen’, en op 28 april 1838 werd na een nieuwe openbaring de naam uitgebreid met ‘van de Heiligen der Laatste Dagen’ (7). Enkele jaren later op 15 maart 1842, werd Joseph Smith Vrijmetselaar. Hij schrijft in ‘History of the Church’, deel 4, pag. 551: "’s Avonds ontving ik mijn eerste graad in de Vrijmetselarij in de Nauvoo-loge, die bijeen was gekomen in mijn kantoor". De volgende dag werd hij verheven tot de hoogste graad van “Sublieme Meester van het Koninklijk Geheim” (pag. 552). Zijn betrokkenheid met de Vrijmetselarij heeft vooral invloed gehad op de tempelceremoniën, want nog geen twee maanden later (op 2 mei 1842) introduceerde Smith, als door hem ontvangen openbaring, de tempel ‘endowment’ ceremonie (History of the Church, deel 5, pag. 1-2).
Een ander aspect van Joseph Smith betrof zijn relatie met vrouwen. Toen hij verliefd werd op mooie vrouwen uit de groep van zijn volgelingen, kreeg hij in 1843 de volgende openbaring: “Indien een man een maagd huwt, en nog een maagd wenst te huwen (…), dan is hij gerechtvaardigd; hij kan geen overspel plegen, want zij zijn hem gegeven” (6). Daarna predikte en praktiseerde Smith polygamie, of het recht van de man er meer vrouwen op na te mogen houden (2). We zien misvattingen over seksualiteit ook bij andere sekteleiders zoals David Berg van de ‘Children of God’ en in ons land Sipke Vrieswijk. Smith verkondigde dat het 'meervoudig huwelijk' geoorloofd was. Ongehuwde vrouwen konden volgens hem niet in de hemel komen, want de mogelijkheid voor een vrouw om in de hemel te komen, hing meer af van de verdienste van haar man, dan van haar eigen verdienste (8). Bovendien zou Jezus ook meerdere vrouwen hebben gehad (7, 32). Ook verzon Smith, teneinde zijn seksuele verlangens te kunnen uitleven, het begrip van het hemelse huwelijk, dat zou uitgaan boven het aardse huwelijk (8).
Emma Hale, de vrouw van Joseph, verzette zich hevig tegen de ontstane polygamie-opvattingen van haar man. Ze achtte het verfoeilijk en in strijd met het boek van Mormon. Ze was wel bereid haar man steeds te vergeven om diens seksuele ‘onbezonnenheden’, maar vond het ontoelaatbaar, dat haar man pogingen deed om een leerstellige rechtvaardiging van die schending van het monogame huwelijk op te bouwen. Smith hanteerde herhaaldelijke zelfs zgn. goddelijke openbaringen als argument om met tienermeisjes (zelfs van 14 jaar oud) te trouwen. Smith bedroog zijn vrouw zelfs in de tijd toen hij, vlak voor zijn dood, voortvluchtig was en dat misbruikte als mogelijkheid om met enkele van zijn jonge vrouwen te zijn (46). Lavina Fielding Anderson, uitgever van het ‘Journal of Mormon History’ schrijft in een artikel (1) dat ze diep geschokt en vol walging was vanwege de onthullingen uit het boek van Newell en Avery (34, 47).
Smith waagde zelfs zich kandidaat te stellen voor het Amerikaanse presidentschap. Maar dat vond geen doorgang, omdat hij in 1844 in de gevangenis terecht kwam wegens veelwijverij. Smith had inmiddels vele tientallen echtgenotes. Op de tweede dag van zijn gevangenneming werd de gevangenis door een groep gewapende mannen bestormd en in een vuurgevecht waaraan Smith zelf enkele aanvallers verwondde of doodde, werd hij op 38-jarige leeftijd doodgeschoten (6, 8). Hij stierf dus niet zonder verzet en niet ‘als een lam dat ter slachting wordt geleid’, zoals het in de geschriften wordt voorgesteld (12).
Het ontstaan van het boek van Mormon
Na vele andere visioenen, o.a. het eerder genoemde visioen met ‘God en Jezus’ in 1820, verscheen in de nacht van 21 september 1823 een hemelachtig wezen, een zekere engel Moroni (naar eigen zeggen een afgezant van God) aan Smith en vertelde hem dat God een werk voor de jongeman te doen had, en dat zijn naam ten goede en ten kwade over alle naties bekend zou worden, en dat ergens op een heuvel enkele gouden (of op goud lijkende) platen begraven lagen met daarop gegraveerd de beschrijving van de geschiedenis van de eerste bewoners van Amerika èn de volheid van het evangelie, zoals dit door de Heiland Zelf aan de oude bewoners was gepredikt (2, 7). Moroni zou, toen hij nog leefde, als laatste schatbewaarder van de geschiedenis van het vroege Amerika, zelf de platen hebben begraven. Als dit geen fantasieverhaal is, dan heeft Joseph Smith contact gehad met de geest van een overledene! Smith zou uit de Bijbel hebben kunnen weten dat dit verboden was. In een later visioen toonde Moroni aan Smith de plaats waar de platen zouden liggen. Smith mocht deze plaats aan niemand anders bekend maken. Pas op 22 september 1827 mocht hij de platen ‘opgraven’, die hij op aanwijzing van de engel Moroni ‘vond’ op de westelijke helling van de heuvel Cumorah vlakbij het dorp Manchester waar Smith woonde. Moroni gaf de platen aan hem onder de voorwaarde, dat hij ze weer zou moeten teruggeven als deze boodschapper erom zou vragen, hetgeen later gebeurd is. De zgn. platen waarop volgens Smith het boek van Mormon is gebaseerd, zijn er dus niet meer. De Mormonen stellen uiteraard dat er getuigen zijn geweest, maar dat is zeer discutabel (2). Allereerst blijkt dat uit het gegeven, dat Smith weigerde de platen aan zijn schoonvader Isaac Hale, te laten zien met de smoes dat ieder ander dan Joseph Smith zelf, direct zou worden gedood bij het zien van de platen!!! Voorts is bekend dat de zgn. getuigen van de ‘aanwezigheid’ van de platen in opdracht van Smith vele uren moesten bidden om de platen te kunnen ‘zien’ (8). Mijns inziens is hier sprake van een soort hersenspoeling.
Volgens Smith was de tekst van de platen gesteld in een “verbeterd Egyptisch hiëroglyfenschrift”. Egyptologen weten echter zeker, dat de Egyptische hiëroglyfen in de periode van de 5de eeuw voor Chr. tot de 4de eeuw na Chr. onveranderd zijn gebleven, en dat experts ze niet konden ontcijferen. Hoe heeft Smith nu de tekst ‘vertaald’ naar het Engels? Naar eigen zeggen zou Smith gebruik gemaakt hebben van speciale brillen, die ‘vertolkers’ werden genoemd, en die bij de platen aanwezig zouden zijn. Doorgaans wordt het in de Mormoonse literatuur zo voorgesteld, dat Joseph Smith de platen vóór zich had, ze vertaalde met genoemde ‘vertolkers’, en de inhoud van de platen dicteerde aan een schrijver (17). Echter dit klopt niet met het getuigenis van ooggetuigen (zoals Oliver Cowdery, de hoofdklerk, David Whitmer en Emma Hale, de vrouw van Smith), die erbij waren toen Joseph dicteerde. Hun verhaal is dat Smith zijn magische steen of ziener-steen (‘seer stone’) in zijn hoed stopte, en vervolgens zijn hoofd in zijn hoed ‘begroef’ zodat hij geen licht meer zag, en dicteerde wat hem voor de geest kwam. Smith vertelde dat hij de woorden in het donker van de hoed zag (op perkament en daaronder de vertaling in het Engels). Hij zag de platen op dat moment dus niet, deze waren soms zelfs helemaal niet aanwezig(!), als ze al bestaan hebben. Er is dus beslist geen sprake van vertaling, maar van occulte inspiratie, zoals waarzeggerij/helderziendheid (16). We zouden tegenwoordig spreken van channeling. De magische steen zou ook gebruikt zijn bij het ontvangen van de vele ‘openbaringen’ (38). Dit wordt bevestigd door de Mormoon Richard S. Van Wagoner (17, 39).
Hierboven is de meer bovennatuurlijke (occulte) verklaring voor het ontstaan van het boek van Mormon aan de orde geweest. Er zijn ook andere visies over het ontstaan van het boek, namelijk plagiaat van andere boeken. Volgens vele commentatoren o.a. Kirby (27) is het aannemelijk dat het boek van Mormon niets anders is dan een samenraapsel van bronnen die van latere datum zijn dan de veronderstelde data genoemd in het boek van Mormon. Zo zou volgens sommigen, o.a. Wayne Cowdrey (9) het boek van Mormon een samenvatting zijn van een niet gepubliceerd verhaal in “Het gevonden Manuscript”, geschreven door de Presbyteriaanse predikant Solomon Spaulding (2). Merkwaardig is dat dit manuscript tussen 1812 en 1814 verdween uit een drukkerij in Pittsburgh, en daar zou volgens de schrijver Spaulding een vriend van Joseph Smith de hand in hebben gehad (3, 9). Brigham Roberts, een van de belangrijkste Mormoonse autoriteiten, toont aan (40) dat het boek van Mormon qua beschrijving van de oude Amerikaanse bevolking in strijd is met recente wetenschappelijke inzichten. In een tweede manuscript (41) toont Roberts onder meer aan dat het boek ‘View of the Hebrews’ van Dr. Ethan Smith (43) de blauwdruk is geweest voor het boek van Mormon. Het boek van Ethan Smith was 5 jaar voor de publicatie van het boek van Mormon uitgegeven in het stadje waar Oliver Cowdery (de neef van Joseph Smith en later naaste medewerker bij de totstandkoming van het boek van Mormon) woonde. Roberts concludeert dat het boek van Mormon een menselijke oorsprong moet hebben, mede gezien de fantasie van Smith, en de vele daaruit voortkomende ongerijmdheden (3). Opmerkelijk is dat het boek van Mormon veel zinnen bevat, die erg veel lijken op de “Authorized Version’ van de Bijbel, die niet bekend kon zijn aan de veronderstelde schrijvers van de kronieken op de ‘gevonden platen’.
We moeten uiteraard stilstaan bij het naast elkaar bestaan van de twee genoemde visies over het ontstaan van het boek van Mormon, namelijk de bovennatuurlijke waarbij sprake zou zijn van informatie via verschijningen van geestelijke wezens enerzijds, en de natuurlijke waarbij sprake zou zijn van plagiaat en/of fantasie. Ze lijken strijdig met elkaar te zijn, maar het is heel goed mogelijk, dat de twee mogelijkheden beide een rol hebben gespeeld, in elk geval in de fantasiewereld van Joseph Smith. Het is mogelijk, dat Smith inderdaad (occulte) inspiraties ontving (denk aan de vele ‘openbaringen’), maar het is ook mogelijk dat hij zelfs dàt verzonnen heeft. Dus hij zou of fantast/bedrieger zijn of zodanig occult besmet, dat hij, misleid door een leugengeest uit het rijk van satan, de leugen geloofde. Overigens is het niet belangrijk welke van de mogelijkheden waar is. In alle gevallen is het volstrekt duidelijk dat Joseph Smith geen profeet van God kan zijn geweest, en dat het volkomen onterecht is dat een soort jongensboek (met gegevens die niet met historisch feiten kunnen worden onderbouwd) is ‘verheven’ tot basis van een ‘pseudo-religie’. Het kan dus niet zo zijn zoals De Evangelieleer (pag. 42) zegt, dat: “God zich door Joseph Smith als enige aan de wereld heeft geopenbaard”. Dit doet denken aan de uitspraak van de valse profeet H.J.A. van Geene uit Puttershoek, die meent, dat mensen alleen via hem tot de bruid van Christus kunnen behoren.
We willen ook nog wijzen op de misvatting dat er in het Mormonisme gesproken wordt over de rol van de Urim en Tummim bij de totstandkoming van het boek van Mormon. Merkwaardig is dat er in dat boek helemaal niet over deze Urim en Tummim gerept wordt. Ook Smith sprak er nooit over. Hoe komt het dan toch dat er in Mormonen-geschriften gewezen wordt op de Urim en Tummim? De reden is dat een zekere W.W. Phelps, naaste medewerker van Joseph Smith, in het jaar 1833 op het speculatieve idee kwam dat de oude ‘vertolkers’, die in het boek van Mormon en door Smith genoemd werden, misschien de Urim en Tummim, zoals bekend uit het Oude Testament (Ex. 28:30; Lev. 8:8; Ezra 2:63; Neh. 7:65; Deut. 33:8), zouden kunnen zijn (16). Het idee van Phelps kwam mede op doordat hij het gebruik van de magische steen door Smith associeerde met deze Urim en Tummim. Phelps schreef erover in de Mormoonse publicatie ‘The Evening and Morning Star’ van januari 1833. Zijn foute visie won aan populariteit en is later te vinden in vele Mormoonse geschriften. Het is ook in de officiële Leer & Verbonden opgenomen! Zelfs zijn dateringen daarvoor aangepast. We zullen voorbijgaan aan de vraag of er sprake was van hulp van ‘vertolkers’ èn de magische steen of van deze magische steen alleen. De verhalen daarover zijn te dol om weer te geven (17).
We zien een aaneenschakeling van fantasie (om niet te zeggen: bedrog), misverstanden en aanpassingen om zaken ‘recht’ te breien. Het is verbijsterend om te ontdekken, hoe, naar we mogen aannemen, weldenkende, serieuze mensen, zich zo kunnen laten bedriegen. Er is mijns inziens sprake van een betovering, waardoor het gezond verstand van mensen verduisterd wordt. Daarbij speelt ook de angst (die men steeds bij sekten tegenkomt) dat men in een diepe geestelijke put valt als men de leer (lees: leugen) loslaat.
Het boek van Mormon
De tekst van de platen werd in 1830 uitgegeven als boek van Mormon (7). Dit boek van Mormon is volgens de Mormonen goddelijk geïnspireerd. Het wordt verondersteld “de volheid van het eeuwig evangelie” (zie Leer en Verbonden 27:5 en 135:3) te bevatten. Het boek van Mormon is verkrijgbaar in meer dan 50 talen. Er zijn honderd miljoen exemplaren van gedrukt (april 2000), en over de hele wereld verspreid. Het boek is, net als de Bijbel, verdeeld in ‘boeken’, hoofdstukken en verzen, bijvoorbeeld 1 Nephi 2:5, Alma 46:1, Ether 15:31 (de namen verwijzen naar figuren, die in het boek van Mormon een rol spelen). Het boek van Mormon werd door de leiders van de christelijke kerken als godslasterlijk beschouwd vanwege de in het boek genoemde ‘verbeteringen’ van de Bijbel. Maar naïeve, bijgelovige mensen, die moe waren van het horen over hel en verdoemenis, vonden het boek prachtig, want ze hadden nu een eigen boek van een levende profeet, die de heilige geschriften vanaf de Cumorah-heuvel had gebracht net zoals Mozes de 10 geboden vanaf de Sinaï had gedragen (8).
Waarover gaat het in het boek van Mormon? Het bevat voor een groot deel een saai en langdradig verhaal over de godsdienstige en wereldlijke geschiedenis van twee stammen, namelijk de Lamanieten en de Nephieten gedurende de periode 600 voor Christus tot 421 na Christus. Deze stammen zouden een deel vormen van het volk Israël (zelfs wordt beweerd dat de 12 apostelen Nephieten waren) (2). Volgens gegevens in het boek van Mormon moesten de stammen rond 600 voor Chr. emigreren naar een land van belofte: Amerika. Een groep Israëlieten vertrok vanuit Jeruzalem, en na een lange tocht over zee, kwam men uiteindelijk in Midden Amerika, waar de Lamanieten en de Nephieten zich aanvankelijk vestigden. Het waren geen voorbeeldige stammen, want er werd gemoord en er was kannibalisme. Het boek van Mormon vertelt ook dat Jezus na Zijn hemelvaart op het Amerikaanse continent zou zijn verschenen, en dat Hij daar het evangelie in al zijn volheid zou hebben geplant (2). De Mormonen menen, dat de oorspronkelijke inwoners van Amerika ‘de andere schapen’ zouden zijn waarover gesproken wordt in Joh. 10:16, en daarom door Christus bezocht zouden moeten worden. Echter in dat vers wordt gedoeld op de heidenen. Bovendien stelt een gezaghebbend historisch instituut, dat er geen enkel bewijsmateriaal is over welke migratie vanuit Israël naar Amerika dan ook, en dat de Indianen, die in Amerika leefden voor de ontdekking van Amerika door Columbus geen enkele kennis hadden van de Bijbel of het christelijk geloof (21).
Het boek van Mormon zou zijn opgesteld door de geschiedschrijver-profeet Mormon (geboren in 311 na Chr.), overgenomen van ‘de platen van Nephi’. Nephi zou een afstammeling zijn van Manasse, de zoon van Jozef, een van de zonen van Jakob, en zou de stamvader zijn van de Nephieten. De genoemde geschiedschrijver-profeet Mormon zou van God de opdracht hebben gekregen om de kronieken van Nephi te bewerken. Omstreeks 385 na Chr., na de gewelddadige dood van Mormon, zou het werk zijn voortgezet door Moroni, de zoon van Mormon. Deze Moroni (die later als ‘engel’ de contactpersoon zou worden met Joseph Smith) had in 421 na Chr. het geschiedboek verzegeld en zou de verslagen in een stenen kist op de helling van een heuvel hebben verborgen, totdat Joseph Smith deze kist ‘onder leiding van de geest’ van de inmiddels overleden Moroni ‘vond’ (2).
Het boek van Mormon bevat verder een merkwaardige mengelmoes van bijbelse teksten en citaten, aangevuld met verklaringen van Mormon en Moroni. Bovendien is sprake van historische fouten, en worden woorden van Jezus in de mond gelegd van mensen, die lang voor de tijd van Jezus leefden. Er zitten veel onjuistheden in en het Oude en Nieuwe Testament worden met elkaar verward. Het boek van Mormon is vele malen aangepast vanwege fouten en inconsistenties (19).
Visie op het boek van Mormon.
Het is ronduit verbijsterend wat een onzin in dit boek bij elkaar is gefantaseerd. Het is ook ontstellend te vernemen wat Joseph Smith schreef over het boek van Mormon: “Het is het nauwkeurigste boek ter wereld en de hoeksteen van onze godsdienst, en de mens zal nader tot God komen door zijn voorschriften op te volgen, dan door die van enig ander boek”. Als je dit leest weet je al genoeg. Deze Smith was het die na het stichten van de Mormoonse kerk meende dat God hem had geboden om door middel van openbaringen de Bijbel te herzien (32, pag. 10). Om het bestaan van het boek van Mormon te rechtvaardigen schreef Smith (32, pag. 65): “God heeft nimmer gezegd dat Hij nooit meer zou spreken na hetgeen Hij in de Bijbel gesproken heeft. Door Gods voorzienigheid is een gedeelte van Zijn Woord, dat Hij aan zijn heiligen uit vroeger dagen heeft gegeven, in onze handen gekomen en wordt de goddelijke oorsprong erkend” (2). Hieruit blijkt hoe geraffineerd de duivel te werk gaat. Immers niet ontkend kan worden dat God door Zijn Heilige Geest tot gelovigen wil spreken, maar dat mag nooit het geopenbaarde Woord van God zoals neergelegd in de Bijbel tegenspreken. En in het boek van Mormon is wel degelijk sprake van grote tegenstrijdigheden met de Bijbel.
Als het waar zou zijn dat het volk dat in het boek van Mormon wordt beschreven, Joden zouden zijn uit Jeruzalem afkomstig, dan is het zeer opmerkelijk dat begrippen en namen die in het Oude Testament veel genoemd worden, zoals Pascha, besnijdenis, priesterschap, tempel, ark van het verbond, wierook, Joodse feesten, etc. helemaal niet in het boek van Mormon voorkomen. Ook is het vreemd, dat de kronieken in het Egyptisch zouden zijn geschreven, en dus niet in het Hebreeuws. Het moet ook zeer te denken geven, dat waar de Bijbel door een enorme hoeveelheid archeologisch materiaal wordt bevestigd, niets van het verhaal (namen van steden, leiders, veldslagen, munten, kledingstukken) van het boek van Mormon door archeologie wordt ondersteund! Wel komt de naam Aäron erin voor, maar nooit met betrekking tot het priesterschap van Aäron (44).
Andere gezaghebbende boeken van de Mormonen
Bijbel, 'in zoverre het nauwkeurig vertaald is' aldus Artikelen des geloofs, artikel 8. Dit standpunt kwam er door openbaring aan Joseph Smith, want “Bijbelverzen werden door een in het licht staand persoon, in vergelijking met de Bijbel, gewijzigd geciteerd” en “Door onwetende vertalers, achteloze overschrijvers en samenspannende en verdorven geestelijken zijn vele fouten gemaakt” (35, pag. 64). Daarom is de Bijbel niet betrouwbaar, aldus Smith (2).
Boek van de Leer en de Verbonden. Dit bevat de weergave van zgn. ‘goddelijke’ openbaringen, deels ‘van de Here ontvangen’, deels door Smith zelf gegeven, alsmede verschillende leerstukken en bijbelcitaten. De profetieën en openbaringen zijn zeer persoonlijk gericht, met daarbij de namen van betrokkenen genoemd. Later zijn nog openbaringen van opvolgers van Joseph Smith toegevoegd, zoals een openbaring over het afschaffen van polygamie door Wilford Woodruff (2).
Parel van Grote Waarde. Dit bevat een keuze uit de openbaringen, vertalingen en geschriften van Joseph Smith. Het bestaat uit de volgende onderdelen:
1) Visioenen van Mozes, geopenbaard aan Smith in juni 1830,
2) Het boek van Abraham (gepubliceerd in 1842),
3) Geschriften van Joseph Smith, waaronder gedeelten uit zijn levensgeschiedenis, en
4) Artikelen des geloofs van de Mormonen kerk (2).
Ook ten aanzien van het zgn. boek van Abraham blijkt weer dat Joseph Smith ofwel heeft gefantaseerd of op occulte wijze geïnspireerd werd. Het betreft de ‘vertaling’ door Joseph Smith van een papyrus, die hij in 1835 had gekocht van een rondreizende antiquair in Kirtland in Ohio. Het zou een oud manuscript zou zijn uit de catacomben van Egypte, door Abraham geschreven tijdens diens tijdelijk verblijf in Egypte. Uit een boek van Charles Larson (30) blijkt, dat in 1967 in het Metropolitan Museum of Art in New York City een rol is gevonden, die inderdaad het bewuste manuscript bleek te zijn dat Joseph Smith in 1835 had gekocht. Maar het blijkt een gewoon heidens Egyptisch begrafenisdocument te zijn, dat niets met Abraham te maken heeft!
In dit verband is nog een andere grote misser van Joseph Smith en zijn opvolgers te melden. Op 23 april 1843 werden 6 koperen platen met niet te ontcijferen inscripties gevonden nabij Kinderhook in Illinois, ruim 100 kilometer ten zuiden van Nauvoo (26). Deze werden aan Joseph Smith voorgelegd, die een deel ervan ‘vertaalde’ en meende dat het de geschiedenis was van iemand uit de tijd van de oude Egyptische farao’s. Meer dan een eeuw heeft men dat mede als ondersteuning van het boek van Mormon beschouwd, totdat in 1980 uit onderzoek van de Mormoon Kimball met behulp van moderne technieken bleek, dat het slechts ging om een moderne koperlegering uit de 19de eeuw. Dit deed uiteraard grote vragen opwerpen over de profetische aanspraken van Joseph Smith en zijn ‘talent’ om antieke talen te kunnen ‘vertalen’.
Leer van de Mormonen
Vooraf moet worden opgemerkt, dat de leer geen consistent geheel vormt. In de loop van de tijd zijn vele aanpassingen gemaakt in de leer en de geschriften, zoals het boek van Mormon, Leer en Verbonden, Geschiedenis van de kerk, etc. (12). Zo zijn er ook leringen, die strijdig zijn met het boek van Mormon. De president van de Mormoonse kerk, een zgn. levende profeet, kan nieuwe openbaringen ontvangen, waardoor een en ander moet worden herzien (o.a. vanwege de behoeften van zijn leiderschap). De visie wijzigt dus steeds.
Om enkele voorbeelden te noemen. In 1960 werd de Mormonen geleerd niet te zeggen, dat ze christenen waren. Maar omdat het belemmerend werkte op de groei van het aantal ‘bekeerlingen’, werd in 1970 verordineerd dat men moest zeggen dat men wèl christen was. Vroeger werden de Mormonen door de Mormon-apostel Bruce R. McConkie erop gewezen niet te streven naar een persoonlijke relatie met Jezus. Tegenwoordig wijzen de zendelingen er wel op, maar alleen als zendingsmiddel, want daardoor krijgt men meer aanhang. Aanvankelijk werd gezegd, dat zwarten onwaardig zouden zijn om priester te kunnen zijn, maar toen men ontdekte dat vele priesters in met name Brazilië zwarte voorouders hadden en de kerk als racistisch werd bestempeld (wat de zendingsactiviteiten niet ten goede kwam) werd de visie in 1978 bijgesteld.
De officiële doctrine is o.a. dat het boek van Mormon, het boek van de Leer en de Verbonden, en de Parel van Grote Waarde nooit strijdig zijn met de Bijbel, zoals hij was ‘voordat de Bijbel door slechte mensen vervalst werd’. Historische feiten, die strijdig zijn met officiële Mormonen-leringen worden per definitie vals geacht omdat zij het Mormonengeloof niet promoten. Gesteld wordt dat een apostel of profeet direct geïnspireerd wordt door God. Als hij fout is, dan sprak hij als mens, maar hij zal je nooit misleiden (48). Alles wat tègen de Mormoonse kerk is gericht kan niet anders dan vals of onbetrouwbaar zijn; het is zelfs een bewijs dat de leer van de Mormoonse kerk waar moet zijn. En zelfs als de kerk vals zou zijn, dan onderwijst het toch goede waarden voor het gezin en dat is goed genoeg. Bovendien, als de Mormoonse kerk vals zou zijn, dan zijn alle kerken vals. De vroegere president Young heeft ervoor gewaarschuwd dat 'als iemand kritiek begint te leveren' op de leiders en leringen van de kerk, “u kunt weten dat die persoon min of meer de geest van afvalligheid heeft”. En even verder: "Afval is zich afkeren van de kerk en uiteindelijk het geloof verloochenen" (28). Opmerkelijk is dat het boek van Mormon nauwelijks meer de basis van de leer is, maar het boek wordt nog wel aangehouden om de suggestie van goddelijke openbaring in stand te kunnen houden (3). Denk aan het beeld van de engel Moroni met trompet op de tempels. Men wil vasthouden aan tradities zoals in menige andere kerk.
Wat houden de geschriften van de Mormoonse kerk zoal in? De Leringen, de toespraken van de vroegere president Young (10), de Leer en de Verbonden, de Evangelieleer van John F. Smith (6de president) bevatten zeer merkwaardige opvattingen. Om slechts enkele voorbeelden te noemen. Mormonen geloven behalve in een God, ook nog eens in meerdere goden en werelden. Dat is puur heidendom (2)(33). Adams zonde wordt beschreven als een positieve stap in de ontwikkeling van de mens (25), Joseph Smith leerde door zgn. openbaring dat Adam de aartsengel Michaël en Noach de engel Gabriël werd (32, pag. 41). Brigham Young (de opvolger van Joseph Smith) leerde dat Adam meerdere vrouwen had, en dat Adam God was en tevens de aartsengel Michaël (25, vol. 1, pp. 50-51). Deze Young herbevestigde deze leer diverse malen en het is zelfs neergelegd in de journalen van de Mormonen van zijn tijd.
Nog enkele andere opvattingen uit de geschriften van de Mormonen: God de Vader zou een lichaam van vlees en beenderen hebben (35) (Leer & Verbonden 130:22) (terwijl de Bijbel leert, dat God geest is, die alomtegenwoordig is), en God was eens zoals wij nu zijn (32). Joseph Smith leerde zelfs dat God de Vader van Jezus Christus een vader had (32), Jezus zou volgens de theologie van de Mormonen een geestelijke broer van Lucifer zijn (19), de hof van Eden zou op het Amerikaanse continent gelegen zijn (10). Uit Gen. 2: 11-14 blijkt dat die opvatting onjuist is (2). Er zijn nog meer voorbeelden, maar die zijn te godslasterlijk om te noemen. Sommige van bovengenoemde opvattingen zijn in latere ‘openbaringen’ overigens als onjuist afgewezen.
Andere geloofsleerelementen, zoals neergelegd in hun geloofsbelijdenis, lijken door christenen onderschreven te kunnen worden. Het probleem is echter dat allerlei bijbelse begrippen vaak een andere inhoud en betekenis hebben (2). Het is te vergelijken met het new age boek ‘Een cursus in wonderen’ (18). Hoewel Mormonen (lijken te) geloven in de verzoening door het offer van Jezus Christus, geloven zij ook in de goddelijke zending van de profeet Joseph Smith, door wiens tussenkomst de waarheid in deze bedeling werd hersteld (2). Bedacht moet ook worden dat de Mormonen onder redding iets anders verstaan dan wat de Bijbel zegt. Hun leer zegt dat hun redding uiteindelijk komt door eigen goede werken, namelijk door allerlei wetten en verordeningen van de Mormoonse kerk te gehoorzamen, terwijl de Bijbel zegt, dat we leven door genade, en dat goede werken volgen na de redding (Ef. 2:8-10). Zo kent de Mormoonse kerk ook een doop, maar deze is anders dan in diverse christelijke kerken. Kinderen worden gedoopt door onderdompeling voor de vergeving van hun zonden als ze 8 jaar oud zijn en zij ontvangen dan tevens het opleggen der handen (2) (Leer en Verbonden 68: 25-27). Men kent zelfs de doop voor de doden, tot vergeving van zonden ten behoeve van gestorven familieleden, die het evangelie of de volheid ervan niet gehoord hebben (32).
Hoe merkwaardig sommige opvattingen van Mormonen ook zijn, als men kijkt naar hun levenswandel, hun ethiek, dan lijkt die toch wel christelijk te zijn. Ze verwerpen abortus en euthanasie op religieuze gronden. Ze prediken kuisheid en huwelijkstrouw. Daarnaast zweren ze het gebruik van alcohol, koffie, thee en tabak af. Maar wel moet worden bedacht, dat hierachter wettische geesten schuilgaan (zie Col. 2: 20 t/m 23 in Het Boek!). Hun trouw en loyaliteit aan de wereldlijke machten maken hen tot een overal snel geaccepteerde gemeenschap. Mormonen zitten vaak op hooggeplaatste bestuurlijke zetels in de Amerikaanse politiek (14).
Tempelrituelen
De Mormonen kennen kerkgebouwen en tempels. Niet-Mormonen mogen alleen in de kerken komen, maar niet in de tempels. De tempels zijn geheel anders ingericht. Wat gebeurt er in deze met de meeste geheimhouding verzegelde Mormonentempels, die er heel prachtig uitzien en tot in de perfectie af zijn en waar men niet met elkaar mag praten, maar slechts fluisteren? (28) De rituelen (“ordinances”), die alleen in de tempel mogen worden verricht, zijn zeer belangrijk, want ze worden gezien als het enige middel om gered te kunnen worden, en om tot goddelijkheid verhoogd te kunnen worden (Leer en Verbonden 132: 19-20). Mevrouw Camacho, een in Nederland wonende ex-Mormoon zegt: “Wij moeten zóveel doen voor mensen, zoveel rituelen, beloften en werken om de zaligheid te verdienen. Waar blijft het offer van Christus dan?" (28).
Mormonen stellen dat de tempelceremoniën zijn overgenomen van de Hebreeuwse traditie. Zij beweren ook dat de vroege kerk, zoals zij gesticht is door Jezus Christus en Zijn apostelen, deze tempelrituelen praktiseerde. De Bijbel kent echter geen geheime tempelrituelen (Joh. 18:20). En terwijl in het Oude Testament de tempel in Jeruzalem diende als de woonplaats van God (Ps. 5:7; Luc. 19: 45-46), leert het Nieuwe Testament (1 Cor. 3:16, Joh. 14:20; 1 Cor. 6:19) ons dat het nu de gelovigen zijn, die als individu en als geloofsgemeenschap de tempel van God vormen. We zien ook nu weer het niet-bijbelse karakter van het Mormonisme (20).
De Mormonentempels dienen onder meer voor het uitvoeren van ongebruikelijke rituelen, die in de loop van de tijd vele malen herzien zijn. Er worden ook rituelen uitgevoerd voor reeds overleden Mormonen, zoals het doopsel voor de doden. In iedere Mormonentempel is een groot doopvont aanwezig. Het bassin van de bijbelse tempel werd echter niet gebruikt om te dopen, zoals de kerk van Mormon leert. En voorts worden, naast het normale burgerlijke huwelijk, huwelijken voltrokken met de bedoeling eeuwige huwelijken te garanderen zodat Mormonen kinderen kunnen krijgen nadat ze, na hun overlijden, goden en godinnen zijn geworden (2, 20). Zo worden overleden gehuwde vrouwen door een Mormoonse hogepriester ten huwelijk genomen, waarvan een acte wordt opgemaakt. Ook het Mormoonse tempelritueel van het eeuwig huwelijk is nooit gepraktiseerd in de bijbelse tempel. Zo’ n tempelritueel wordt in de bijbel niet éénmaal genoemd, noch in de oude Joodse literatuur noch in de vroeg-christelijke geschiedenis. Integendeel, in Rom. 7: 2 verklaart de apostel Paulus duidelijk dat het huwelijk alleen bestemd is voor het aardse leven: ‘Want de gehuwde vrouw is door de wet aan haar man gebonden, zolang deze leeft; wanneer echter de man sterft, is zij ontslagen van de wet, die haar aan die man bond’ (45). En Jezus zegt in Matt. 22: 30 toch duidelijk dat er in de hemel geen huwelijken zullen zijn! Men ziet bij het Mormonisme ook hier weer het onbijbels denken.
Bepaalde rituelen, zoals met name de inwijdingsrituelen, beginnen met ceremoniële wassingen en zalvingen. Daarna krijgt iedere deelnemer een nieuwe naam en een kledingstuk, dat de symbolische kracht zou hebben om fysieke en geestelijke gevaren af te weren. Vervolgens volgt de zgn. “Endowment”, wat in essentie een verwrongen voorstelling is van de val van de mens met Adams zogenaamde aanvaarding van de leerstellingen van de Mormonen. Tenslotte moet de deelnemer een aantal eden afleggen en enkele vragen juist beantwoorden teneinde tenslotte door een gordijn te mogen gaan (20). Dit alles doet denken aan de sfeer bij de inwijdingen bij de Vrijmetselarij. De rituelen kennen ook overeenkomsten met het tempelritueel van Nimrod (Babylon), Isis en Osiris (Egypte) als ook hekserij. Veel van de rituelen in het Mormonisme hebben dus hun oorsprong in zowel bijgeloof, heidendom en occultisme én in de Vrijmetselarij. Ook vinden er inwijdingen voor reeds gestorvenen plaats. Hun namen worden gehaald uit de grote genealogische bibliotheek (3). Deze bibliotheek wordt voorzien van gegevens doordat in zeer vele landen teams bezig zijn om alle doopboeken en geslachtsregisters op microfiches vast te leggen.
In het kader van de tempeldienst willen we nog wijzen op het feit dat de Mormoonse kerk beweert het Aäronse priesterschap te hebben hersteld. Maar dit is niet mogelijk, omdat de in het boek van Mormon genoemde Hebreeuwse immigranten beschreven worden als afstammelingen van Jozef (1 Nephi 5:16) of Manasse, die geassocieerd worden met Jozef (Alma 10:3), en dus niet van de stam van Levi, en dus nooit het rechtmatig Aärons priesterschap kunnen hebben uitgeoefend. Immers de Bijbel leert heel expliciet dat alleen mannen van de stam van Levi en van het geslacht van Aäron gerechtigd zijn om als priester in het tempelheiligdom als priester te dienen (o.a. Num. 3:10; Num. 18: 1 t/m 7). Bovendien is, zoals we hierboven zagen, in het Nieuwe Testament niet meer sprake van een tempel als gebouw, maar is degene, die in Jezus Christus als Verlosser gelooft, een tempel van de Heilige Geest (45).
Conclusies
We kunnen conclusies trekken uit de gegevens wat betreft de persoon van Joseph Smith, wat betreft de bron waaruit geput werd en wat betreft de inhoud van de geschriften en de leer van de Mormonen. Joseph Smith was geen profeet van God, maar iemand die vanuit verwerping ernaar streefde iemand te zijn en die daardoor zich openstelde voor occulte misleiding, fantasie en bedrog [het artikel van Clark Julius (8) geeft een zeer duidelijk beeld van de onbetrouwbaarheid van Smith]. De bron van deze godsdienst is ook niet uit God en de geschriften van de Mormonen zijn in strijd met de Bijbel.
Het is daarom onmiskenbaar, dat ondanks enkele ogenschijnlijke overeenkomsten met het christelijke geloof en het gebruik van deels dezelfde terminologie (maar met vaak een andere inhoud), de conclusie moet worden getrokken dat Mormonisme moet worden gezien als een niet-christelijke sekte (22). Mormonisme is een karikatuur van het christelijk geloof, een gevaarlijke vermenging van kerk en wereld, van vlees en geest en van christelijke, heidense en occulte elementen (7).
De zgn. ‘Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen’ kan dus beslist niet worden gezien als enige waarachtige kerk die gerechtigd is de naam van Jezus Christus te dragen en die Zijn goddelijk gezag zou bezitten, zoals de Leringen van Joseph Smith (pag. 135) willen doen geloven. Als Brigham Young, de opvolger van Smith, zegt: “De zonde van de christelijke denominatie is dat zij het licht (Joseph Smith) dat tot hen is gekomen is, verworpen hebben”, dan blijkt daaruit de verdwazing en misleiding van de leer van de Mormonen.
Het bolwerk van het Mormonisme is in wezen gebaseerd op een bij elkaar gefantaseerd en/of occult geïnspireerd boek dat inspeelde op de in de 19de eeuw populair zijnde afstammingstheorieën, waarbij vooral Engelsen en Amerikanen hun eigenwaarde probeerden op te krikken met een vermeende goddelijke afstamming (33). Door heel hun lering waart de schaduw van de engel Moroni (een fantasiefiguur of een boze geest uit het rijk van satan) en de profeet Joseph Smith, die op bijna afgodische wijze wordt vereerd (2).
Voor de verkondiging en verbreiding van het Koninkrijk van God is het boek van Mormon absoluut niet nodig. Het is niet geïnspireerd door de Heilige Geest. Het een misleiding die mensen alleen maar onnodig bezighoudt en ze afhoudt van de kern van het evangelie, namelijk het leren kennen van Jezus Christus en het zich uitstrekken naar de volheid van de Heilige Geest. Achter het ontstaan van het Mormonisme zit een misleidende geest die als opdracht heeft de mens van het ware evangelie van Jezus Christus af te houden.
In het christelijk geloof is Jezus Christus de centrale Persoon. Hij is het Lam van God, dat stierf om ons te verlossen van onze zondeschuld. Voor de Mormonen heeft Christus, de Gezalfde, niet de centrale plaats, maar is Jezus als het ware een voorloper van Joseph Smith, wiens naam in hun leringen vele honderden malen vaker wordt genoemd dan die van Jezus (2). Op grond van eerdergenoemde gegevens kunnen we stellen dat Joseph Smith een valse profeet was, als men nog van profeet zou kunnen en willen spreken. Eerder ‘verdient’ hij de titel van fantast en bedrieger, bij wie fantasie en occulte beïnvloeding door elkaar heen liepen.
Het kan met de woorden van de apostel Paulus ook ten aanzien van het Mormonisme gezegd worden: "Maar ook al zouden wij, of een engel uit de hemel, u een ander evangelie verkondigen, afwijkend van hetgeen wij u verkondigd hebben, die zij vervloekt. Gelijk wij vroeger reeds gezegd hebben, zeg ik thans nog eens: indien iemand u een evangelie predikt, afwijkend van hetgeen gij ontvangen hebt, die zij vervloekt" (Gal. 1: 8 en 9). Het is daarom zeer bedroevend, dat een leugenbolwerk als het Mormonisme, dat gebaseerd is op fantasie en dwalingen en omgeven is met een waas van heidendom, miljoenen mensen in de ban heeft.
Slotopmerking
In dit artikel is fundamentele kritiek geuit op de leer en het wettische systeem van de Mormoonse kerk, maar wij willen benadrukken dat wij de mensen, die in het misleidend systeem gevangen zijn, niet verwerpen of veroordelen. Immers het gaat om mensen met gemeenschapszin en offervaardigheid, om nette, eerlijke en liefhebbende mensen met goede bedoelingen. Zo is men serieus bezig met het opleiden van jonge mensen (al vanaf hun 12de jaar) tot priester en oudste (2). Maar die goede intenties zijn geen garantie voor waarheid. Mormonen zijn in de ban gekomen van een indoctrinatiesysteem dat een duistere achtergrond heeft, waardoor men niet opmerkt dat men bedrogen wordt. Van belang is het om met liefde en respect van de Heer Jezus Christus (zoals Jezus ons ook behandelt) met Mormonen om te gaan en hen de kracht van de Heilige Geest te laten zien, waardoor ze getrokken kunnen worden door Zijn liefde en heerlijkheid. Wat zou ik graag wensen, dat de Mormonen Jezus zullen leren kennen, net zoals een ex-Mormoon heeft meegemaakt. Hij schrijft in zijn brief: “De belangrijkste reden om de Mormoonse kerk te verlaten, was het vinden van Jezus Christus. En Hij vond mij” (12). Mormonen zouden moeten durven inzien hoe zij de leugens uit het rijk van satan hebben geloofd. Bekeerde Mormonen zouden hetzelfde moeten doen als de heidenen vroeger, toen deze tot geloof in Jezus Christus kwamen, namelijk dat ze al hun heidense boeken zouden verbranden (tegenwoordig: in de papierversnipperaar zouden gooien), en een nieuw leven met Jezus beginnen. Alleen Hij is de Weg, de Waarheid en het Leven. Wie Hem oprecht zoekt zal Hem vinden!
Literatuur en noten
(De in het artikel genoemde cijfers tussen haakjes zijn verwijzingen naar het nummer in onderstaande lijst)
1. Anderson, Lavina Fielding, The Garden God Hath Planted: Explorations Toward a Maturing Faith. In Sunstone, oktober 1990, pag. 26-27.
2. Baaren, J.I. van, Mormonen en hun geloof, Stichting Moria, 1977.
3. Baaren, J.I. van, Mormonen en hun leer in het licht van de Bijbel, Stichting Moria, 1986.
4. Bijbel.
5. Boek van Mormon (Geschrift van de Mormonen).
6. Bouwman, Willem. ‘Geïnspireerde broers doden hun schoonzus’. In: Nederlands Dagblad van 18 juni 2004.
7. Christelijke encyclopedie, deel 5, Kok, Kampen 1960.
8. Clark Julius, C., Joseph Smith. The Philalethes - August 1987. (2think.org) (www.lds-mormon.com/jsmith.shtml).
9. Cowdrey, Wayne. L., Who really wrote the Book of Mormon?
10. Discourses of Brigham Young (Geschrift van de Mormonen).
11. Evangelieleer van Joseph F. Smith (6de president) (Geschrift van de Mormonen).
12. Evans, Daniel, Letter to Ezra Taft Benson, President of the Mormon Church, 15 november 1993.
13. Evansen, Glenn en Joel B. Groat, Joseph Smith and the Kinderhook Plates Overview and Current Perspectives, Institute for Religious Research, 2003. (http://www.irr.org)
14. Eyck, Marc, Wat geloven de Mormonen? Katholiek Nieuwsblad, 8 februari 2002.
15. Groat, Joel B., A Mormon General Authority's Doubts About the Authenticity of the Book of Mormon. (http://www.irr.org)
16. Groat, Joel B., Occultic and Masonic Influence in Early Mormonism, Institute For Religious Research, 1999. (http://www.irr.org)
17. Groat, Joel B., Translation or Divination? Institute For Religious Research, 1999. (http://www.irr.org)
18. Guyt, Piet, Is ‘Een cursus in wonderen’ uit God of niet?. In: Promise van juli 2000.
19. Hanegraaff, Hank, The Basics Of Mormonism, Christian Research Institute, Rancho Santa Margarita. (www. equip.org)
20. Hanegraaff, Hank, Mormon Temple Rituals, Christian Research Institute, Rancho Santa Margarita. (www. equip.org)
21. Hanegraaff, Hank, Did Jesus appear in America? Christian Research Institute, Rancho Santa Margarita. (www. equip.org)
22. Hanegraaff, Hank, What is Mormonism? Christian Research Institute, Rancho Santa Margarita. (www. equip.org)
23. History of the Church (meer dan 20 dikke delen)(Geschrift van de Mormonen).
24. Is Mormonism Christian? A Comparison of Mormonism and Historic Christianity, Institute for Religious Research, 1999. (http://www.irr.org)
25. Journal of Discourses (Geschrift van de Mormonen).
26. Kimball, Stanley B., Kinderhook Plates Brought to Joseph Smith Appear to be a Nineteenth-Century Hoax. In: Ensign 11 van augustus 1981, pag. 69-70.
27. Kirby, Gilbert, The Mormoms.
28. Koops, Ronald, Salt Lake Sekte. In Visie maart 2002. (op basis van dossier ‘Geestelijke stromingen’ onder ‘Naar Buiten’ op http://www.eo.nl/predikanten).
29. Krakauwer, Jon. In de ban van de hemel. Een verhaal over gewelddadig geloof. Uitg. Prometheus Amsterdam 2004.
30. Larson, Charles, By His Own Hand Upon Papyrus: A New Look at the Joseph Smith Papyri, Institute for Religious Research, 1992.
31. Leer & Verbonden (Geschrift van de Mormonen).
32. Leringen van de profeet Joseph Smith (Geschrift van de Mormonen).
33. Maanen, Alexander van, Mormonen. (www.faq-online.nl/verslagen/geloofsovertuigingen/mormonen)
34. Newell, Linda King & Valeen Tippets Avery, Mormon Enigma: Emma Hale Smith, 2nd ed., University of Illinois Press, 1994.
35. Parel van Grote Waarde (Geschrift van de Mormonen).
36. Persbureau Het KNP, Wereldwijd snelle groei Mormonen, Lienden 19 juli 2004.
37. Priest, Josiah, Wonders of Nature and Providence (gepubliceerd in 1824 in New York, slechts 30 kilometer verwijderd van de plaats waar Joseph Smith van 1815 tot 1830 woonde. Het bevatte de bijna algemeen aanvaarde opvatting dat de Indianen de afstammelingen zouden zijn van de Hebreeën).
38. Quinn, D. Michael, Early Mormonism and the Magic World View, Signature Books, SLC, 1987, pag. 143.
39. Rigdon, Sidney, A Portrait of Religious Excess, Signature Books, SLC, 1994, pag. 57.
40. Roberts, Brigham. H., Book of Mormon Difficulties (1ste manuscript in 1922).
41. Roberts, Brigham. H., A Book of Mormon-Study (2de manuscript in 1922).
42. Roberts, B. H., Studies of the Book of Mormon, 2nd edition (Salt Lake City: Signature Books, 1992).
43. Smith, Ethan, View of the Hebrews (published in 1823 in Poultney, Vermont, only a few miles from Windsor, Vermont where Joseph Smith's family lived until he was ten years of age. Roberts considered it "probable" that Ethan Smith’s book was "either possessed by Joseph Smith or certainly known by him, for [it] was surely available to him" — Studies of the Book of Mormon, pag. 153.)
44. Wilson, Luke P., Contradictions Between the Book of Mormon and the Bible. Institute for Religious Research, 1999. (http://www.irr.org)
45. Wilson, Luke P., Zijn Mormonen tempels christelijk? Institute for Religious Research, 2001. (http://www.irr.org/mit/temple-dutch.html)
46. Wilson, Luke P., The Thorn in Joseph's Side, een boekbespreking van het boek “Mormon Enigma: Emma Hale Smith”, 2nd ed. van de schrijfsters Linda King Newell & Valeen Tippets Avery, Institute for Religious Research, 1999. (http://www.irr.org)
47. In 1890, 11 jaar na de dood van Emma, werd haar overtuiging door de Mormoonse kerk overgenomen, en werd polygamie door de opvolger van Brian Young (die 27 vrouwen en 52 kinderen had), namelijk Wilford Woodreff, afgeschaft.
48. Een ex-Mormoon verzucht: “Als profeten de volgelingen niet zouden kunnen misleiden (zoals de Mormoonse kerk stelt), waarom leert de kerk nu (en wel terecht), dat de visie van Young nu als een valse leer moet worden beschouwd?”.
49. Robertson, Judy, Uit de greep van de mormonen. Een vrouw op zoek naar de waarheid, Heerenveen (Barnabas, 2003) en de bijbehoren website: www.concernedchristians.org
Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier.