dialoog christendom en islam?

Door: Robin Dale Hadaway (vertaald en bewerkt door Piet Guijt)


Inhoudsopgave

1. Inleiding
2. Dialoog
3. Een persoonlijke aanpak
4. Insider-beweging
5. Wat is van belang?
6. Ahmadiyya’s
7. Soefi’s
8. Evangelisatiegesprek
9. Enkele praktische punten
   
10. Conclusie
    
11. Literatuur

1. Inleiding  
Velen denken dat een vruchtbare dialoog tussen de islam en het christendom niet mogelijk is. Stuit iedere religieuze dialoog niet noodzakelijkerwijze op onbespreekbare dogma’s? Immers “Moslims hebben grote moeite met het feit dat christenen terughoudend zijn om de authenticiteit van Mohammed te accepteren als een post-christelijke profeet die een grote openbaring vanuit de hemel ontving” (21). En christenen hebben grote moeite met het gegeven dat moslims niet geloven dat Jezus als Zoon van God Zijn leven gaf voor onze redding, en opstond uit de dood. Dat ook de moslims Jezus als een bijzonder en zuiver mens beschouwen (maar niet als de belangrijkste profeet beschouwen), verandert niets aan de absolute kloof die beide religies op dit punt scheidt (27). Ook zijn er fundamentele verschillen over de bron en autoriteit van de openbaringsgeschriften. Al snel blijkt er tussen religies geen discussie of gesprek meer mogelijk te zijn omdat een geloof zich in laatste instantie per definitie niet laat beargumenteren en vergelijken (12).
Het aangaan van formele discussies met moslims is niet raadzaam, omdat het valse verwachtingen wekt. Beide partijen hebben misschien het idee dat ze vooruitgang boeken, maar geen van beide religies zou toch van plan zijn om wezenlijke geloofsovertuigingen op te geven. Welk oordeel men ook aanhangt over interreligieuze dialoog, er bestaat geen dialoog tussen religies. Er bestaat alleen contact tussen mensen die vanuit hun religieuze traditie met elkaar in gesprek raken, elkaar ontmoeten (18). Die gesprekken zouden zinvol kunnen zijn. Omdat zowel christenen en moslims geloven in o.a. de maagdelijke conceptie van Jezus, is een dialoog wellicht toch mogelijk. 

2. Dialoog
Het wezenlijke van een dialoog is een direct contact tussen twee personen of partijen, dit in tegenstelling tot een monoloog, een toespraak waarbij iemand een positie of mening doorgeeft zonder met anderen te praten (17). Een monoloog is in de loop van de eeuwen met betrekking tot christenen en moslims heel vaak voorgekomen. De eerste grote polemische christelijke apologeet, Karl Pfander, schreef The Balance of Truth in 1829. Hoewel hoffelijk van toon, had ook Pfander geen contact met moslims, maar hij probeerde hen via argumenten voor het christendom te winnen. Een generatie later ontwikkelden de missionarissen Zwemer en Gairdner de zgn. ‘bemiddelende’ benadering, waarbij getracht werd een zeker begrip van de islam te krijgen, maar waarbij terecht werd aangedrongen op tenminste een juiste visie op de vleeswording van Jezus Christus en de verzoening door Zijn lijden en sterven.
Bij elke dialoog zal men erover moeten nadenken welke personen of instanties het christendom of de islam zouden moeten vertegenwoordigen. Khalid Duran, kenner van de geschiedenis van de islam, telt drieëntwintig verschillende groeperingen binnen de islam (15). Volgens de World Christian Encyclopedia zijn er ongeveer 33.000 christelijke denominaties in 238 landen (3). Natuurlijk kunnen de belangrijkste stromingen van de islam worden teruggebracht tot soennieten, sjiieten en soefi's. De meerderheid van de 'christenen' (die zich zo noemen) kan worden samengevat tot rooms-katholiek, oosters-orthodox, regulier protestant, evangelisch en ‘overig’. Uiteraard is verder nog de vraag wie de autoriteit heeft om een moslimgroepering te representeren. Immers ‘de’ islam bestaat niet, heeft geen clerus en geen andere gezamenlijk erkende autoriteit dan de Koran (12).
Ook al is het goed om na te denken over mogelijkheden voor een dialoog tussen christenen en moslims, we mogen de ogen niet sluiten voor het feit, dat er ook fundamentalistische moslims zijn, die geen gesprek willen, maar menen Allah een dienst te bewijzen als zij christenen, die als heidenen worden gezien, vermoorden. En dat ondanks het gegeven dat in beide boeken dezelfde personen voorkomen en ook enkele verhalen aanwezig zijn, die veel op elkaar lijken. En sommige anderen abusievelijk doen denken dat islam en christendom niet veel van elkaar verschillen en dat de God van de Joden en christenen ook dezelfde god is van de moslims. Als dat zo zou zijn, waarom worden wereldwijd vele ex-moslims die tot geloof in Jezus zijn gekomen zelfs door eigen familie bedreigd, geslagen, verminkt, uit huis gezet of zelfs vermoord?

3. Een persoonlijke aanpak
Theoloog en islamkenner Mark Durie merkt op dat er vaak en helaas alleen maar een dialoog plaatsvindt tussen randfiguren van beide kanten. Bijvoorbeeld: een liberale moslim kan best een dialoog aangaan met een universalistische ‘christen’, dus iemand die zichzelf christen noemt, maar die meent dat er meerdere wegen naar God zijn. De partijen kunnen zich misschien wel goed voelen over de ontmoeting, maar het stelt weinig voor (7).
Een manier van omgaan met hen met wie we het niet eens zijn, is het vinden van punten van gemeenschappelijk belang. De heiligheid van het menselijk leven en de exclusiviteit van het huwelijk zijn kwesties waarover christenen en moslims het grotendeels eens kunnen zijn. Het christendom deelt met de islam ook de waarden van bescheidenheid in kleding, gastvrijheid tegenover vreemden, en eer onder vrienden. Een ander (niet-religieus) punt van gemeenschappelijke zorg betreft de gevolgen van geweld en armoede in landen zoals Nigeria en Afghanistan.
Er zijn ook een paar religieuze overeenkomsten die een productieve dialoog zouden kunnen stimuleren. Het christendom, de islam en het jodendom respecteren de tien geboden die door God zijn gegeven. De wet van Mozes is fundamenteel voor het respect voor de rechtsstaat die christenen delen met moslims.

4. Insider-beweging
De afgelopen twintig jaar is gepoogd om op een nieuwe manier de islam te benaderen. De zgn. insider-beweging bepleit dat moslims Isa de Messias volgen terwijl ze binnen hun geloofsgemeenschappen blijven. Rebecca Lewis legt uit: "Insider-bewegingen kunnen worden gedefinieerd als bewegingen die gehoorzaam willen zijn aan Christus maar die geïntegreerd blijven met of in hun natuurlijke gemeenschap" (14). Met andere woorden: een groep mensen van een niet-christelijke religie die zichzelf als volgelingen van Jezus beschouwen maar in relationeel, cultureel en sociaal opzicht verbonden blijven met de religie van hun geboorte. Wijzend op het fenomeen van Hebreeuwse christenen die de Joodse identiteit behouden en zichzelf Messiaanse Joden noemen, ondersteunt de insider beweging het concept van Messiaanse Moslims, die Isa als de Messias erkennen met behoud van hun islamitische culturele identiteit (4).
Deze vermenging van het christendom en de islam is zeer misleidend. Temeer omdat de insider-beweging ertoe neigt om moslims die zoekende zijn, ervan te overtuigen dat ze het in beide richtingen kunnen vinden, terwijl je (bewust of onbewust) de dialoogpartners misleidt in de opvatting dat het christendom en de islam dichter bij elkaar staan dan ze in werkelijkheid zijn. Daarom moeten de vooronderstellingen en toepassingen van de insider-beweging ten stelligste worden verworpen. 

5. Wat is van belang?
Bij een dialoog is het van belang te kijken naar wie aan het gesprek deelnemen. Is er een bereidheid om feiten onder ogen te zien? Verder is de vraag wat het motief en doel van het gesprek is. Gaat het er alleen om elkaar als medemensen te leren kennen en te respecteren teneinde een bepaald isolement op te heffen? Gaat het om interreligieuze samenwerking over maatschappelijke problemen waarmee beide groeperingen te maken hebben en een oplossing willen zoeken? Gaat het om het opheffen van misverstanden, karikaturen en vijandbeelden (27) en elkaars visie proberen te begrijpen óf gaat het om het overtuigen van de ander van de waarheid van het christelijk geloof en om de ander tot geloof in Jezus als de Messias te leiden? In het laatste geval zullen er van de kant van de moslim(s) oprechte vragen gesteld moeten worden en zal er een verlangen moeten zijn om de waarheid te leren kennen.
In het Westen concentreren we ons vaak te veel op de fundamentalistische islam of de heel conservatieve, traditionele moslims. Fundamentalisten zijn extremisten, die te vuur en te zwaard de islam uitdragen en met wie een dialoog niet of nauwelijks mogelijk is. Dat kleine clubje krijgt buitensporig veel aandacht terwijl er veel moslims zijn die zeggen: ‘Dat is geen islam’. Misschien zijn andere moslims zoals ahmadiyya’s en soefi’s beter bereikbaar.
Wanneer christenen en moslims een dialoog willen aangaan, is het van groot belang om in te zien en te erkennen dat ze het oneens zijn op belangrijke geloofspunten. Bovendien moet bedacht worden dat bepaalde religieuze woorden en begrippen die moslims en christenen met elkaar delen, in hun verschillende context een eigen betekenis kunnen hebben (13).
 
Bij een dialoog over de islam moet je duidelijk stellen waarover je wilt spreken en op welk niveau. Voor een goed gesprek moeten beide gesprekspartners de ruimte krijgen hun geloof in hun eigen woorden en binnen hun eigen referentiekader uiteen te zetten (13). Om zeker te zijn van dit begrip over en weer, is het goed om in de dialoog het uitgangspunt te hanteren dat beide gesprekspartners, na naar elkaar te hebben geluisterd, in eigen woorden weergeven wat ze begrepen hebben van hetgeen de ander vertelde. Het gaat er dan nog niet om de ander te overtuigen, maar om te proberen begrip voor elkaar te krijgen (13). Een dialoog met een aanhanger van een andere godsdienst veronderstelt dus een radicale zelfreflectie (22).

6. Ahmadiyya’s  
Naast de soennieten (90%) die sterk zijn georiënteerd op de leer, en sjiieten (10%) die sterk georiënteerd zijn op leiders (in verband daarmee zijn er veel afscheidingen binnen de sjiieten), is in de negentiende eeuw een jonge loot aan de islam-stam ontstaan, namelijk de Ahmadiyya-beweging. In 1835 werd Hazrat-Mira Ghulam Ahmed geboren, die zichzelf de beloofde hervormer, de Mahdi, noemde. Hij claimde de profetie van de terugkeer van Isa te hebben vervuld. Hij en zijn volgelingen geloven dat zijn komst was voorspeld door Mohammed (1). (Merkwaardig is overigens dat moslims de ahmadiyya’s vervolgen en zelfs doden omdat de laatsten beweren dat na Mohammed nog een andere profeet is opgestaan, namelijk Ahmad, terwijl moslims zelf beweren, dat er na Jezus nog een andere profeet is opgestaan: Mohammed. Echter moslims die dat beweren, worden niet door christenen vervolgd en gedood. Daaruit blijkt duidelijk het verschil in leer en bijgevolg het gedrag (6)).
 
De doelstelling van de Ahmadiyya-beweging is om de religie van de islam in zijn oorspronkelijke, zuivere vorm aan de wereld te presenteren en om de ware islamitische geest bij de moslims te doen herleven, teneinde de hoogste morele deugden in een individu te ontwikkelen. Zij tracht deze doelstellingen te verwezenlijken door rationele argumenten, morele verheffing en door zichzelf als voorbeeld te stellen, terwijl men respect en verdraagzaamheid toont voor de gedachten van anderen. Zij presenteert de islam als de liberale, rationele, tolerante, niet-ritualistische en levende godsdienst (19).
 
De Ahmadiyya-beweging is verspreid in ca. 125 landen, en heeft de Koran in 60 vertalingen uitgebracht. (De meeste moslims zijn niet blij met die vertalingen, want iedereen die de Koran wil lezen, moet eerst maar klassiek oud Arabisch leren, want in die taal is de Koran oorspronkelijk geschreven!) De beweging is buitengewoon actief en heeft heel veel literatuur geschreven om de islam bekend te maken, met name ook onder westerlingen. Deze beweging wordt echter door de orthodoxe islam afgewezen. Zelf geeft zij zich uit voor de ware islam, en streeft ernaar "de mensheid op een hoger plan te brengen en de vrede in de wereld te bewerken". Dit is allemaal heel mooi, maar buiten Jezus Christus om zal het toch onrealiseerbaar blijken te zijn.
 
Omdat de aanhangers van deze beweging minder dogmatisch zijn dan de hoofdstroom van orthodoxe moslims, lijkt een gesprek over geestelijke zaken met hen mogelijk.

7. Soefi’s (9,16)
Ook het soefisme is een meer spirituele oriëntatie binnen de soennitische en sjiitische islam dan een sekte. Als zodanig zijn soefi-moslims enigszins analoog aan charismatische christenen. Net zoals iemand een charismatische baptist, een charismatische lutheraan of een charismatische presbyteriaan kan zijn, zo kan iemand een soefi-soenniet zijn of een soefi-sji'a.
Sommige moslims beschouwen het soefisme helemaal als zijnde buiten de islam, terwijl anderen het zien als de meest levendige religieuze manifestatie (5). William C. Chittick, onderzoeker van islamitische filosofische en mystieke teksten, zegt dat er drie belangrijke Koranthema's zijn in de oude moslimleer: 1. onderdanigheid (islam=onderwerping, overgave), 2. geloof (iman) en 3. het mooie, het goede doen (ibsan). De eerste twee zijn bekend, terwijl het soefisme de derde ziet als haar 'speciale domein' (5). Bovendien streven soefi’s naar esoterische, mystieke kennis die arif (gnostisch) wordt genoemd en geloven in “cognitieve (= kennis-) vermogens die verder gaan dan het intellect” (25).
Omdat de meeste soefi's de religieuze beleving belangrijker vinden dan doctrine, kan een gesprek tussen christenen en soefi's zinnig zijn. Voor hen wordt de geloofszekerheid meer gevonden in ervaring dan in de islamitische doctrine. Oprechte soefi's verlangen naar geestelijke waarheid, en een dergelijke dialoog zou hen in een meer christelijke richting kunnen leiden.
Opgemerkt kan worden dat het soefisme een concept kent dat lijkt op de ‘wedergeboorte' in het christendom. Sommige soefi's verwijzen naar het gesprek van Jezus met Nicodemus (Joh. 3:3) en het 'tweemaal geboren’ -concept in hun zoektocht naar geestelijke waarheid (5). Wanneer ze 'de weg van het soefisme' (tasawwuf) volgen, sterft de nieuwe ingewijde 'aan zichzelf' (fana, of zelfverloochening) om voor God te leven (25). Volgens de orientalist A.J. Arberry, stelt het nieuwe leven in God (baqa, bestaan) de soefi in staat te worden "geperfectioneerd, getransformeerd en vereeuwigd door God en in God" (2). Ook al lijkt een en ander op bijbelse begrippen, maar als Jezus Christus niet wordt gezien als het Lam van God dat de zonde der wereld wegneemt (Joh. 1:29), is er toch een wezenlijk verschil (9,27).

Daarom moeten christenen de soefi’s uitdagen om zich tot de ware Jezus Christus te wenden, want "wanneer iemand zich tot de Heer wendt, wordt de sluier weggenomen". Door de genade van God in Christus wordt de sluier verwijderd, waardoor het individu als in een spiegel de heerlijkheid van de Heer kan aanschouwen, de Heilige Geest kan ontvangen, en kan worden getransformeerd naar Gods beeld (2 Kor. 3:16-18). Veel soefi's hebben meer respect voor Jezus dan andere moslims (2). Dit is belangrijk omdat veel moslims die christen worden dit doen vanwege de verheven beschrijvingen van Jezus in de Koran (21).

8. Evangelisatiegesprek
Een bepaald type dialoog is een gesprek waarbij er een mogelijkheid bestaat de ander te overtuigen van de waarheid van de bijbelse boodschap. Men kan dat uiteraard nooit opdringen. Alleen als er van de kant van de moslim vragen of twijfels zijn over het eigen geloof en men meer wil weten van het christelijk geloof, is een gesprek, een dialoog, zinvol. 
Van belang is dat we de moslims liefhebben, oprechte belangstelling en bewogenheid hebben met hun leven., En met respect voor hun menselijke waardigheid een naaste voor hen zijn zoals Christus Zelf ons dat heeft voorgeleefd, hen de bevrijdende waarheid vertellen. En dat terwijl we goed moeten beseffen dat de islam, ondanks bepaalde waarheidselementen, in de kern een misleiding is omdat Jezus Christus niet wordt gezien als de weg en de waarheid en het leven, de Enige door Wie een mens met God kan worden verzoend.
Voor zo’n dialoog is het heel belangrijk om zelf overtuigd te zijn van de waarheid van het evangelie en vol te zijn van de Heilige Geest. De gesprekspartner ervaart het direct als het voor de ander geen ervaren en doorleefde waarheid is, maar slechts een aangeleerd iets. Onze belijdenis aangaande God moet in overeenstemming zijn met Wie Hij ook werkelijk is. Ook al kan men op eerlijke wijze goede argumenten voor het christelijk geloof naar voren brengen, het is belangrijk te beseffen dat alleen de Heilige Geest kan overtuigen van waarheid. Zie ook ‘Christelijke apologetiek’ (8).
Christenen en moslims die met elkaar in gesprek willen, moeten bereid zijn te proberen naast de ander te gaan staan. Is deze bereidheid er niet, dan weet men niet hoe men bij de ander overkomt en is men ook niet goed in staat de vragen van de ander goed te interpreteren (13).
 
Nog wel een waarschuwing voor debatbijeenkomsten waarbij een moslim en een christen in het bijzijn van diverse toehoorders een debat over hun geloof voeren en waarbij het eigenlijk alleen maar gaat om het eigen gelijk, en om het ongelijk van de ander aan te tonen. Als een moslim niet bereid is om serieus na te denken over en zelfs te twijfelen aan zijn eigen geloof, is een dergelijk debat zinloos. De moslim doet dan vaak niets anders dan op aanvallende wijze de christen met allerlei vragen te belagen en uit te dagen. Maar toch blijken door het debat diverse toehoorders aan het denken te zijn gezet en zijn sommigen zelfs overtuigd van de waarheid van de Bijbel.

9. Enkele praktische punten

Ter waarschuwing: 

1. Niet negatief spreken over Mohammed. (Dat wil niet zeggen dat je later in het gesprek niet zou kunnen wijzen op bijv. het geweld dat Mohamed heeft gebruikt (26))
   
2. Bekritiseer de Koran niet. Dat geeft alleen maar boosheid en leidt tot een fanatieke en verdedigende houding van de ander. Beter is om vragen te stellen. Laat de ander zelf maar ontdekken, dat de Koran niet Gods waarheid is.
   
3. Laat u niet voor de gek houden als de ander beweert van alles te weten over het christendom, en waarom dat niet goed zou zijn. Er zijn bij moslims helaas heel veel misverstanden over het christelijk geloof en over de Bijbel (bijvoorbeeld dat deze vervalst zou zijn; meestal weet men niet te noemen welke teksten vervalst zijn, en welke delen in de Bijbel wel kloppen).
   
4. Laat u niet misleiden door het schijnbare geloof in Jezus en de Bijbel. Het geloof van de moslim is gebaseerd op de inhoud van begrippen uit de Koran en niet uit de Bijbel (Isa is niet precies Jezus).
   
5. Laat u niet wijsmaken dat de ander - teneinde zijn of haar gebrek aan kennis te camoufleren - alles over het christelijk geloof zou weten.
   
6. Ga niet direct beginnen over Jezus als de Zoon van God, want dat kan al snel het einde van het gesprek betekenen. Men heeft een verkeerd beeld van de verwekking van Jezus en van het begrip ‘Zoon’. Zie het artikel Jezus in de islam (27).
   
7. Ga niet discussiëren en lok geen conflicten uit.
   
8. Debatteer niet om de ander te overtuigen van uw gelijk, dus puur om gelijk te willen hebben.
   
9. Laat u niet boos maken maar blijf rustig als de ander heftig reageert of onmiskenbare onjuistheden naar voren brengt.

 
Wat van belang is om te doen:

• Benader de moslim altijd vanuit een gezindheid van liefde, bewogenheid en van nederigheid, ook al zou de ander dat niet doen. Liefde is immers het allersterkste wapen van het Koninkrijk van God.
• Bid om leiding van de Heilige Geest bij een gesprek.
• Probeer zoveel mogelijk een discussie te vermijden. Het doel is niet een discussie te winnen, maar een mens. Drijf niet iemand in een hoek, waardoor iemand gezichtsverlies (de eer verliezen) zou moeten lijden. Veel moslims weigeren dan toe te geven.
• Als er tegenwerpingen zijn, vraag dan op grond van welke argumenten men die tegenwerpingen heeft en zet de ander aan het denken.
• Leg bijbelse termen zoals bijv. zonde, gebed, zoonschap Gods (wat betekent het een zoon of dochter van God te zijn) zo eenvoudig mogelijk uit.
• Benadruk het unieke van Jezus Christus, Zijn wonderbare geboorte (vleeswording - 1 Joh. 4:2), Zijn zondeloos leven, Zijn unieke namen (de Koran noemt Jezus "het Woord van God"!), Zijn sterven aan het kruis, Zijn opstanding uit de dood, Zijn wederkomst.
• Moedig de moslim aan om de Bijbel, met name de evangeliën, te gaan lezen. Als ze eenmaal de Bijbel beginnen te lezen, dan is er al een zeker vertrouwen dat de tekst authentiek is (6).
• Maak duidelijk, dat het gaat om een persoonlijke relatie met Jezus en met God. Vertel van uw eigen relatie met Jezus, en dat u zelf vrede hebt gevonden. Uw eigen leven overtuigt vaak meer dan argumenten.
• Luister goed naar de gedachtegang van de ander om hem/haar beter te kunnen begrijpen.
• Persoonlijke vragen aan een moslim moet u niet in het bijzijn van anderen stellen. Een moslim is erg gesteld op zijn eer.
• Belangrijk is het opbouwen van een vriendschapsrelatie, waarbinnen vertrouwen ontstaat.
• Bedenk dat moslims doorgaans heel weinig afweten van de Koran (bijv. dat de Koran vele tegenstrijdige aanwijzingen bevat over de houding van moslims ten opzichte van joden en christenen (12), maar alleen weten wat door imams en familie is doorgegeven. Vaak is er sprake van vermenging met heidense overleveringen (volksislam).
• Persoonlijk getuigenis van wat Jezus in uw leven heeft gedaan en het geloof in Hem voor u betekent. Hoe belangrijk inhoudelijke argumenten op zich ook zijn, uiteindelijk gaat het om het bereiken van het hart van de ander.
• Het eerlijk aangeven dat de islam een gevaarlijke (antichristelijke) beweging is, kan soms goed werken. Dus zeggen dat niet wij dat vinden, maar dat de Bijbel dat zegt. En erop wijzen dat als je niet gelooft dat Jezus gekruisigd zou zijn, de consequentie is dat niemand voor de vergeving van je zonden opkomt (6).

 
Soms kan een moslim al heel snel tot geloof komen, mede door dromen (20), soms kan het jaren duren voordat een moslim los komt van zijn geloof en Jezus als Verlosser aanvaardt. Dat kan mede te maken hebben met de mate waarin iemand in de islam geschoold was. Een indrukwekkend voorbeeld is beschreven in het boek Ik zocht Allah en vond Jezus van Nabeel Qureshi (23).
 
10. Conclusie 
Christendom en islam: is een productieve dialoog mogelijk? Niemand kan spreken voor het hele christendom of de gehele islam, dus een formele dialoog is niet mogelijk. Niettemin is een informele dialoog tussen mensen op informeel niveau mogelijk. Het is beter om met elkaar te praten en zo contact te hebben dan elkaar te bestrijden en te haten. Het doel zou moeten zijn om een beter inzicht te krijgen en te geven in de posities van elke religie, om kwesties van gemeenschappelijk belang te ontdekken en gebieden te verkennen waar moslims het christendom kunnen begrijpen. Een dialoog is van belang voor ethische oriëntatie, voor het wegnemen van spanningen in de samenleving, voor een helder zicht op tolerantie en vrijheid van meningsuiting (22). Een dialoog om een moslim te overtuigen van de waarheid van het evangelie kan het best een persoonlijk gesprek zijn.
 


Auteur: Robin Dale Hadaway (ThD, DMin).
Hij diende in totaal achttien jaar als kerkplanter in Soedan, Tanzania, Kenia en Brazilië. Sinds 2003 is hij ‘zendings’professor aan het Midwestern Baptist Theological Seminary in Kansas City, Missouri. Zijn artikel Islam and christianity: is a productive dialogue possible? verscheen voor het eerst in het Christian Research Journal, deel 40, nummer 01 (2017).
 


11. Literatuur:

1. Ahmadiyya (geloofsgemeenschap). Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Ahmadiyya_(geloofsgemeenschap)
2. A.J. Arberry, Sufism: An Account of the Mystics of Islam (London: Allen and Unwin, 1950), 58
3. David B. Barrett, George T. Kurian en Todd Johnson, eds., World Christian Encyclopedia, 2nd ed. (Oxford: Oxford University Press, 2002), 1:16, tabel 1-5
4. Rick Brown, in "A Humble Appeal to C5 / Insider Movement Muslim Ministry Advocates to Consider Ten Questions", Gary Corwin, International Journal of Frontier Missiology 24, 1 (Lente 2007): 9
5. William C. Chittick, Sufism: A Short Introduction (Oxford: One World Publications, 2000), 3
6. Willem van der Deijl, Rationele argumenten om het hart van moslims te bereiken. Interview met Elbert Pogosian. Oriëntatie, Evangelie & Moslims, december 2017. Zie ook de website REAL TALK Apologetiek, https://www.realtalk.nl/artikelen/. Bijvoorbeeld Allah de Misleider?, https://www.realtalk.nl/artikelen/allah-de-misleider/. En ook https://www.answering-islam.org/Dutch/
7. Mark Durie, e-mail bericht naar Robin Hadaway, 26 oktober 2016
8. Piet Guijt, Christelijke apologetiek (kopje ‘Moslims’). Promise Magazine, oktober 2006
9. Piet Guijt, De schone schijn in het universeel soefisme. In Promise Magazine, juli 2015
10. IsaRuhAllah. Bron: www.IsaRuhAllah.nl
11. Erwin Jans, De grenzen van de interreligieuze dialoog. Eutopia Institute of Ideas, 2012. Bron: http://www.eutopiainstitute.org/2012/07/de-grenzen-van-de-interreligieuze-dialoog/
12. Het Kruispunt, Hoe willen wij in gesprek met moslims? Bron: http://www.hetkruis.org/in-gesprek-met-moslims/
13. Rebecca Lewis, "Insider-bewegingen: behoud van identiteit en behoud van gemeenschap", in Perspectives on the World Christian Movement, 4th ed., Ed. RC Winter en SC Hawthorne (Pasadena, CA: William Carey Library, 2009), 673
14. Paul Marshall, Roberta Green and Lela Gilbert, Islam at the Crossroads (Grand Rapids: Baker Books, 2002), 27
15. Elliott Miller, Soefi’s: de mystieke moslims. In Promise Magazine, juli 2015;
16. Monoloog, Literaire apparaten, http://literarydevices.net/monologue/
17. Eric Ottenheijm, Heeft de interreligieuze dialoog nog toekomst? Conferentie ‘Ontmoeting of isolement’, 10 februari 2015. Bron: https://www.nieuwwij.nl/themas/heeft-de-interreligieuze-dialoog-nog-toekomst/
18. Over ons. Ahmadiyya. Lahore Ahmadiyya beweging.  http://www.aaiia.nl/about/over-ons/
19. Willem Jan Pijnacker Hordijk. Dromende moslims. Wakker liggen van dromen. In Promise Magazine, oktober 2017
20. Peter Pikkert, Protestantse missionarissen naar het Midden-Oosten: Ambassadeurs van Christus of Cultuur? (Hamilton, Ontario: WEC-Canada, 2008), 187
21. Marcel Poorthuis, Dialoog tussen de religies: Toekomst of verleden tijd? Over het belang van de dialoog voor theologie en samenleving. Inaugurele rede aan Universiteit van Tilburg, 6 april 2011. Bron: https://marcelpoorthuis.files.wordpress.com/2015/06/oratie-marcel-poorthuis.pdf
22. Nabeel Qureshi, Ik zocht Allah en vond Jezus. Een aangrijpend levensverhaal. Uitgeverij Kok, Utrecht, 2016
23. Koen Raadt, Twee gezichten, één islam. Johannes Multimedia Doorn, 2007
24. Ruthven, Islam in the World
25. David Wood, Jezus of Mohammed? Promise Magazine, april 2017
26. David Wood, Jezus in de islam

 


​

Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de stichting en de auteur/vertaler worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact met ons op via het contactformulier.